Իրանի մեսիջը Փաշինյանին և թուրքադրբեջանական տանդեմին. միջանցք չի լինելու. «Փաստ» Ադրբեջանը չի բացառում, որ ահռելի փոխհատուցում կպահանջի Կապանում փորձարկվելու են էլեկտրական շչակներ Իրանը մահապատժի է ենթարկել ապօրինի համարվող ընդդիմադիր խմբի երկու անդամների Պատանիների ընտրանին առաջին մեդալն է նվաճել Եվրոպայի առաջնությունում Ազատի ջրամբարից դուրս է բերվել ջրահեղձ եղած 16–ամյա տղայի դին Մակրոնն ու Էրդողանը քննարկել են տարածաշրջանային հարցեր Աստղագուշակները նշել են չորս նշաններ, որոնց փողը երբեք չի սպառվում Չեզոքության ժամանակն ավարտվեց. Ավստրիան մտադիր է միանալ ՆԱՏՕ-ին Իրազեկում՝ Վարդավառին հաջորդող մեռելոցի օրվա աշխատանքային լինել-չլինելու մասին


«Հին աշխարհամասը»՝ աշխարհաքաղաքական նոր փոփոխությունների հոլովույթում. «Փաստ»

Մամուլ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Եվրոպական գաղութային կայսրությունների ժամանակաշրջանում՝ 15-րդ դարից մինչև 20-րդ դարի կեսեր, եվրոպական պետությունները հաստատեցին և տարածեցին իրենց քաղաքական, տնտեսական և մշակութային ազդեցությունը Ասիայում, Աֆրիկայում, Ամերիկայում և Օվկիանիայում։ Այս շրջանը, երբ միջազգային հարաբերությունները կառուցվում էին հիմնականում եվրոպական տերությունների շահերին համապատասխան, հաճախ անվանվում է նաև եվրոպական իմպերիալիզմի կամ եվրոպակենտրոն համաշխարհային համակարգի դարաշրջան։

Եվրոպակենտրոն համաշխարհային համակարգը սկսեց էականորեն փոխվել 20-րդ դարի երկրորդ կեսից, հատկապես Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո, երբ եվրոպական երկրների ստեղծած գաղութային կայսրությունները փլուզվեցին, ու ձևավորվեց երկբևեռ միջազգային համակարգ, ու խաղի կանոնները հիմնականում սկսեցին սահմանել երկու գերտերությունները՝ ԽՍՀՄ-ն ու ԱՄՆ-ը։

Իսկ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո ԱՄՆ-ը դարձավ գերտերություն։ Այնուամենայնիվ, Եվրոպայի առանցքային նշանակությունը համաշխարհային քաղաքականության մեջ դեռ պահպանվում է։ Ու պատահական չէ, որ Եվրոպայի արևել յան հատվածում ընթացող ուկրաինական պատերազմը գլոբալ ռեզոնանս է առաջ բերել։ Անգամ Աֆրիկայում և Ասիայում գտնվող երկրներն են զգում դրա ազդեցությունը։ Բայց գլխավոր խնդիրն այն է, որ ժամանակի ընթացքում Եվրոպայի աշխարհաքաղաքական դերակատարությունը և քաշն ավելի է փոքրանում։ Եթե, օրինակ՝ տասնամյակներ առաջ ԱՄՆ-ի ու եվրոպական զարգացած երկրների ՀՆԱ-ն գրեթե նույնական էր, ապա հիմա ԱՄՆ-ում ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով գրեթե կրկնակի գերազանցում է Եվրոպայի այս ցուցանիշը։ Փաստացի տնտեսական առումով Եվրոպան բավական հետ է մնացել ԱՄՆ-ից։ Եվրոպական երկրները տարիներ անց կարող են նույնիսկ հետ մնալ Չինաստանից, որը 4 տասնամյակ տևած արագ աճի պայմաններում արդեն դարձել է աշխարհում երկրորդ խոշոր տնտեսությունը և դեռ շարունակում է աճել։ Այսինքն, եթե տնտեսական առումով Եվրոպան դեպի նոր զարգացում թափ չհավաքի, կարող է շատ հետ ընկնել։

