Ղարաբաղյան հարց գորյություն չունի
ՎերլուծությունPressmedia.am կայքի զրուցակիցը քաղաքագետ Արկադի Վարդանյանն է։
— Պարոն Վարդանյան, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները իրենց հայտարարության մեջ կոչ են անում առանց նախապայմանների բանակցություններ սկսել: Ի՞նչ պետք է հասկանալ դրա տակ, ինչ նկատի ունեն առանց նախապայմանների բանակցություններ ասելով:
— Անձամբ ես այդ հայտարարության տակ ոչ մի լավ բան չեմ տեսնում և, առհասարակ,Ղարաբաղյան հարցի շուրջ ծավալվող այդ բոլոր իրադարձությունները ինձ համար զավեշտալի են, որովհետև Ղարաբաղյան հարց որպես այդպիսին գոյություն չունի։ Ղարաբաղյան հարցը արհեստականորեն ստեղծված սադրիչ գործընթաց էր, որը ուղղված է տարածաշրջանում հայկական գործոնը վերջնականապես վերացնելուն, ինչին ես կտրուկ դեմ եմ։ Ղարաբաղյան հարցը մեր ժողովուրդը արդեն մի քանի անգամ լուծել է, վերջին անգամ դա եղել է 1994 թվականին, երբ մենք ջախջախիչ հաղթանակ տարանք Ադրբեջանի կողմից հրահրված պատերազմում։ Եվ դրանից հետո այլևս Ղարաբաղյան հարց գոյություն չունի։ Ես կարծում եմ, որ ցանկացած խոսակցություն այդ հարցի շուրջ անիմաստ և անբովանդակ խոսակցություններ են և մենք չպետք է մասնակցենք դրանց։ Պարզապես պետք է ի լուր աշխարհի հայտարարենք, որ Ղարաբաղյան հարց, ինչպես արդեն ասեցի, գոյություն չունի, որովհետև Ղարաբաղը Հայաստանի անբաժան մասն է պատմականորեն և բոլոր տեսակի միջազգային ատյանների կողմից ճանաչված փաստաթղթերի հիման վրա և մեր վերջին հաղթանակի հիման վրա։
— Համանախագահները նաև կողմերին կոչ են արել սկսել առարկայական բանակցությունները: Նրանք հատուկ անդրադարձել են հուլիսյան սրացումից հետո տեղի ունեցած զարգացումներին, և ողջունել մշտադիտարկումը վերականգնելու կոնկրետ նախապատրաստական աշխատանքները: Վերջերս էլ մեր նախարարն ասաց, որ սահմանին կրակոցներն ինտենսիվացել են: Ի՞նչ կարելի է ակնկալել այս փուլում:
— Առարկայական բանակցություններ վարել անառարկայական հայտարարություններ անող կողմի հետ` դա պարզապես անառարկայական է։ Ինչ վերաբերում է կրակոցներին, ապա ես կրկին կասեմ, որ մենք դեռ Խորհրդային միության փլուզումից հետո պետք է ի լուր աշխարհի հայտնենք, որ այն, ինչ նախատեսված էր խորհրդային օրենքներով, լիովին կատարված է ինչպես Ղարաբաղի, այնպես էլ Հայաստանի համապատասխան ատյանների կողմից, և այդ նույն Խորհրդային միության օրենքի սահմանների ներսում այդ հարցը պետք է իր վերջնական լուծումը ստանար Ռուսաստանից, որովհետև Ռուսաստանը իրեն հռչակել է խորհրդային միության իրավահաջորդ և Ռուսաստանը պարտավոր էր այդ հարցին վերջակետ դներ։ Իսկ ինչ վերաբերում է կրակոցների ինտենսիվությանը, ապա դրանք արդեն քանի տարի շարունակ տեղի են ունենում, և այդ ամենի մեջ մեղավորը մեր անատամ դիվանագիտությունն է, որովհետև ժամանակին աշխարհին չեն ներկայացրել այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում իրականում։ Բացի դրանից, արդեն Լևոն Տեր-Պետրոսյանի տարիներին, երբ մենք 1994-ականներին այդ ջախջախիչ հաղթանակը տարանք, մենք դա արեցինք կիսատ, որովհետև մենք պետք է վերջնական հաղթանակ արձանագրեինք։ Ի նկատի ունեմ Նախիջևանը, Գանձակը և բոլոր այն հողերը, որոնք մերն են։ Եվ դրանով վերջ տայինք ամենին, որ այսօր Ալիևը կամ միուսները ոչինչ չխոսեին։ Այս խնդրի արմատները շատ խորն է, և որ այդ արմատները ներկայացնենք աշխարհին` անհրաժեշտ է համապատասխան դիվանագետների և պատմաբանների ջանքեր, որոնք, ցավոք, մեր կողմից չկան։ Հավանաբար դրա պատճառը այն է, որ մենք չունենք մեր անկախ արտաքին քաղաքականությունը և ցավոք սրտի ենթարկվում ենք օտար երկրի թելադրանքներին։
Արմինե Վարդանյան
Pressmedia.am