Ամենևին պատահական չի կարող դիտարկվել այն, որ 2020թ․ հենց մերձաարաքսյան գոտում ծավալվեցին թշնամու վճռորոշ ռազմական գործողությունները. Իրանագետ
Ուշադրության կենտրոնումԻնչպես է ստեղծվում «Թուրանական միջանցքը»
Թուրքիայի համար մերձկասպյան և կենտրոնական ասիական թյուրքալեզու տարածաշրջաններ ցամաքային ելք ապահովելուն միտված «միջանցքի» ծրագիրը, որը վերջերս Թուրքիայում և Ադրբեջանում կոչում էին նաև «Թուրանական միջանցք», սակայն հաշվի առնելով նման անվան զգայունությունը թե՛ Հայաստանի և թե՛ Ռուասաստանի համար, այժմ այն փաթեթավորում են այլ անվանումներով, ունի ուղիղ մեկ հարյուրամյակի պատմություն։
1921թ․ Կարսի պայմանագրով ստեղծվեց Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետությունը: Գրեթե նույն ժամանակահատվածում Հայկական ԽՍՀ-ից Նախիջևանին միացվեց նախկին Շարուր-Դարալագյազի գավառից մի հատված՝ ձևավորելով ՆԻՀ Նորաշենի շրջանը։ Հայկական անվանումը ջնջելու նպատակով այն 1960-ականներին վերանվանվեց Իլյիչևսկի շրջան (Լենինի հայրանունով, որպեսզի դիմադրություն չլինի)։ 1990-ականներին երբ ԽՍՀՄ-ն, ըստ էության արդեն քայքայված էր, այն վերանվանվեց Շարուրի շրջան և դրանից առանձնացվեց Թուրքիային հարող հատվածը՝ Սադարակի շրջանը։
1930-ականներին Իրանի հետ տարածքային փոխանակման և սահմանազատման արդյունքում վերջնականապես ձևավորվեց Թուրքիա-Նախիջևան սահմանային 9-11կմ-ոց հատվածը, և նախկինում ՀԽՍՀ և Իրանի միջև պարփակված Նախիջևանը աշխարհագրորեն սահման ստացավ Թուրքիայի հետ։ 1992թ․ այդ հատվածում անանցանելի Արաքս գետի վրա բացվեց Թուրքիան Նախիջևանին միացնող, այսպես կոչված, «Հույսի» կամուրջը, կառուցվեց ավտոճանպարհ։
Ադրբեջան-Թուրքիա մոտ 70-ամյա համակարգված և բազմաքայլ երկկողմանի գործողությունների հետևանքով՝ ՀԽՍՀ-ն զրկվեց Իրանի հետ Արարատյան դաշտի հարավային հատվածից սահման ունենալու հնարավորությունից, և ձևավորվեց Նախիջևան-Թուրքիա ընդհանուր սահման, սակայն Սյունիքում Նժդեհի ազատագրական հաղթական պայքարն ի դերև հանեց Ադրբեջան-Թուրքիա վերջնական ցամաքային միացումը։
1990-ականերին Արցախյան ազատագրական պատերազմում մեր հաղթանակը և Արցախի մերձարաքսյան գոտի հայկական վերադարձը «Թուրանական միջանցքը» վերածեց գրեթե լոկ պատրանքի։
Ավելին՝ այստեղ