Մյուս կողմից էլ՝ եվրոպական համայնքի համար կան զարգացման շատ լուրջ խոչընդոտներ։ Նախ՝ Եվրոպան չունի այնպիսի խոշոր բնական ռեսուրսներ ու տարածք, ինչպիսին ունեն, օրինակ՝ ԱՄՆ-ը, Չինաստանը կամ Ռուսաստանը։ Եվրոպական երկրները մեծապես կախված են հումքի մատակարարումներից՝ հատկապես էներգակիրների ոլորտում։

Տնտեսական զարգացումը և արդյունաբերական առաջընթացը պահանջում է ահռելի էներգիայի ծախս։ Եվրոպան փորձում է մի կողմից՝ նվազագույնի հասցնել Ռուսաստանից էժան էներգակիրների մատակարարումները, բայց կախվածության մեջ է մնում այլ մատակարարներից ու զգայուն է շուկայում էներգակիրների գների տատանումների նկատմամբ։ Իսկ կանաչ կամ վերականգնվող էներգետիկայի ոլորտում իրականացվող ծրագրերը դեռևս բավարար չեն աճող պահանջները բավարարելու համար։ Մյուս կողմից էլ՝ սառը պատերազմի տարիներից սկսած՝ եվրոպական երկրների անվտանգության ապահովման բեռն իր վրա է վերցրել ԱՄՆ-ը, ինչը թույլ է տվել անվտանգության համար հատկացվելիք միջոցները Եվրոպայում ուղղել սոցիալական, առողջապահական և կրթական ոլորտներին։

Բայց Թրամփի կառավարման պայմաններում ԱՄՆ-ից հայտնում են, որ իրենք պարտավոր չեն վճարել եվրոպական անվտանգության համար, դա պետք է իրենց վրա վերցնեն եվրոպական երկրները։ Ու հիմա Եվրոպայում՝ Գերմանիայից սկսած, մտադիր են զարկ տալ սեփական ռազմարդյունաբերության զարգացմանը։ Բայց այս հանգամանքը լրացուցիչ ծանրություն է ստեղծելու ԵՄ անդամ երկրների բյուջեների համար։

Մյուս հարցը վերաբերում է նորարարությունների և տեխնոլոգիաների ոլորտում Եվրոպայի հետ մնալուն։ Այս ուղղություններով Եվրոպան զգալիորեն զիջում է ԱՄՆ-ին ու Չինաստանին, որոնց միջև էլ ընթանում է հիմնական մրցակցությունը։ Ժամանակի ընթացքում Եվրոպայում զարգացած թվային միջավայր չի ձևավորվել, իսկ տնտեսությունը մնացել է ավանդական կառուցակարգերին համապատասխան։ Ու հիմա ինչպես անհատական երկրների մակարդակով, այնպես էլ ԵՄ-ի շրջանակներում որոշվել է մեծ ներդրումներ անել նորարարությունների ոլորտում, բայց դա չի նշանակում, թե հաջողությունները միանշանակ կլինեն։ Դրա համար անհրաժեշտ է նախ ստեղծել համապատասխան ենթակառուցվածքներ ու օրենսդրական միջավայր՝ նվազեցնելով բյուրոկրատիան ու բարդ օրենսդրական կարգավորումները։

Եթե տեխնոլոգիաների ու անվտանգության առումով Եվրոպան կախվածություն ունի ԱՄն-ից, ապա ապրանքների մատակարարման հարցում կախվածությունը Չինաստանից է։ Չինաստանից ահռելի քանակի ու էժան ապրանքների մատակարարումն ուղղակի կենսական նշանակություն ունի։ Եվ շատ եվրոպական ընկերություններ, այդ թվում՝ խոշոր ավտոարտադրողները, մեծ ներդրումներ են կատարում Չինաստանում, իսկ հետո իրենց ապրանքներն արտահանում Եվրոպա և այլ տարածաշրջաններ։ ԱՄՆ-ի կողմից էլ մաքսատուրքերի սահմանման և տնտեսական ճնշումների պարագայում Եվրոպայի ու Չինաստանի որոշակի մերձեցում է նկատվում։

Բայց Եվրոպայում որոշել են վերականգնել իրենց արտադրական հզորությունները և նվազեցնել կախվածությունը Չինաստանից, այդ թվում՝ պոտենցիալ ունեցող այլ երկրների, օրինակ՝ Հնդկաստանի, Բրազիլիայի հետ տնտեսական համագործակցությունը խորացնելու միջոցով։

Իսկ երկարաժամկետ հեռանկարում Եվրոպայի հզորացման համար խոչընդոտող հանգամանք է ժողովրդագրական պատկերը։ Գաղտնիք չէ, որ եվրոպական երկրների գերակշռող մեծամասնությունը բնակչության ծերացման և բնական աճի նվազման խնդրի առաջ են կանգնած։ Մի ժամանակ հաջողվում էր բնակչության աճի տեմպերի անկման և աշխատող հատվածի նվազման բեռը մեղմել ներգաղթի շնորհիվ, սակայն ներկայում միգրանտների հոսքերի նկատմամբ բացասական տրամադրությունները հնարավորություն չեն տալիս դրսից մարդկանց ընդունել։ Այնպես որ, դեմոգրաֆիկ խնդիրները Եվրոպայի համար դանդաղ գործող ռումբ են։

ԱՐՍԵՆ ՍԱՀԱԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Ժողովուրդը սրընթաց աղքատանում է․ Արմեն ՀովասափյանԱկնհայտ է, որ միջանցքի հանձնման գործընթաց է սկսվել․ Նաիրի ՍարգսյանՊՆ-ն հայտարարություն է տարածելՉինացի գիտնականները կրկնապատկել են պերովսկիտային արևային մարտկոցների արդյունավետությունը Լիլիթ Հովհաննիսյանի նոր ֆոտոշարքըՄարիա Չանդիրյանը սպասում է 2-րդ բալիկինՎարդավառ փառատոնը՝ մշակութային ժառանգության և երիտասարդության ինքնադրսևորման կենդանի հարթակ. Ատոմ ՄխիթարյանՎազող թիրախ մրցաձևի Եվրոպայի առաջնություն. Հովհաննես Մարգարյանը՝ չեմպիոն, Լիլիթ Մկրտչյանը՝ բրոնզե մեդալակիրՎազորդ Երվանդ Մկրտչյանը բրոնզե մեդալ է նվաճել Բալկանյան երկրների աթլետիկայի առաջնությունում2025 թվականի ՖԻԴԵ-ի կանանց աշխարհի գավաթի հաղթող դարձավ Հնդկաստանը ներկայացնող 19-ամյա Դիվյա ԴեշմուխըԱվտովթար՝ Երևանում. բախվել են «Ford Focus»-ն ու ՊՆ «Ուրալ»-ը. կա վիրավորՄեր նպատակն է հասնել անվտանգության խախտումների ԶՐՈ ցուցանիշի. ԶՊՄԿ MyInvest Academy․ Ներդրումների մասին առաջին հայալեզու կրթական հարթակը մոբայլ հավելվածում Նիկոլը կփորձի քաղաքացիական բախումներ հրահրել. Մենուա ՍողոմոնյանՄակունցի օրերը դեսպանի պաշտոնում հաշվված են Ի՞նչ արժե ծննդաբերությանը հարազատի մասնակցությունը ՀՀ-ումՓաշինյանական օլիգարխները խնդիրներ են ունենալու ռուս ուժայինների հետ Ադրբեջանը միտումնավոր է կրակի մատնում հայկական հուշարձանները Տնտեսական անկումը քաղաքական հետևանքներ է ունենալու Փաշինյանի համար Զանգվածային հարձակում՝ գիշերը․ ՌԴ ՊՆ-ն տեղեկացնում էՀայաստանում պետք է ձևավորվի հայ-ռուսական հարաբերությունները կարևորող քաղաքական ուժերի միավորում. Մհեր Ավետիսյան Թուրք-ադրբեջանական բանակցային մշակույթի առանձնահատկություններից մեկն այն է, որ երբ դիմացինը նահանջում է, թուրքական կողմը կանգ չի առնում. Մենուա ՍողոմոնյանՎարչախումբն