Գինոսյան. «Ասացինք, որ տուշոնկա գողացողը հերոս չէ, բայց չասացինք՝ Ռիժկովը մեր հերո՞սն է, թե՞ ոչ». «Պռեսմեդիա»
Մամուլ«Պռեսմեդիա» -ն գրում է
«Պռեսմեդիա»–ի զրուցակիցն է «Կարին» ազգագրական երգի ու պարի համույթի գեղարվեստական ղեկավար, Արցախյան պատերազմի մասնակից Գագիկ Գինոսյանը: Նրա հետ զրուցել ենք ներհայաստանյան իրավիճակի, նոր ճանապարհի տեսլականի և մի շարք այլ հարցերի շուրջ:
Ուղին հստակ նախանշված չէ
Ըստ իս՝ մենք դեռ ճանապարհի հստակություն չունենք: Չեմ ուզում ծեծված բառակապակցություն ասել, բայց իշխանափոխությունը դեռ չի ավարտվել: Եվ հիմա նոր կառավարությունն ավելի շատ զբաղված է իշխանափոխությունը վերջնական տեսքի հասցնելու, գործադիր և օրենսդիր մարմիններն ընդհանուր համաձայնության բերելու և տարաձայնությունից դուրս հանելու խնդրով: Իհարկե, կան գործողություններ, բայց դրանք դիտարկել որպես նոր կառավարության բռնած ուղի, կուրս, ճիշտ չէ: Գոնե ինձ համար ուղին հստակ նախանշված չէ:
Իհարկե, լավագույն ցանկությունները և հնարավորությունները միշտ չէ, որ իրար հետ համընկնում են: Շատ լավ գիտակցելով, հասկանալով, որ կարճ ժամանակահատվածում հնարավոր չէր հստակ ուղի կանխանշել, այնուամենայնիվ, հստակեցում պետք է լիներ: Այսինքն, եթե ուղին չէր նախանշվում, գոնե սկիզբը պետք է դրվեր. ի՞նչ են պատկերացնում, ի՞նչ են ուզում անել և դեպի ո՞ւր են ուզում գնալ: Թեպետ չեմ բացառում՝ միգուցե այս մարտավարությունը քաղաքականությո՞ւն է, որովհետև կարող է իշխանափոխությունն ավարտուն տեսքի բերելու վրա վատ ազդեցություն գործել:
Ո՞վ է մեր հերոսը
Այդուհանդերձ, շատ հարցերում և ոլորտներում ակնհայտորեն նախանշված ուղիներ չկան: Օրինակ՝ ազգային մշակույթը գերակա՞ է, թե նույն կոմպլեմենտար քաղաքականությունը պետք է վարվի, փշուր–փշուր օգնություն տրվի, բոլորը մտածեն՝ հա, դե լավա, մի քիչ փող տվեցին, բայց մենք այդպես էլ հստակեցում չունենանք, թե մեր երկրին ինչպիսի մշակույթ է պետք: Մենք ասացինք, որ տուշոնկա գողացողը հերոս չէ, բայց մենք չասացինք՝ Ռիժկովը մեր հերո՞սն է, թե՞ ոչ: Իմ հերոսը չէ: Նա ի՞նչ է արել իմ ազգի համար, որ իմ հրամանատար Լեոնիդ Ազգալդյանը չի հռչակվել ՀՀ ազգային հերոս, բայց Ռիժկովը հռչակվել է, երբ անկախ Հայաստանի հետ կապ չունի: Նոր իշխանությունների համար Լեոնիդ Ազգալդյանը, Աշոտ Ղուլ յանը, Սիմոն Աչիկգյոզյանը, Արմենակ Ուրֆանյանը հերո՞ս են, թե՞ ոչ: Ինձ համար այդ հարցերի պատասխանը պետք է հստակ լինի: Խոսքը տարբեր բնագավառների մասին է՝ մենք տեսլականների առումով հստակեցումներ չունենք:
