Երբ գերադասում ես իշխանությունը, այլ ոչ թե ընկերոջդ
ՎերլուծությունԵրկուսուկես տարի ՀՀ-ում մենիշխանույթուն հաստատած Նիկոլ Փաշինյանը փաստացի չունի ընկեր․ ներկայումս մենք տեսնում ենք, որ Փաշինյանին շրջապատում են ոչ թե ընկերները, այլ ուղղակի ենթակաները։ Ավելին, անգամ նրանք, ովքեր նախկինում ընկեր են եղել, այսօր նրա կողքին են որպես կատարողներ, ավելի տրամաբանված՝ ենթականեր։ Փոխարենը նրա նախկին իրական ընկերների զգալի մասը, ովքեր այսօր Փաշինյանի կողքին չեն, նրա կոշտ քննադատներն են։ Ըստ ամենայնի, այն պատճառով, որ չեն համաձայնել անցնել ընկերոջից ենթակա դառնալու փաշինյանական իմպերատիվի միջով։
Փաստ է՝ Նիկոլը զրկվել է ընկերներից, բայց զրկվել է սեփական, գիտացված ընտրության ու որոշման արդյունքում։ Վստահաբար կարելի է փաստել, որ Փաշինյանն իշխանությունը նախընտրել է ընկերներից, ի դեպ՝ իրական ընկերներից, որովհետև իրական ընկերները ոչ թե քծնում են, այլ բարձրաձայնում են ճշմարտությունը, իրական ընկերները ոչ թե օգնում են էլ ավելի բարձրանալ փառամոլության կործանարար աստիճանով, այլ իջեցնում են այդ օդեղեն բարձունքից ու կտրված իրականությունից։
Այս իրավիճակում կարևոր է արձանագրել մի առանցքային իրողություն, որն ապացուցման կարիք բնավ չունի․ իրական ընկերները երկրի ղեկավարի կողքին կարող են մնալ միայն այն դեպքում, երբ նա ինքն է դա ցանկանում և ընկերությունը չի շաղկապում իշխանությանը։ Փաշինյանի դեպքում իշխանությունը վեր է ընկերությունից։ Շատերի համար դա կարող է ներկայանալ որպես դրական հատկանիշ, ոմանք կարող են պնդել, որ այդպիսով Փաշինյանը չի տրվում շատ այլ ղեկավարներին բնորոշ նեպոտիզմին, բայց դա այդպես չէ, քանի որ իրականում նրա բազմաթիվ քայլեր նեպոտիզմի դասական արտահայտություններ են։
Անհատական հարթությունում, առանց իրական ընկերների ապրելու որոշումը, իհարկե, Նիկոլի նեղ անձնական գործն է, ցանկացած մարդ ինքն է ընտրում՝ ունենա՞լ իրական ընկերներ, թե՞ ոչ։ Բայց այդ խիստ անձնական երևույթը՝ որպես անձի վարքի, որպես դրա հետևանք, նաև նրա կայացրած որոշումների վրա ազդող գործոն, արդեն ունի հանրային ու համապետական նշանակություն, քանզի անընկեր մարդու կայացրած որոշումների հիմքում ընկած է լինելու ոչ թե մարդը, այլ իշխանությունը։ Այն իշխանությունը, որը մարդու մեջ սպանում է մարդուն, ընկերոջ մեջ՝ ընկերոջը, մարդուն դարձնելով ոչ թե իշխանության տերը, այլ դրա ստրուկը։ Ճիշտ այնպիսի ստրուկ, որին հենց Փաշինյանը տարիներ առաջ կոչ էր անում սպանել մարդկանց իրենց ներսում։
Կարեն Մուրադյան