Հայաստանը ԵՏՄ–ից ամենամեծ օգուտն ունեցած երկիր. ինչպես են խեղաթյուրվում փաստերը. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Կարեն Կարապետյանի այցը Մոսկվա նշանավորվեց նաև «Միր» միզազգային հեռուստաալիքին տված ծավալուն հարցազրույցով։ Հարցազրույցը բավական հետաքրքիր էր, սակայն առավել ուշագրավ էին հաղորդավարի հարցերը ՀՀ վարչապետին, որոնք մեղմ ասած հենց իրենք էին խնդրահարույց։ Մասնավորապես ԵԱՏՄ–ին Հայաստանի անդամակցության և շահեկան կողմերի վերաբերյալ հաղորդավարի հարցն ավելի շատ հիշեցնում էր քարոզչական պնդում, քան լրագրողական հարց։ Լրագրողը ուղղակիորեն, կարծես թե լուրջ հիմքեր, փաստեր ունենալով, նշում է «Հայաստանը կարծես թե միակ պետությունն է, որն ամենաշատն է շահել ԵԱՏՄ–ին անդամակցելուց», ապա նշում է անցած տարում գյուղատնտեսական ապրանքների արտահանման աճը դեպի Ռուսաստան։ Կարեն Կարապետյանն իր պատասխանում, իհարկե նշեց, թե Հայաստանում շատերը համաձայն չեն լրագրողի պնդման հետ, ապա շարունակեց պատասխանել։
Այստեղ սակայն ուշագրավ էր հենց հարցադրման տոնայնությունն ու շեշտը գյուղատնտեսական ապրանքների վրա։ Անշուշտ, 2016 թվականին շուրջ 6 անգամ աճեց Հայաստանից դեպի ԵՏՄ շուկաներ՝ հիմնականում ռուսական շուկա, գյուղապրանքների արտահանումը։ Սակայն կարծես թե սովետական հետազոտությունների և լրագրության լավագույն ավանդույթներով, այս աճը կապվում է ԵՏՄ–ին Հայաստանի անդամակցության հետ։ Իրականությունը սակայն բոլորովին այլ է, և այս հարցում որքան էլ տարօրինակ է, Հայաստանին «օգնության» հասավ ոչ թե ԵՏՄ–ն, այլ մեր հարևան Թուրքիան, որի հետ Հայաստանի հարաբերությունները դժվար է բարիդրացիական համարել։ 
Բանն այն է, որ 2016–ի առաջին կեսին Թուրքիայի կողմից ռուսական ռազմական ինքնաթիռի խոցումն ու ռուս օդաչուի սպանությունը ճգնաժամային իրավիճակ ստեղծեցին այս երկու երկրների հարաբերություններում։ Իհարկե, այս միջադեպը ընդամենը առիթ էր նման հակամարտության համար, քանի որ հասկանալի է, որ օրակարգում ոչ թե ինքնաթիռի խոցումն էր, այլ սիրիական հարցի շուրջ մոտեցումների տարբերությունը, սակայն սա այլ խնդիր է։ Արդյունքում դիվանագիտական հակամարտությունը տարածվեց նաև տնտեսության վրա և Ռուսաստանը նախաձեռնեց պատժամիջոցներ թուրքական ապրանքների նկատմամբ։ 
Իսկ այդ ապրանքների շարքում գերակշիռ տեղ ունեին գյուղմթերքները, քանի որ ռուսական և ընդհանրապես ԵՏՄ շուկայում Թուրքիան գյուղմթերքների հիմնական մատակարարներից է։ Բնականաբար թուրքական գյուղմթերքից հրաժարումը բերեց նրան, որ նման արտադրանքով միջազգային շուկաներ դուրս եկող անհատներն ու երկրները հնարավորություն ստացան այսպես ասած զբաղեցնել Թուրքիայի տեղը։ Թերևս հենց այս հնարավորությունից էլ օգտվեցին հայաստանցի գյուղատնտեսները և բավական մեծ ծավալի գյուղմթերքներ սկսեցին արտահանել ռուսական շուկա։ Արդյունքում դեպի այս շուկա գյուղմթերքների արտահանման մեծ աճ գրանցվեց։ 
Սակայն ինչպես պարզ է դառնում «Միր»–ի լրագրողի հարցապնդումից, ռուսական կամ ԵՏՄ–ական իրականության մեջ այս փաստը ներկայացվում է որպես Հայաստանի համար շահեկան դիրք՝ որը պայմանավորված է այս միությանը Հայաստանի անդամակցությամբ։ Կարծում ենք կարիք չկա նշել, որ վերոնշյալից պարզ է դառնում, որ այս մոտեցումը որևէ աղերս չունի իրական պատճառների հետ։ Ավելին, ներկայում արդեն ռուս–թուրքական հարաբերությունները լիովին վերականգնվել են և առավել քան բարեկամական են, սա նշանակում է, որ հայ արտադրողների համար Թուրքիան կրկին հզոր մրցակից է, որի հետ եթե ոչ անհնար, ապա չափազանց դժվար կլինի մրցելը։ Բացի այս, պարբերաբար մամուլում հայտնվում են տեղեկություններ այն մասին, որ Ռուսաստանը արգելել է հայկական այս կամ այն գյուղապրանքի ներմուծումը՝ բավական անհամոզիչ պատճառաբանություններով։ Սա արդեն իսկ վկայում է այն մասին, որ ամենայն հավանականությամբ 2017–ին այլևս չեն գրանցվի 2016–ի ցուցանիշները, իսկ ԵՏՄ–ի 180 միլիոնանոց շուկայի առասպելը հերթական անգամ հօդս կցնդի։

Շարունակությունը` «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում: