Երևանում սպասվում է մինչև +40 աստիճան տաքություն Խոշոր հրդեհ՝ Երևանում. կրակն ու ծուխը տեսանելի են մի քանի հարյուր մետրից Վթար է․ տասնյակ հասցեներում մինչև 8 ժամ ջուր չի լինի ԶՊՄԿ գլխավոր տնօրեն Ռոման Խուդոլիի ուղերձը Հանքագործի և մետալուրգի տոնի կապակցությամբ Դոլարն էժանացել է, ռուբլին՝ թանկացել․ փոխարժեքն՝ այսօր Սևանա լճում երեկվանից կորած ամուսինները հայտնաբերվել են Սպասվում է կարճատև անձրև և ամպրոպ․ եղանակը՝ Հայաստանում Ռուսաստանին առաջարկել ենք հաջորդ շաբաթ նոր հանդիպում անցկացնել. Զելենսկի Փրկարարները, ջրասուզակները Սևանա լճում և հարակից անտառներում որոնում են կորած ամուսիններին Շիրակի մարզում 772 հատ ոչխար են գողացել


«Բոլոր ոլորտներում արժեք կամ եկամուտ ձևավորող բոլոր բաղադրիչների վրա Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը թողել է բացասական ազդեցություն՝ նպաստելով աղքատության ավելացմանը». «Փաստ»

Մամուլ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Վիճակագրական կոմիտեի՝ գնաճի մասով պաշտոնական տվյալները տարակուսելի են հանրության համար։ Քաղաքացին սեփական գրպանի պարունակությամբ է զգում գնաճի չափը։ Սննդամթերքի շարունակական գնաճը ամենօրյա ռեժիմով նվազեցնում է նրա եկամուտները։ «Հայաստանը ես եմ» նախաձեռնության ղեկավար, տնտեսագետ Նաիրի Սարգսյանն ասում է՝ երբ խոսում ենք գնաճի մասին, դա վերաբերում է 400 և ավելի ապրանքների ընդհանուր միջին գնին։

«Վստահաբար, դրա մեծ մասը Հայաստանի բնակչության կեսից ավելին ձեռք չի բերում, չի օգտվում դրանցից։ Հետևաբար՝ 3,5 տոկոսի շրջակայքում ընդհանուր գնաճն այն կեղծիքն է, որը յուրաքանչյուր ոք ամեն օր տեսնում է. այդքան չէ գնաճն իրականում։ Բարձր գնաճի են ենթարկվել թե՛ ներկրվող սառեցված, թե՛ Հայաստանում բուծվող ձկնամթերքը՝ 20ից 22 տոկոսով (ընդհանուր գումարային հաշվարկով), գնաճի են ենթարկվել կարագը՝ 13, մրգերը՝ 8, բանջարեղենը՝ 10 և ավելի, կարտոֆիլը՝ 47, շոկոլադեղենը՝ 13, սուրճ-թեյը՝ 15 տոկոսով (վերջինը գումարային հաշվարկով)։ Յուրաքանչյուրի պատճառները տարբեր են՝ սկսած ապաշնորհ կառավարումից վերջացրած ապաշնորհ կառավարման արդյունքում վաճառողների կամ տնտեսվարող սուբյեկտների անորոշություններով պայմանավորված։ Երբ կառավարությունն անընդհատ հարկադրույքների բարձրացում է իրականացնում, դա միանշանակ հանգեցնելու է գնաճի, այսինքն՝ 2025 թ. հունվարից սկսած հարկադրույքների բարձրացումները չէին կարող ուղղակի ազդեցություն չունենալ։ Երբ առևտրի դեպքում 5 տոկոս դրույքաչափը դառնում է 10 տոկոս, անկախ նվազեցումների չափից, հաշվարկ ունեինք, որ տրամաբանական հավելագնի պայմաններում առևտրի դեպքում հարկային բեռը մոտավորապես 33 տոկոսով ավելանում էր։ 33 տոկոսի ավելացումը տարբեր ապրանքների վաճառքների գնաճի վրա տարբեր կերպ կարող է ազդել։ Օրինակ՝ ներկրվող բանջարեղենի կամ մրգի վրա կարող է ազդել 50-ից մինչև 80 տոկոսի շրջանակներում և այսպես շարունակ։ Այսինքն՝ այն, ինչը խանութում տեսնում ենք, դրա մի մասը պայմանավորված է հարկային դրույքաչափերի բարձրացումով»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Սարգսյանը։