ամենաշատը վախենում է նոր առողջ ուժի առաջացումից. Ավետիք ՉալաբյանՓաշինյանն ու իր ուսապարկերը որոշել են Վարդավառը վերածել սոցցանցային արշավի, թե բա՝ «տեսեք, ինչ լավ է մեր երկրում, ինչ երջանիկ ժողովուրդ ունենք». Միքայել ԳրիգորյանՍրբազանների ու հայրենիքը չհանձնելու համար պայքար տանող հայերի մասին չի կարելի լռել. Աննա ԿոստանյանՆոր օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան․ Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասին11 մեդալ՝ խառը մենամարտերի առաջնությունից. մարզիկներին դիմավորել է Հովհաննես Ծառուկյանը «Սոգլասիե-Արմենիա» ՓԲ ընկերությունը սահմանված ժամկետներում վերաքննության կարգով բողոքարկելու է ոչ իրավաչափ դատական ակտը. հայտարարությունՀայաստանի էկոնոմիկայի նախարար Գեորգ Պապոյանը կարծես այլևս պաշտոնյա չէ, այլ՝ սրբադասված սուրբ. Հրայր ԿամենդատյանԿարող է թոքերի քաղցկեղ առաջացնել. սնունդ և սովորություններ, որոնցից պետք է խուսափելԻնչպես չկորցնել հավատն ու հոգևոր հավասարակշռությունը, ինչու ապրել Հայաստանում. Ավետիք Չալաբյանի ամփոփիչ հարցազրուցըԱնի Սամսոնյան․ «Սամվել Կարապետյանի ձերբակալությունը մաքուր քաղաքական բնույթ է կրում, Կարապետյանը քաղբանտարկյալ է» 24 ժամ ջուր չի լինիԱզգային ճգնաժամ և հոգևոր մոռացում. «Փաստ» Բոլորն առաջնահերթ իրենց շահերով են առաջնորդվում. ինչո՞ւ դասեր չենք քաղում մեր իսկ պատմությունից. «Փաստ» Ծանր վիճակ. Հայաստանի տնտեսական ակտիվության արգելակները. «Փաստ» «Նոր քաղաքական ուժը մահացու վտանգ է Նիկոլի իշխանության համար. իշխանությունը պահելը նրա համար կյանքի ու մահվան խնդիր է». «Փաստ» Քաղբանտարկյալների երկիր «ժողբաստիոնը». «Փաստ» Իրանի մեսիջը Փաշինյանին և թուրքադրբեջանական տանդեմին. միջանցք չի լինելու. «Փաստ» Իշխանությունը քաղաքացիական պատերազմ է հրահրո՞ւմ. «Փաստ» Ի՞նչ այլընտրանքային ճանապարհային քարտեզ են պատրաստում. «Փաստ» Քաղաքական աստառով գործողություններ, որոնք բացասաբար են ազդելու Հայաստանի վրա. «Փաստ» Դոմուսը նշում է Ariston-ի 95-ամյակը՝ նվերներ մատուցելով իր հաճախորդներինՆիկոլի իրականացրածը բացառապես քաղաքական հետապնդումներ են. Ավետիք Քերոբյան ԶՊՄԿ․ Արծվանիկի պոչամբարում սեյսմիկ ռիսկ չկա Վարդևանյան․ «Ապօրինի կալանքը պետք է վերացվի, իսկ իշխանությունը թաքնվում է երկակի ստանդարտների հետևում»Սամվել Կարապետյանի դեմ կատարվողը դասական քաղաքական հետապնդում է Հայտնի է Յուրա Մելքումյանի հոգեհանգստի տեղն ու ժամըՖրանսիայի Ազգային ժողովում ներկայացվել է նոր բանաձև՝ Ադրբեջանից պահանջելով ազատ արձակել Բաքվում ներկայումս կալանավորված Արցախի ղեկավարներին եւ մյուս գերիներին. ՀայաՔվեՊՆ-ն հայտարարություն է տարածել
Կո՞ղմ եք ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրմանը
Ամենադիտված