Կռապաշտության «մաստեր-կլաս»
ՎերլուծությունԹերևս անվիճելի է այն պարզ ճշմարտությունը, որ բոլոր այն երկրներում, որտեղ տեղի են ունեցել, այսպես կոչված, «գունավոր» հեղափոխություններ, այդ երկրներն ունեցել են տարածքային կորուստներ։ Ասվածի վառ օրինակ են Վրաստանն ու Ուկրաինան։
Երկուսուկես տարի առաջ, երբ Հայաստանում տեղի ուենցավ գունավոր հեղափոխություն, շատերը մտածեցին, թե «մերն ուրիշ է լինելու», և նախկիններին մերժելով՝ թևակոխելու ենք դրախտային ժամանակներ: Ցավալիորեն պարզվեց, որ այդ մտայնությունը որոշ չափով ճշմարիտ է. եթե նշված պետությունները զուտ տարածքային կորուստներ ունեցան, մենք ունեցանք նաև մարդկային կորուստներ և պետության անվտանգության սպառնալիք: Այս ամենից հետո յուրաքանչյուր գիտակից անձնավորություն պետք է առնվազն անիծեր «հեղափոխություն» երևույթն ընդհանրապես՝ առանց «գույնի ու սեռի» զանազանության: Բայց արի ու տես, որ բազմաթիվ հայաստանցիներ շարունակում են չտեսնել դրա արհավիրքները, ինչը երկրի վարչապետի աթոռը զբաղեցնող անձին թույլ է տալիս բանի տեղ չդնել բողոքավոր մարդկանց: Ու ոչ միայն բանի տեղ չի դնում, այլև ժողովուրդ կոչված ու մեծամասնություն կազմող կենսազանգվածին մանիպուլացնելով՝ փորձում է ամրապնդել իր անձնիշխանությունը՝ դա անվանելով ժողովրդի իշխանություն:
Ըստ էության՝ մանիպուլացնում, քանի որ «սիրում եմ» և «խոնարհվում եմ» բայաձևերն իրականում զուտ բառեր են, որովհետև իրականում իր համաքաղաքացիներին սիրող և նրանց առջև խոնարհվող ղեկավարը հինգ հազար հոգու չէր ուղարկի մեռնելու «հանուն ոչնչի», իսկ կրկնակի ավելիին՝ հաշմանդամ դառնալու: Եվ չնայած դրան, կենսազանգվածին դուր է գալիս, որ իրեն «սիրելով» և իր առջև «խոնարհվելով»՝ իրեն մեծարում է երկրի ղեկավարը, քանի որ բոլոր նախկին ղեկավարների օրոք իրեն բանի տեղ դնող չէր եղել: Եվ ինքն էլ, կարելի է ասել, ինքնամոռաց սիրով ու մեծարանքով փոխադարձում է երկրի ղեկավարին՝ իր նկատմամբ նրա դրսևորած վերաբերմունքը: Փոխադարձ «սերն ու մեծարումն» այնքան խորն են, որ մանիպուլացվող կենսազանգվածը չի տեսնում կամ չի ուզում տեսնել, որ մեծարանքի «օբյեկտը» հայրենիքը տանում է դեպի կործանում:
Վստահաբար կարող ենք արձնագրել, որ այս երևույթը կռապաշտության դասական օրինակ է, և, զարմանալիորեն, եվրոպաներում կրթություն ստացած անձինք, որոնք գունավոր հեղափոխության ջատագով են, դա չեն նկատում կամ չեն ուզում նկատել: Եթե նկատեին, պետք է որ իրենց հեղինակավոր կարծիքը ներկայացնեին նույն այդ հանրությանը ու զերծ պահեին երկիրը վտանգներից: Եվ ստացվում է, որ գունավոր հեղափոխության արդյունքում մենք, որպես հանրություն, վերադարձ կատարեցինք դեպի կռապաշտություն, որ իբրև թե հաղթահարել էինք մոտ երկու հազար տարի առաջ, ու բացառությամբ փոքրամասնության՝ ընդունեցինք այն:
Տեղի ունեցած գունավոր հեղափոխության արդյունքում մենք իբրև թե կառուցեցինք ժողովրդավարություն, ոմանց համար նաև՝ «ժողովրդավարության բաստիոն»: Սակայն բազմիցս է ասվել, որ իրական ժողովրդավարությունում պատերազմում կրած իշխանությունը պարտությունից անմիջապես հետո հրաժարական կներկայացներ, որպեսզի դրա վերքերը կարողանար բուժել պատերազմում պարտությանը մասնակցություն չունեցած քաղաքական ուժը:
Բազմիցս է ասվել, որ պարտություն կրած երկրի ղեկավարը չի կարող հավասարը հավասարի պես թշնամու հետ բանակցություններ վարել և ազգօգուտ լուծումներ գտնել կամ պահանջել նույն այդ թշնամուց:
Անի Ավագյան