Ադրբեջանը չի բացառում, որ ահռելի փոխհատուցում կպահանջի Կապանում փորձարկվելու են էլեկտրական շչակներ Իրանը մահապատժի է ենթարկել ապօրինի համարվող ընդդիմադիր խմբի երկու անդամների Պատանիների ընտրանին առաջին մեդալն է նվաճել Եվրոպայի առաջնությունում Ազատի ջրամբարից դուրս է բերվել ջրահեղձ եղած 16–ամյա տղայի դին Մակրոնն ու Էրդողանը քննարկել են տարածաշրջանային հարցեր Աստղագուշակները նշել են չորս նշաններ, որոնց փողը երբեք չի սպառվում Չեզոքության ժամանակն ավարտվեց. Ավստրիան մտադիր է միանալ ՆԱՏՕ-ին Իրազեկում՝ Վարդավառին հաջորդող մեռելոցի օրվա աշխատանքային լինել-չլինելու մասին «Բժիշկները հոկտեմբերից պետք է ապացուցեն, որ որակյալ բժիշկ են». Անուշ Պողոսյան


Հայաստանի ձախողման պատճառները՝ կառավարումից հետախուզություն․ «Փաստ»

Մամուլ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

rbc.ru-ն «Կառավարման, սպառազինության և հետախուզության խնդիրներ» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Նիկոլ Փաշինյանի դեմ զանգվածային բողոքները, որը փաստացի ընդունել է Ղարաբաղում պատերազմը դադարեցնելու ադրբեջանական պայմանները, Հայաստանում չեն հանդարտվում: rbc.ru-ն փորձել է հասկանալ ԼՂՀ-ի ու Երևանի պարտության պատճառները: Առաջին հարցն այն է, թե ինչպե՞ս են կողմերը պատրաստվել հակամարտությանը: Ըստ բաց աղբյուրների, ինչպիսին, օրինակ՝ Military Balance-ն է, Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի բանակները մինչ հակամարտության սկիզբը հետ են մնացել Ադրբեջանից ծանր սպառազինության, տանկերի, հրետանու և կենդանի ուժի քանակով:

Այնուամենայնիվ, այդ բացը չի կարելի կրիտիկական համարել՝ հաշվի առնելով այն, որ հայերը պետք է պատերազմեին պաշտպանական գծով: Իսկ ինչպե՞ս են կողմերը տնօրինել իրենց ներուժը: Ըստ Բարձրագույն տնտեսագիտական դպրոցի եվրոպական և միջազգային հետազոտությունների կենտրոնի ղեկավար Վասիլի Կաշինի, ռազմական հաշվեկշռի քանակական արտացոլումը կողմերի ռազմական ներուժի բաղկացուցիչներից միայն մեկն է, մինչդեռ ժամանակակից պատերազմի ամենակարևոր տարրը հետախուզությունն է: Փորձագետը վստահ է, որ հենց դա է եղել Ադրբեջանի գլխավոր առավելությունը. «Կողմերը անգամ կարող են սպառազինության հավասարություն ունենալ, բայց ներուժը որոշվում է ոչ թե դրանց քանակով, այլ հետախուզության արդյունավետությամբ, բացի այդ, նման թվերը չեն արտացոլում երկրի սպառազինումը ժամանակակից զինամթերքով, օրինակ՝ երկու կողմն էլ ունեն դեռ «սառը պատերազմի» ժամանակվա հրթիռային համակարգեր, բայց մի կողմը ունի ուղղորդվող զինամթերքի ժամանակակից տեսակներ, իսկ մյուսը՝ ոչ»:

Այս պատերազմում Bayraktar TB2-ի նման հարձակողական ԱԹՍ-երի դերը խիստ չափազանցված է, համոզված է Կաշինը, քանի որ կորուստներ պատճառելու հիմնական միջոցը եղել է հրետանին, որին օգնել է հետախուզությունը: «Հայաստանը տարածաշրջանում առաջատարն է տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում, և տեսականորեն պետք է ունենար արդյունավետ տեխնիկական և կիբեր հետախուզություն,- ասում է նա:- Ըստ ամենայնի, ադրբեջանցիները վախեցել են դրանից և մեծ աշխատանք կատարել սոցիալական ցանցերում և կարգապահություն պահպանելու հարցում, իսկ հայերը ակնհայտորեն շատ վատ են իմացել ադրբեջանական ռազմական օբյեկտների գտնվելու վայրերը, և ակնառու է, քանի որ անգամ ծանր հրթիռային միջոցները չեն օգտագործվել ամբողջական»: Անարդյունավետ է եղել Հայաստանի հակաօդային պաշտպանությունը:

«Ամբողջ պաշտպանությունը ներկայացված է եղել ինչ-որ առանձին օջախներով և, առավել ևս, հնացած սպառազինությամբ, - բացատրել է Կաշինը: - Վիետնամի պատերազմից ի վեր կրակոցից անմիջապես հետո դիրքից արագ դուրս գալը և անընդհատ մանևրելը դարձել է ՀՕՊ համակարգերի գոյատևման բանալին: Բայց, ըստ ամենայնի, խնդիր է եղել անգամ հայերի ունեցած այդ սուղ ուժերի կառավարման հետ, և, ընդհանուր առմամբ, հավանաբար, հայերը չեն ուսումնասիրել վերջին տասնամյակների զինված բախումների փորձը»: Ըստ Կաշինի, Բաքուն սպառազինությունների գնումների շատ ավելի իմաստալից քաղաքականություն է վարել: «Հայերը լավ ներուժ են ունեցել ԱԹՍ-երի և ՌԷՊ համակարգերի ստեղծման ոլորտում, բայց փոխարենը փողը ծախսել են անիմաստ բաների վրա, օրինակ՝ Հորդանանից մի քանի տասնյակ «Оса» ՀՕՊ համակարգեր և Su-30M-եր են գնել, որոնք նույնիսկ չեն օգտագործվել այդ պատերազմում»:

«Արդյունքում, Ադրբեջանը, որի բյուջեն 3-5 անգամ ավելի մեծ է, քան Հայաստանի բյուջեն, նպատակաուղղված և շարունակաբար է պատրաստվել պատերազմին՝ ներգրավելով տարբեր մատակարար երկրներ՝ Ռուսաստան, Իսրայել, Թուրքիա, և ուշադիր ուսումնասիրել է վերջին պատերազմների փորձը: Այն, որ հայերը փող չունեին, դա միայն վնասի կեսն է, մանրազնին ռազմավարական պլանավորումը կփոխհատուցեր այդ անհավասարությունը, բայց նրանց մատ դա էլ չի եղել», - ամփոփել է Կաշինը: Իսկ որո՞նք են եղել համակարգային խնդիրները: Նոյեմբերի 19-ին գեներալ-գնդապետ Մովսես Հակոբյանը մի քանի աղմկահարույց հայտարարություններ է արել, որոնցից ամենակարևորն այն էր, որ պատերազմի օրերին երկիրը ամբողջությամբ չի մոբիլիզացվել: «Երկրի վարչապետը հրաման է արձակել դադարեցնել համալրումը և փոխարենը կամավորներին ուղարկել առաջնագիծ», ասել է գեներալ-գնդապետը և ավելացրել, որ կամավորներից շատերը սպանվել են, իսկ մոտ 1,5 հազարը խուճապահար փախել, և նրանց մեկուսացրել են Ղարաբաղում, «որպեսզի չվերադառնան և խուճապ չառաջացնեն Հայաստանում»:

Վերլուծաբան Կարեն Վրթանեսյանն այն կարծիքին է, որ հայկական կողմի հիմնական սխալը, ինչը կատարվել է ամենաբարձր մակարդակով, եղել է կարճ պատերազմի հույսը: «Պետության բոլոր գործողությունները և ուղերձները վկայում են, որ զորահավաք չի եղել, և մինչ այժմ էլ ոչ ոք չի հերքել Մովսես Հակոբյանի ասածը, - ասում է Վրթանեսյանը,- նույնիսկ նահանջ դեպի նոր սահմանագիծ, որը կարելի էր իրականացնել արդյունավետ և կենդանի ուժի և սպառազինության պահպանմամբ, չի իրականացվել, քանի որ պատերազմի առաջին օրերին այն զգացողությունն էր, որ դա երկար չի տևի»: Պարտության երկրորդ պատճառը ռազմական իրավիճակին պետական ապարատի լիակատար անպատրաստությունն է եղել: «2015 թվականին անցկացվել է շատ լուրջ, մասշտաբային զորավարժություն, որին ներգրավվել էր ամբողջ պետական ապարատը, հիշեցրել է նա,- բայց այն բանից հետո, երբ Հայաստանը 2018 թվականին անցել է կառավարման խորհրդարանական ձևի, պետության մոբիլիզացիոն մեխանիզմները ամբողջությամբ չեն լրամշակվել»:

«Մեկ այլ խնդիր է եղել «կադրային քաոսը» և անգործունակ ռազմական հրամանատարությունը: 2018 թվականից հետո ԱԱԾ-ի 4 ղեկավար, գլխավոր շտաբի 3 պետ և պաշտպանության բանակի 3 հրամանատար է փոխվել: Բացի դա, «հին» և փորձառու հրամանատարներին արգելվել է առաջնորդել բանակը, և այդ ամենը պարզապես չէր կարող չանդրադառնալ բանակի մարտունակության վրա», - ամփոփել է Վրթանեսյանը։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Դոմուսը նշում է Ariston-ի 95-ամյակը՝ նվերներ մատուցելով իր հաճախորդներինՆիկոլի իրականացրածը բացառապես քաղաքական հետապնդումներ են. Ավետիք Քերոբյան ԶՊՄԿ․ Արծվանիկի պոչամբարում սեյսմիկ ռիսկ չկա Վարդևանյան․ «Ապօրինի կալանքը պետք է վերացվի, իսկ իշխանությունը թաքնվում է երկակի ստանդարտների հետևում»Սամվել Կարապետյանի դեմ կատարվողը դասական քաղաքական հետապնդում է Հայտնի է Յուրա Մելքումյանի հոգեհանգստի տեղն ու ժամըՖրանսիայի Ազգային ժողովում ներկայացվել է նոր բանաձև՝ Ադրբեջանից պահանջելով ազատ արձակել Բաքվում ներկայումս կալանավորված Արցախի ղեկավարներին եւ մյուս գերիներին. ՀայաՔվեՊՆ-ն հայտարարություն է տարածել«ՀայաՔվեն» Արմավիրում ակտիվորեն գործելու է. Վահագն Ղազարյան Մահացել է դոցենտ Էվելինա ՂանթարչյանըԱրևային էներգետիկան բերում է հանածո վառելիքի դարաշրջանի ավարտը Գվարդիոլան խոսել է Լամին Յամալի և Լիոնել Մեսսիի համեմատությունների մասինՎլադիմիր Հակոբյանը դարձել է շախմատի ԱՄՆ վետերանների փոխչեմպիոնԱռվակը շատ բարակ է, խեղդվել հնարավոր չէր․ նոր մանրամասներ՝ 22-ամյա երիտասարդի մահվան դեպքիցԲազմաթիվ հասցեներում ջուր չի լինիՎերջին շրջանում ՀՀ տարածքի գազալցակայաններում սրընթաց աճում է հեղուկ գազի արժեքը՝ հասնելով 180-200 դրամի. Գառնիկ ԴանիելյանԷջմիածնի նախկին քաղաքապետը սպառնում է բացահայտումներ անել, եթե իրեն պատժեն Սամվել Կարապետյանի ուժը իշխանության թիվ մեկ մրցակիցն է լինելու «Շրեք»-ի հայտնի ավանակի մասին մուլտֆիլմ կնկարահանվիԼուվրի հավաքածուից Հայաստան կբերվեն նշանակալի ցուցանմուշներԱդրբեջանը չի բացառում, որ ահռելի փոխհատուցում կպահանջի Դպրոցում եկեղեցու դեմ քարոզչություն անելն արգելված է օրենքով. Ատոմ Մխիթարյան«Աէրոֆլոտ»-ը մի շարք չվերթեր է չեղարկել և հետաձգել, այդ թվում՝ դեպի Երևան և հակառակ ուղղությամբԳազ չի լինելու հուլիսի 29-ին և 30-ինԱկբա բանկը կնպաստի Հայաստանի գյուղոլորտի թվայնացմանն ու զարգացմանը Սամվել Կարապետյանը ազդարարում է նոր քաղաքական ուժի ձևավորում. «Պատրաստվում ենք բացել մեր պատմության նոր էջը» Առեղծվածային ու ողբերգական դեպք՝ Գեղարքունիքի գյուղերից մեկում, 16-ամյա ՌԴ քաղաքացի է մաhացել․ Shamshyan Վթար Սևան-Երևան ճանապարհին, «Mercedes»-ը վրաերթի է ենթարկել 48-ամյա հետիոտնի․ ShamshyanՈ՛չ մի «Զանգեզուրի միջանցք» և ո՛չ մեկիդ․ կյանքի՛ գնով է պետք պաշտպանել Սյունիքը. Խաչիկ ԱսրյանԻնչ է կատարվել գիշերը․ ՌԴ ՊՆ հաղորդագրությունըՆերքաղաքական առողջ պայքարը կարևոր է պետության զարգացման համար, քանի որ գաղափարների բախումից ծնվում են լավագույն լուծումներ. Մհեր ԱվետիսյանԵրկիրը վերածել են քաղաքական կրկեսի. Հրայր Կամենդատյան«ՀայաՔվեի» անդամների ուխտագնացությունը Վայոց ձորում շարունակվում էԵրևանի հյուրանոցներից մեկում քաղաքացին արգելափակվել է վերելակի խցիկի տակՆիկոլ Փաշինյանը կրկին արձակուրդ է գնումՈղբերգական ավտովթար․ փողոցը չթույլատրելի հատվածով անցնող հետիոտն տեղում մահացել էՕդի ջերմաստիճանը մայրաքաղաքում կմոտենա +40-ի. եղանակի տեսությունՍամվել Կարապետյանի առաջնորդությամբ նոր քաղաքական բևեռի ստեղծումն իշխանականների հոգեխանգարմունքի պատճառԿապանում փորձարկվելու են էլեկտրական շչակներ Իրանը մահապատժի է ենթարկել ապօրինի համարվող ընդդիմադիր խմբի երկու անդամներիՊատանիների ընտրանին առաջին մեդալն է նվաճել Եվրոպայի առաջնությունումՄեր նախընտրելի տարբերակը քաղաքական և դիվանագիտական միջոցներն են. ՊեսկովԱզատի ջրամբարից դուրս է բերվել ջրահեղձ եղած 16–ամյա տղայի դին Մակրոնն ու Էրդողանը քննարկել են տարածաշրջանային հարցեր Աստղագուշակները նշել են չորս նշաններ, որոնց փողը երբեք չի սպառվում Ահաբեկչությունը Սիոնիստական ռեժիմի հատկանիշն է. Իրանի իսլամական խորհրդարանի նախագահըՉեզոքության ժամանակն ավարտվեց. Ավստրիան մտադիր է միանալ ՆԱՏՕ-ին Իրազեկում՝ Վարդավառին հաջորդող մեռելոցի օրվա աշխատանքային լինել-չլինելու մասին Գյումրիում նշում են Վարդավառը. տեսանյութ «Բժիշկները հոկտեմբերից պետք է ապացուցեն, որ որակյալ բժիշկ են». Անուշ Պողոսյան
Կո՞ղմ եք ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրմանը
Ամենադիտված