«Մաղարիչի» օրինականացո՞ւմ, թե՞ բժիշկներին խրախուսելու միջոց
ՀասարակությունՏարիներ շարունակ մեր իրականության մեջ արմատավորվել է, որ բուժհաստատությունում հայտնվելիս կամ էլ շտապօգնություն կանչելիս պետք է, այսպես կոչված, «մաղարիչ» տալ բուժաշխատողներին, որպեսզի նրանք հիվանդին «էլ ավելի լավ աչքով նայեն»։
Իհարկե, սա գնահատվում է որպես կաշառք, բայց կան նաև այլ կարծիքներ։ Դեռևս կան մարդիկ, որոնք բուժման համար պաշտոնապես վճարելուց հետո էլ կարծում են, որ գոնե մի շիշ կոնյակ պետք է նվիրեն բժշկին։ Ինչևէ։
Հիմա կան բուժհաստատություններ, որտեղ կա հստակ քաղաքականություն՝ բուժհաստատությունում բուժում ստացող հիվանդը կամ նրա հարազատը ցանկության դեպքում կարող է հավել յալ վճարում կատարել բուժհաստատության դրամարկղում։ Այնուհետև վճարված գումարից որոշակի գումար հատկացվում է բժշկին։
Արդյո՞ք կարելի է համարել, որ բոլորիս հայտնի «մաղարիչն» այլ՝ պաշտոնական ձևակերպում է ստացել։ «Փաստը» մեկտեղել է փաստաբան, հակակոռուպցիոն փորձագետ Մարատ Ատովմյանի և բժիշկ-ուռոլոգ, առողջապահության կազմակերպիչ Գևորգ Գրիգորյանի տեսակետներն այս հարցի շուրջ։
Մարատ Ատովմյանը նշում է՝ որքան տեղյակ է, այս հարցի վերաբերյալ կան տարբեր մոտեցումներ։ «Կան բուժհաստատություններ, որտեղ հիվանդը ազատ է բժշկին գումար վճարելու հարցում։ Բնականաբար, այդ գումարը մնում է բժշկին, հետո նա գուցե որոշակի գումար է տալիս նաև իր վերադասներին և այլն։
Կան բուժհաստատություններ, որտեղ օրինական վճարումներ են կատարվում հիվանդանոցի դրամարկղում, իսկ բժիշկն էլ ինչ-որ գումար վերցնում է իրեն։ Կան նաև հաստատություններ, որտեղ շատ խիստ արգելք է դրված, որ բժիշկն ինչ-որ գումար վերցնի հիվանդից կամ նրա հարազատից։
Բժիշկներին հստակ արգելված է հիվանդներից գումար վերցնել, և եթե բուժհաստատության ղեկավարությունը տեղեկանում է նման դեպքերի մասին, ապա պատժամիջոցներ է կիրառում բուժաշխատողների հանդեպ։
Պետք է օրինական վճարում կատարվի դրամարկղում։ Մնացածը հիվանդանոցի ներքին խնդիրն է, թե ինչպես է նա այդ գումարը բաշխում, և վիրահատող կամ բուժող բժշկին վճարած գումարից որքան է բաժին հասնում։
Երբ անձն այդ գումարը վճարում է օրինական ձևով՝ դրամարկղում, որպես ծառայությունների համար վճար և ստանում է ՀԴՄ կտրոն, դա նորմալ եմ համարում, ուղղակի խնդիրն այն է, թե ինչպես է բուժհաստատությունը բաշխում այդ գումարները, որքան գումար է բաժին հասնում բժշկին և այլն։ Նախկինում եղել են դեպքեր, երբ բժիշկները ստորագրել են, որ իբրև թե ստացել են այդ գումարը, սակայն իրականում այն չեն ստացել։
Դա ղեկավարությունը հիմնավորել էր տարբեր կերպ, օրինակ՝ վերանորոգման ծախսերով և այլնով՝ նշելով, որ այդ գումարները պետք է ներդրվեն այդ կամ այլ նպատակներով։
Դա արդեն ուրիշ խնդիր է, երբ բժիշկը ստորագրում է, բայց փաստացի գումար չի ստանում։ Բայց եթե ամեն ինչ օրինական է, հիվանդը վճարում է կատարում, ստանում կտրոն, այդ գումարն արդար ձևով բաշխվում է հիվանդանոցի ներսում, բժիշկները ստանում են իրենց կատարած աշխատանքի համար համարժեք վարձատրություն, կարծում եմ, որ այս դեպքում դա նորմալ է։
Ամեն ինչ կախված է բուժհաստատության դրվածքից, գործունեության մեխանիզմից և բժշկից»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Ատովմյանը։ Նա կարծում է՝ մեր ժողովուրդն ունի բժշկին շնորհակալություն հայտնելու մենթալիտետ, որը, սակայն, համատարած բնույթ չի կրում։
«Հիվանդներ կան, որոնք դիմում են բժշկի և անգամ բողոքում են, որ պետք է որոշակի մուծումներ անեն։ Այդ դեպքում իրենց մտքով չի էլ անցնում հավել յալ վճարում կատարել, իրենք շատ դեպքերում հազիվ կարողանում են անհրաժեշտ գումարը վճարել։
Հակառակը՝ դեռ մի բան էլ պահանջում են, որ անվճար լինեն հետազոտությունները և այլն»,-եզրափակում է մեր զրուցակիցը։
Բժիշկ-ուռոլոգ Գևորգ Գրիգորյանը այս հարցին այլ տեսանկյունից է մոտենում։
«Եթե մենք սկսում ենք խոսել առողջապահության ոլորտում կոռուպցիայից, ապա եկեք սկսենք ոչ թե բժշկին ուղղվող գումարից, այլ եկեք սկսենք նախարարի կնոջ ղեկավարած հիմնարկի պետպատվերի աննախադեպ աճից։ Եկեք դա քննարկենք, դրա մասին խոսենք, հետո նոր անցնենք բժիշկներին, որովհետև բժիշկների բարեկամները նախարար չեն աշխատում։
Բժիշկն աշխատում է, պետության կողմից նախատեսված գումարները, որոնք որպես աշխատավարձ վճարվում են բժշկին այնքան ցածր են, որ այդ գումարների հաշվին հնարավոր չէ հոգալ ընտանիքի հոգսերը կամ գոյատևել։
Արդարացի չէ, որ բժիշկն իր կյանքը և ժամանակը ներդնում է բուժառուի առողջության վրա և, օրինակ՝ ծննդաբերությունից ստանում է 13 հազար դրամ գումար, իսկ նախարարը ստանում է մեկ ու կես միլիոն դրամ աշխատավարձ և նույնքան պարգևավճար»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է առողջապահության կազմակերպիչը։
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
1
2
3
4
5
1
4
5
1
2
3
5
