Ռազման դրության իրավական հիմքերը
ՔաղաքականությունՌազմական դրությունը հատուկ իրավական կանոնակարգ է, որը կիրառվում է ինչպես երկրի ամբողջ տարածքում, այնպես էլ առաձնին մարզերում: Ռազմական դրություն հայտարարվում է պատերազմի, ապստամբության, տարերային աղետների և մի քանի այլ դեպքերում:
ՀՀ-ում կիրառվող ամենախիստ ռեժիմն է: Այն ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից. սեպտեմբերի 27-ին ՀՀ կառավարությունը որոշում կայացրեց երկրի ողջ տարածքով հայտարարել ռազմական դրություն, որն ուժի մեջ է մտնելու հրապարակման պահից: Ռազմական դրություն հայտարարելուց հետո ազգային ժողովը հրավիրում է հատուկ նիստ և կարող է ոչ իրավաչափ ճանաչել կառավարության որոշումը:
Ռազմական դրության որոշումից հետո երկրում հայտարարվել է զորահավաք: ԱԺ հատուկ նիստում էլ վարչապետ Փաշինյանն ասաց, որ զորահավաք հայտարարված է ամբողջ երկիրի տարածքով, սակայն փաստացի կիրառվում է մասնակի հավաք: Նշենք, որ ռազմական դրություն հայտարարելու իրավական հիմքերն են՝ ՀՀ Սահմանադրությունը, «Ռազմական դրության իրավական ռեժիմի մասին» օրենքը, ինչպես նաև ռազմական դրության իրավական ռեժիմի վերաբերյալ միջազգային իրավունքի համընդհանուր սկզբունքներն ու նորմերը: Ռազմական դրության հայտարարմամբ արգելվում է հավաքների, գործադուլների և ակցիաների իրականացումը:
Սահմանադրությամբ նախատեսված են այն իրավունքներն ու սկզբունքները, որոնց վրա սահմանափակումներ չեն կարող տարածվել:
Դրանք են՝
1. Մարդու արժանապատվության անխախտելիությունը
2. Կյանքի, ֆիզիկական և հոգեկան անձեռնմխելիության իրավունքը
3. Խոշտանգման, անմարդկային կամ նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի արգելքը
4. Օրենքի առաջ բոլորի հավասարությունը
5. Խտրականության արգելքը
6. Կանանց և տղամարդկանց հավասարությունը, ամուսնանալու ազատությունը
7. Ծնողների իրավունքներն ու պարտականությունները, երեխայի իրավունքները
8. Կրթության իրավունքը, մտքի, խղճի և կրոնի ազատությունը
9. ՀՀ քաղաքացիներից ծնված երեխայի ՀՀ քաղաքացիություն ստանալը, ՀՀ քաղաքացուն քաղաքացիությունից զրկելու արգելքը
10. Երկրի սահմաններից դուրս ՀՀ քաղաքացիների պաշտպանությունը
11.ՄԻՊ-ին դիմելու իրավունքը
12. ՀՀ քաղաքացուն օտարերկրյա պետությանը հանձնելու արգելքը՝ բացառությամբ ՀՀ վավերացրած միջազգային պայմանագրերով նախատեսված դեպքերի
13. Դատական պաշտպանության և մարդու իրավունքների պաշտպանության միջազգային մարմիններ դիմելու իրավունքը
14. Արդար դատաքննության, իրավաբանական օգնություն ստանալու, ցուցմունք տալու պարտականությունից ազատվելու, անմեղության կանխավարկածի, մեղադրանքից պաշտպանվելու, կրկին դատվելու արգելքի, դատապարտյալի բողոքարկման, ներման խնդրանքի իրավունքները
15. Մեղքի և պատժի համաչափության, հանցագործություններ սահմանելիս և պատիժներ նշանակելիս օրինականության սկզբունքները:
Զինվորական իշխանությունների կարգադրությունները չկատարողները ենթարկվում են քրեական պատասխանատվության՝ պատերազմական ժամանակաշրջանի օրենքներով։ Հիշեցնենք, որ չնայած նրան, որ հակառակորդը սահմանային իրավաիճակը հաճախ է լարված պահել, կտրել խաղաղ բանակցությունների հույսը, սակայն պետք է արձանագրել, որ նման մասշտաբի հարձակում չի եղել և առաջին անգամ է, որ երկրում հայտարարվեց ՌԱԶՄԱԿԱՆ ԴՐՈՒԹՅՈՒՆ:
Աննա Ավետիսյան