Իրանի մեսիջը Փաշինյանին և թուրքադրբեջանական տանդեմին. միջանցք չի լինելու. «Փաստ» Ադրբեջանը չի բացառում, որ ահռելի փոխհատուցում կպահանջի Կապանում փորձարկվելու են էլեկտրական շչակներ Իրանը մահապատժի է ենթարկել ապօրինի համարվող ընդդիմադիր խմբի երկու անդամների Պատանիների ընտրանին առաջին մեդալն է նվաճել Եվրոպայի առաջնությունում Ազատի ջրամբարից դուրս է բերվել ջրահեղձ եղած 16–ամյա տղայի դին Մակրոնն ու Էրդողանը քննարկել են տարածաշրջանային հարցեր Աստղագուշակները նշել են չորս նշաններ, որոնց փողը երբեք չի սպառվում Չեզոքության ժամանակն ավարտվեց. Ավստրիան մտադիր է միանալ ՆԱՏՕ-ին Իրազեկում՝ Վարդավառին հաջորդող մեռելոցի օրվա աշխատանքային լինել-չլինելու մասին


Անընդունելի է գալ իշխանության` երկիրը կառավարելու նպատակով և անհաջողությունները բարդել ուրիշների վրա. Հարություն Մեսրոբյանը՝ ՀՀ իշխանությունների հակահամաճարակային քաղաքականության մասին

Ուշադրության կենտրոնում

Tert.am-ը ՀՀ-ի հակահամաճարակային քաղաքականության մասին զրուցել է Հանրային խորհրդի նախկին անդամ, կառավարման փորձագետ Հարություն Մեսրոբյանի հետ: Նրա խոսքով՝  ՀՀ ներկա կառավարությունն, ինչպես նախորդ կառավարությունները, չունի երկրի կառավարման ռազմավարություն, իսկ կորոնավիրուսի տարածման դեմ նախատեսած սահմանափակումները պարզապես ջղաձիգ արձագանքներ են:

-Պարո՛ն Մեսրոբյան, արդեն գրեթե երեք ամիս է` կորոնավիրուսի տարածումը կանխելու համար Հայաստանի կառավարությունն արտակարգ դրություն է սահմանել ու մտցրել սահմանափակումներ: Ըստ Ձեզ՝ ռազմավարության ինչպիսի՞ սցենար են մշակել ՀՀ իշխանությունները:

—Ներկա կառավարությունն, ինչպես Հայաստանի կառավարությունները 1991թ.-ից սկսած, ռազմավարական ծրագրեր չեն մշակել: Իսկ առ այսօր հրապարակած ծրագրերը ծրագրեր չեն: Դրանք միշտ եղել են և հիմա կան թամադաների բաժակաճառերի ժողովածուներ, հետևապես ռազմավարության մասին խոսալն անիմաստ է: Ես բազմիցս հրապարակել եմ, թե կառավարության ռազմավարական ծրագիրն ինչ պահանջների պետք է բավարարի: Ցավոք, ներկա կառավարությունն էլ բացառություն չէ:

1991թ.-ից  բոլոր կառավարությունները մարտավարական և պահի կառավարում են իրականացրել: Նման պահվածք դրսևորվում է նաև կորոնավիուսի դեմ պայքարում:

Երբ կառավարությունն ունի ռազմավարական ծրագիր, նա իրականացնում է ակտիվ կառավարում, իսկ երբ չունի` ռեակտիվ: Ահա թե ինչու մեր բոլոր ժամանակների իշխանություններն արձագանքում են կա՛մ դեպքերի զարգացմանը, կա՛մ դրսի պարտադրանքին:

Եթե ուշադրություն դարձնենք, թե ինչպիսին էր մեր իշխանությունների պահվածքը 2020թ.-ի հունվար-փետրվարին, հետո մարտին ու դրանից հետո, կտեսնենք, որ ներկա կառավարությունն իրեն նույն կերպ է պահում, ինչպես իրեն պահեց 2008 թ.-ի իշխանությունը, երբ համաշխարհային ֆինանսատնտեսական ճգնաժամ էր: Այն ժամանակ էլ Հայաստանը հայտարարում էր, որ այդ ճգնաժամն իրեն էապես չի վնասելու, քանի որ Հայաստանը բավականաչափ ներգրավված չէ միջազգային ֆինանսատնտեսական համակարգի մեջ: Բայց տեսանք, թե ինչ եղավ… Այն ժամանակ հայտարարում էին նաև, որ ճգնաժամից հետո Հայաստանն է՛լ ավելի լավ վիճակում կհայտնվի: Արդյունքում, մեկ տարի հետո, Հայաստանի ՀՆԱ-ն անկում ապրեց 14.5 տոկոսով: Դա աշխարհի պետությունների տնտեսությունների անկման վատագույն ցուցանիշներից մեկն էր: Նույնը հիմա է հայտարարվում: Նախ ասում էին, որ կորոնավիրուսը մեզ լուրջ չի սպառնում, հետո սկսեցին խոսել սպառնալիքներից, հետո նաև պնդել, թե կորոնավիրուսը նոր հնարավորություններ է ստեղծելու: Երկու տարբեր կառավարություններ, բայց դրսևորման ինչպիսի նույն վարքագծեր:

-Համավարակն իր հետ նաև տնտեսական խնդիրներ է բերում․ երկիրը կանգնելու է առողջապահական կոլապսի առջև...

-Արդեն կանգնել է:

-Կառավարման ի՞նչ խնդիրներ եք տեսնում:

-1991թ.-ից մենք ունենք կառավարման մեկ կարևոր խնդիր` պետության ռազմավարական զարգացման տեսլականի և, որպես հետևանք, ծրագրի բացակայություն: Պետության կառավարման մնացած բոլոր խնդիրները` ածանցյալներն են: Եթե մեզ մոտ չկա ռազմավարական կառավարում, ուրեմն ցանկացած ճգնաժամի ժամանակ պետության կառավարումը տանում է անկման:

-Պարո՛ն Մեսրոբյան, կառավարության կողմից նախատեսված սահմանափակումներն ինչի՞ մասին են խոսում, արդյոք դրանք արդեն ռազմավարության մաս չե՞ն:

-Դրանք անհաջողությունների նկատմամբ ջղաձիգ արձագանքներ են: Նայեք երկու հարևան պետություններին՝ Վրաստանին և Հայաստանին: Դե հիմա համեմատեք կորոնավիրուսի զարգացման գործընթացներն այս երկրներում: Ինչպիսի՞ն են տվյալները... Մյուս օրինակ` Չինաստանը 1.4 միլիարդ բնակչություն ունի, Հայաստանը՝ 3 միլիոն: Կրկնեմ հարցս` ինչպիսի՞ն են տվյալները… Ինչպիսի՞ն են համաճարակի համեմատական թվերն այսօր թե՛ Վրաստանի, թե՛ Չինաստանի և թե՛ Հայաստանի… Կարծում եմ, որ մեր պետության կառավարման որակը կարելի է արդեն չմեկնաբանել…

-Ի՞նչ կանխատեսումներ ունեք. նման իրավիճակն ի՞նչ խնդիրների առջև կարող է մեզ կանգնեցնել:

-Այն, ինչ կատարվում է 1991թ.-ից ամեն ճգնաժամի ժամանակ`տնտեսության անկում, բարոյահոգեբանական և սոցիալական ներքին լարվածության աճ, իշխանությունների վարկանիշի անկում՝ իր բոլոր բացասական հետևանքներով… 

-Կառավարությունն այս իրավիճակում մեղքի և պատասխանատվության մի մեծ բաժին հատկացրել է քաղաքացուն: Պարբերաբար վարչապետը զգուշացնում է, որ վարակի տարածումը կախված է քաղաքացուց:

-Եկեք հասկանանք իրավիճակը`պարզ օրինակ դիտարկելով: Երբ հիվանդը գնում է վիրահատության և այն լավ չի ընթանում ու հիվանդը մահանում է, ո՞վ է պատասխանատվություն կրում: Ինչո՞ւ առօրյա կյանքում մենք շատ առողջ և հստակ մոտեցումներ ունենք, բայց երբ դուրս ենք գալիս պետության կառավարման մակարդակ, սկսում ենք նոր-նոր բաներ հորինել: Ես չեմ ասում, որ մենք «վերին արտի ցորենն ենք», ո՛չ: Մենք շատ ախտեր ունենք, բայց ի վերջո, ցանկացած պետության մեջ, կառավարման ցանկացած նեգատիվ հետևանքների միանձնյա պատասխանատուն պետք է լինի իշխող համակարգը: Կառավարման մեջ այլ բացատրություն չկա:

Կառավարողն, ի սկզբանե, պետք է իմանա, թե ում է կառավարում և պարտավոր է այնպես կառավարել, որ արդյունք ստանա: Եթե արդյունք չի տալիս և մեղադրում է բոլորին, ուրեմն պետք է հրաժարական տա: Կառավարումը շատ պարզ ու հստակ, բայց նաև պրոֆեսիոնալ տիրույթ է: Այստեղ չեն փիլիսոփայում, քաղաքական եզրակացություններ չեն անում:

Բերեմ ևս մեկ օրինակ: Ավտոմեքենայի անսարք լինելու դեպքում, այն պահից, երբ վարպետը վիճակն ուսումնասիրելուց հետո համաձայնեց նորոգել, նա կրում է դրա սարքին լինելու միանձնյա պատասխանատվությունը: Եթե չկարողացավ սարքել, ասելով, որ այս կամ այն խնդիրների առաջ կանգնեց, ուրեմն վիճակն ուսումնասիրելուց հետո ի սկզբանե չպիտի համաձայնվեր: Ավելին` վիճակը սխալ ուսումնասիրելու համար նույնպես միանձնյա պատասխանատվությունը կրում է վարպետը: Մի խոսքով, անընդունելի է գալ իշխանության` երկիրը կառավարելու նպատակով և անհաջողությունները բարդել ուրիշների վրա:

Հռիփսիմե Հովհաննիսյան

Ժողովուրդը սրընթաց աղքատանում է․ Արմեն ՀովասափյանԱկնհայտ է, որ միջանցքի հանձնման գործընթաց է սկսվել․ Նաիրի ՍարգսյանՊՆ-ն հայտարարություն է տարածելՉինացի գիտնականները կրկնապատկել են պերովսկիտային արևային մարտկոցների արդյունավետությունը Լիլիթ Հովհաննիսյանի նոր ֆոտոշարքըՄարիա Չանդիրյանը սպասում է 2-րդ բալիկինՎարդավառ փառատոնը՝ մշակութային ժառանգության և երիտասարդության ինքնադրսևորման կենդանի հարթակ. Ատոմ ՄխիթարյանՎազող թիրախ մրցաձևի Եվրոպայի առաջնություն. Հովհաննես Մարգարյանը՝ չեմպիոն, Լիլիթ Մկրտչյանը՝ բրոնզե մեդալակիրՎազորդ Երվանդ Մկրտչյանը բրոնզե մեդալ է նվաճել Բալկանյան երկրների աթլետիկայի առաջնությունում2025 թվականի ՖԻԴԵ-ի կանանց աշխարհի գավաթի հաղթող դարձավ Հնդկաստանը ներկայացնող 19-ամյա Դիվյա ԴեշմուխըԱվտովթար՝ Երևանում. բախվել են «Ford Focus»-ն ու ՊՆ «Ուրալ»-ը. կա վիրավորՄեր նպատակն է հասնել անվտանգության խախտումների ԶՐՈ ցուցանիշի. ԶՊՄԿ MyInvest Academy․ Ներդրումների մասին առաջին հայալեզու կրթական հարթակը մոբայլ հավելվածում Նիկոլը կփորձի քաղաքացիական բախումներ հրահրել. Մենուա ՍողոմոնյանՄակունցի օրերը դեսպանի պաշտոնում հաշվված են Ի՞նչ արժե ծննդաբերությանը հարազատի մասնակցությունը ՀՀ-ումՓաշինյանական օլիգարխները խնդիրներ են ունենալու ռուս ուժայինների հետ Ադրբեջանը միտումնավոր է կրակի մատնում հայկական հուշարձանները Տնտեսական անկումը քաղաքական հետևանքներ է ունենալու Փաշինյանի համար Զանգվածային հարձակում՝ գիշերը․ ՌԴ ՊՆ-ն տեղեկացնում էՀայաստանում պետք է ձևավորվի հայ-ռուսական հարաբերությունները կարևորող քաղաքական ուժերի միավորում. Մհեր Ավետիսյան Թուրք-ադրբեջանական բանակցային մշակույթի առանձնահատկություններից մեկն այն է, որ երբ դիմացինը նահանջում է, թուրքական կողմը կանգ չի առնում. Մենուա ՍողոմոնյանՎարչախումբն ամենաշատը վախենում է նոր առողջ ուժի առաջացումից. Ավետիք ՉալաբյանՓաշինյանն ու իր ուսապարկերը որոշել են Վարդավառը վերածել սոցցանցային արշավի, թե բա՝ «տեսեք, ինչ լավ է մեր երկրում, ինչ երջանիկ ժողովուրդ ունենք». Միքայել ԳրիգորյանՍրբազանների ու հայրենիքը չհանձնելու համար պայքար տանող հայերի մասին չի կարելի լռել. Աննա ԿոստանյանՆոր օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան․ Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասին11 մեդալ՝ խառը մենամարտերի առաջնությունից. մարզիկներին դիմավորել է Հովհաննես Ծառուկյանը «Սոգլասիե-Արմենիա» ՓԲ ընկերությունը սահմանված ժամկետներում վերաքննության կարգով բողոքարկելու է ոչ իրավաչափ դատական ակտը. հայտարարությունՀայաստանի էկոնոմիկայի նախարար Գեորգ Պապոյանը կարծես այլևս պաշտոնյա չէ, այլ՝ սրբադասված սուրբ. Հրայր ԿամենդատյանԿարող է թոքերի քաղցկեղ առաջացնել. սնունդ և սովորություններ, որոնցից պետք է խուսափելԻնչպես չկորցնել հավատն ու հոգևոր հավասարակշռությունը, ինչու ապրել Հայաստանում. Ավետիք Չալաբյանի ամփոփիչ հարցազրուցըԱնի Սամսոնյան․ «Սամվել Կարապետյանի ձերբակալությունը մաքուր քաղաքական բնույթ է կրում, Կարապետյանը քաղբանտարկյալ է» 24 ժամ ջուր չի լինիԱզգային ճգնաժամ և հոգևոր մոռացում. «Փաստ» Բոլորն առաջնահերթ իրենց շահերով են առաջնորդվում. ինչո՞ւ դասեր չենք քաղում մեր իսկ պատմությունից. «Փաստ» Ծանր վիճակ. Հայաստանի տնտեսական ակտիվության արգելակները. «Փաստ» «Նոր քաղաքական ուժը մահացու վտանգ է Նիկոլի իշխանության համար. իշխանությունը պահելը նրա համար կյանքի ու մահվան խնդիր է». «Փաստ» Քաղբանտարկյալների երկիր «ժողբաստիոնը». «Փաստ» Իրանի մեսիջը Փաշինյանին և թուրքադրբեջանական տանդեմին. միջանցք չի լինելու. «Փաստ» Իշխանությունը քաղաքացիական պատերազմ է հրահրո՞ւմ. «Փաստ» Ի՞նչ այլընտրանքային ճանապարհային քարտեզ են պատրաստում. «Փաստ» Քաղաքական աստառով գործողություններ, որոնք բացասաբար են ազդելու Հայաստանի վրա. «Փաստ» Դոմուսը նշում է Ariston-ի 95-ամյակը՝ նվերներ մատուցելով իր հաճախորդներինՆիկոլի իրականացրածը բացառապես քաղաքական հետապնդումներ են. Ավետիք Քերոբյան ԶՊՄԿ․ Արծվանիկի պոչամբարում սեյսմիկ ռիսկ չկա Վարդևանյան․ «Ապօրինի կալանքը պետք է վերացվի, իսկ իշխանությունը թաքնվում է երկակի ստանդարտների հետևում»Սամվել Կարապետյանի դեմ կատարվողը դասական քաղաքական հետապնդում է Հայտնի է Յուրա Մելքումյանի հոգեհանգստի տեղն ու ժամըՖրանսիայի Ազգային ժողովում ներկայացվել է նոր բանաձև՝ Ադրբեջանից պահանջելով ազատ արձակել Բաքվում ներկայումս կալանավորված Արցախի ղեկավարներին եւ մյուս գերիներին. ՀայաՔվեՊՆ-ն հայտարարություն է տարածել
Կո՞ղմ եք ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրմանը
Ամենադիտված