«Լեշաբեռը» քաշ տալուց ազատագրված ժողովուրդը դեռ այն սթափությունը չունի
Միգուցե նախկին իշխանությունների մտավախությունը տեղին է միապետական իշխանություն ունենալու վտանգի մասին, բայց եթե այդպիսի արդար մարդիկ էին, թող այդ մասին իրենց իշխանության ժամանակ բարձրաձայնեին: Իրենք այդ ամենից խոսելու իրավունք չունեն, որովհետև այդ խնդիրը ստեղծողն իրենք են: Իրենք այսօրվա իշխանություններին մեղադրում են նրանում, որի փոսն իրենք են փորել և ամեն կերպ ճարտարապետել այդ միահեծան իշխանությունը: Ճարտարապետել են իրենց ստեղծած կեղծ Սահմանադրությամբ, որը կարվել էր միահեծան ղեկավարի վրա: Թող չմոռանան, թե ինչ ընտրակեղծիքներով մտցրեցին նույն Սահմանադրությունը: Իսկ խոսելու, բարձրաձայնելու իրավունք ունի միայն ժողովուրդը: Բնականաբար, շատ վատ է, երբ ընտրություններում 80 տոկոսից ավելի ձայներ են հավաքվում: Թեպետ այս էյֆորիայի պարագայում այդ արդյունքը կարելի էր կանխագուշակել, բայց, այնուամենայնիվ, այդքան էլ ճիշտ չէ:
Արդեն իսկ ճիշտ չէ, երբ ժողովուրդը միահեծան իշխանություն է ուզում տալ, քանի որ հոգնել էր մի ամբողջ կուսակցության «լեշաբեռը» քաշ տալուց: Այդ «լեշաբեռը» քաշ տաուց ազատագրված ժողովուրդը դեռ այն սթափությունը չունի և շատ վատ է, որ նույնիսկ «Ելք» դաշինքի մաս կազմող «Լույս»–ը գրեթե ձայն չստացավ: Սա ողբերգություն է, որովհետև, Աստված մի արասցե, իշխանության ոչ ճիշտ պահվածքի դեպքում ժողովուրդը կարող է ապրել նույն խոշոր հիասթափությունը, ինչպիսին եղավ 83 տոկոս ձայն հավաքած Լևոն Տեր–Պետրոսյանի օրոք՝ ընտրություններից ընդամենը 3–4 տարի անց:
Ես ինքս մտահոգ եմ այդ տեսանկյունից, բայց այդ մասին խոսելու իրավունք չունեն այն ուժերը, ովքեր ստեղծել են այդ մեծ ռմբափոսը: Վստահ եմ՝ հիմա ժողովրդի մասին մտահոգությունը չէ պատճառը, որ խոսում են այդ հարցերի մասին:
Ռմբափոսի վտանգը
Հիմա կարևորը սթափության, ողջախոհության մասին բարձրաձայնելն է: Այն մարդիկ, նաև այն մշակութային գործիչները, ովքեր անցել են միահեծան իշխանության արհավիրքի, քաղաքական հետապնդումների միջով, ավելի լավ են պատկերացնում, թե ինչ կլինի նոր միահեծանության և ժողովրդի էյֆորիկ վիճակի հետևանքով: Վստահ եմ, որ,այնուամենայնիվ, այդ էյֆորիկ վիճակը երկար չի տևի՝ մեր ազգը սթափ է, շուտ կսթափվի: Բայց, Աստված մի արասցե, հերթական անգամ կարող է ցավոտ լինել. կարող է ևս 20–30 տարով մեզ քաղաքական ռումբի պայթյունից առաջացած մեծ ռմբափոսի մեջ նետեն, որից դուրս գալը նորից երկու–երեք տասնամյակ կպահանջի:
Մանրամասները՝ «Պռեսմեդիա» -ի այսօրվա համարում