«Հայկական գյուղ»․ հիվանդագին երևակայություն, թե անուղղակի վանդալիզմ
ՀասարակությունՀՀ գործող վարչապետ Կարեն Կարապետյանի բոլոր ձեռնարկներին ու հանձնարարականներին անդրադառնալը լրջորեն վերածվում է ջուր ծեծելու պերֆորմանսի, ի դեպ հետաքրքրվողներն այս պերֆորմանսի մասին առավել մանրամասն կարող են տեղեկանալ Գրիգոր Խաչատրյանից։ Այլ գնահատական կամ վերաբերմունք Կարապետյանի հանձնարարականները շատ թե քիչ սառը դատողության տեր քաղաքացու մոտ չեն կարող առաջացնել։ Այս հերթական, այսպես ասած վրդովմունքի պատճառը «Հայկական գյուղ» նախագիծն է։ Ավելի աբսուրդ ու ավելի անտրամաբանական բան կարող էր ծնվել միայն ու միմիայն այն իրականության մեջ, որին ուղնունծուխով պատկանում է վարչապետը։
Ինչ գիտենք մենք այս նախագծի մասին։ Այն, որ Երևանում կամ Երևանի որևէ մասում խնդիր է դրվում կառուցել նախնական հաշվարկներով 100-150 միլիոն դոլարանոց մի թաղամաս, որը կներկայացնի հայկական գյուղերը, տարածաշրջաններն իրենց հատուկ կոլորիտով ու ամեն ինչով, այլ կերպ ասած այս նախագիծը ոչ այլ ինչ է, եթե ոչ մասշտաբային ազգագրական թանգարան, որը կունենա նաև կոմերցիոն բաժիններ, շենքեր, «օբյեկտներ» և այլն։ Այս նախագծում վարչապետը տեսնում է մեծ խթան զբոսաշրջության զարգացման համար։
Հիմա պատկերացնենք աշխարհը, ներկայումս ավելի ու ավելի լայն տարածում է ստանում պարզ ասած գյուղական կամ էկո տուրիզմը, առավել պահանջված է դառնում բնական վիճակին առավել մոտ գտնվող ամեն ինչը, քանի որ պարզ է ուրբանիզացիայի և ինդուստրացման դարաշրջանում տուրիստը չի կարող և իմաստ էլ չունի այց կատարել որևէ արհեստական ստեղծված գյուղ։
Չէ , չեմ վիճում, տուրիզմի մասնագետ չեմ, գուցե լավ չեմ պատկերացնում, սակայն ակամայից մտածում եմ՝ արդյոք նույն այդ 100-150 միլիոն դոլարով հնարավոր չէ Հայաստանի յուրաքանչյուր մարզում ստեղծել նման նախագիծ՝ առավել փոքր մասշտաբներով, առանց նորարությունների, օգտագործելով այս կամ այն գյուղական տարածքի շենք շինությունները, տեղի ռեսուրսը, աշխատուժը վերջիվերջո և Հայկական գյուղի փոխարեն անունը դնել հենց Հայաստան կամ նման մի բան, անվանումն այստեղ բոլորվին էլ էական չէ։ Էականն այստեղ, որ Հայաստանը դառնա զբոսաշրջության երկիր, ոչ թե Երևանի արվարձանը։
Վերջապես զուտ գիտական տեսանկյունից ցանկացած հուշարձան, կոթող, սիմվոլիկա՝ սկսած խաչքարերից, վերջացրած վիշապներով ու ֆալլոսներով, իմաստավորվում են միայն իրենց տեղակայված վայրերում, այլ կերպ ասած, երբ տարիներ առաջ մշակույթի նախարարության ոչ պակաս աբսուրդ նախաձեռնությամբ մի շարք հուշակոթողներ բերվեցին Երևան, դրանով խեղվեց այդ կողոթների բովանդակությունը։ Ազգագչագետներն ու մշակութաբաններն այս մասին բազմիցս ասեցին։
Այս նախագծով անգամ կողոթների և կոլորիտի տեղափոխման մասին չի խոսվում, այլ նորովի ստեղծման, սա և գիտական, և մշակութային տեսանկյունից սպիտակ վանդալիզմի դրսևորում է, քանի որ եթե դու փորձում ես Երևանի կենտրոնում կամ որևէ արվարձանում ստանալ Սյունիքի, Շիրակի կամ Լոռվա կոլորիտ, դու արդեն իսկ խեղում ես այդ կոլորիտի ընկալումը։
Կան արդյոք վարչապետի խորհրդականների մեջ ազգագրագետներ, մշակութաբաններ, ովքեր կփորձեին նրան հուշել՝ այլ բան մտածեք, ակմ այլ բանի հավանություն տվեք, պարոն վարչապետ, եթե կան, ապա չափազանց ապաշնորհ են, եթե չկան՝ ապա կարելի էր գոնե հարցուփորձ անել։
Վերջապես, ինչ երաշխիքներ կան, որ Հայկական գյուղը չի դառնալու հերթական Հին Երևանը, որ հերթկան անգամ մի քանիսը չեն զբաղվի փողերի լվացումով և մսխումներով, իսկ նախագիծն էլ հերթական անգամ կմնա թղթի վրա։ կարծես թե որևէ երաշխիք չկա, քանի որ մեծ հաշվով այսօր բացարձակ որևէ ակնհայտություն չկա, թե ինչ կլինի 2018 թվականի ապրիլից հետո Հայաստանի, նրա իշխանության, Կարեն Կարապետյանի և նրա բոլոր հանձնարարականների ու մեկը մյուսից վերացական նախաձեռնությունների հետ։
Վերջում թերևս վարչապետին խորհուրդ տանք հետևել հենց Հանրայինի եթերով հերարձակվող «Ճանապարհ» ֆիլմը, որը իրավամբ հաջողված նախագիծ է գուցե այդ ֆիլմից նա պատկերացում կազմի, թե ինչ կամ ինչպիսին է Հայաստանը։
Աղասի Մարգարյան