Ընդգծում է՝ Հայաստանում սննդամթերքի ոլորտում պետական վերահսկողություն և ճիշտ մեսիջներ կառավարության կողմից չեն տրամադրվում։ «Օրինակ՝ սպառման շուկայի ծավալների հետ կապված. ներկրման կամ արտահանման սահմանափակումներ չեն կիրառվում, պայմանականորեն, կարտոֆիլ արտադրողը արտադրում է մի տարի որոշակի քանակի, շուկայում առաջանում է դեֆիցիտ, դեֆիցիտի պայմաններում գնաճի է ենթարկվում։ Ժողովուրդն ունի նման վարքագիծ, որ տեսնում է՝ կարտոֆիլի գինը ավելացավ, կամ հարևանը կարտոֆիլ ցանեց և լավ շահույթ ստացավ, հաջորդ տարի բոլորը սկսում են կարտոֆիլ ցանել։ Շուկան այդ պարագայում գերհագենում է, գերհագեցման պարագայում տեղի է ունենում գների նվազում։ Շատ դեպքերում ասում են, որ գների կարգավորման ֆունկցիոնալ պարտականությունն իրավական առումով դրված է Կենտրոնական բանկի վրա, բայց գիտական, ակադեմիական աշխարհում դեռևս որևէ մեկը չի հիմնավորել, որ Կենտրոնական բանկը կարողանում է ազդել գնաճի վրա կամ զսպել այն։ Նման բան ասում են և՛ պաշտոնյաները, և՛ տարբեր մասնագետներ, բայց դրանք ընդամենը միֆեր են, որոնք տարբեր դասագրքերում կարդացել և նույնությամբ արտաբերում են։ Կրկնում եմ՝ այդպիսի բան աշխարհում չի եղել, որ որևէ մեկը հիմնավորի։ Գնաճի հիմնական պատճառը հարկաբյուջետային քաղաքականությունն է, այսինքն՝ դա կառավարության գործողությունների տիրույթում է, երբ անընդհատ հարկերը բարձրացնում են, պետական ծախսերը կատարում են սխալ, անընդհատ անորոշություններ են ստեղծում տնտեսվարողների համար, շուկայի վերահսկողություն չեն իրականացնում, չեն պլանավորում, բնական է՝ սա պետք է հանգեցնի գնաճի»,-նշում է մեր զրուցակիցը։

Հայաստանում ամեն երրորդ երեխան աղքատության մեջ է ապրում։ Այս ցուցանիշը պարբերաբար հիշեցնում է իր մասին։ Մյուս կողմից՝ իրականացվող այս հարկաբյուջետային քաղաքականության «ջանքերով» աղքատությանը վերաբերող ցուցանիշներն էլ ավելի ահագնացող չե՞ն դառնալու։ 2018 թվականին իշխանության եկածներն ասում էին, թե պայքարելու են նաև աղքատության դեմ։ Ի՞նչ արվեց այս ուղղությամբ յոթ տարվա ընթացքում։ «2018 թվականից հետո աղքատության ավելացման քաղաքականություն է տարվել, բայց նվազեցման գեթ 1 գործողություն չի իրականացվել։ Սկսենք աշխատավարձերից։ Եթե տնտեսական զարգացում չկա, դրանից հետո չի առաջանում աշխատավարձերի բարձրացման ներուժ։ Եթե չի առաջանում բարձրացման ներուժ, նշանակում է՝ աշխատավարձերի բարձրացում տեղի չի ունենում։ Եթե վերլուծում ենք Հայաստանում աշխատավարձի կառուցվածքը, միջին աշխատավարձի բարձրացումը պայմանավորված է բացառապես պետական հատվածի շատ հավելավճարների տրամադրմամբ։ Նաև մի քանի ոլորտում՝ բանկային, ապահովագրական, կապի օպերատորներ, հանքարդյունաբերություն, գազ և էլեկտրաէներգիա, բարձր պաշտոնյաների, այսինքն՝ ղեկավար անձնակազմի բարձր աշխատավարձով պայմանավորված։

Որոշակի ժամանակահատվածում ՏՏ ոլորտում ղեկավար անձնակազմում՝ մենեջերների մակարդակում եղել է բարձր աշխատավարձ։ Մնացած ոլորտներում աշխատավարձի բարձրացում շատ չնչին է տեղի ունեցել, նույնիսկ շատ դեպքերում եղել է գնաճին ոչ համահունչ, այսինքն՝ նույնիսկ ինդեքսացիա չի ապահովել։ Աշխատավոր հատվածի համար աշխատավարձի բարձրացման ներուժը ոչնչացրել է կառավարությունը, միևնույն ժամանակ ամեն ինչ արել է հարկաբյուջետային քաղաքականությամբ գնաճը շատ ավելի բարձր տեմպով պահելու համար։ Հետևաբար, եկամտի բացակայության կամ չնչին աճի պայմաններում ծախսերի շարունակական ավելացումը հանգեցնում է աղքատության։ Հաջորդ հատվածը թոշակառուներն են։ Օրինակ՝ 2000 դրամ թոշակի բարձրացում է տեղի ունենում, սոցիալական նպաստի բարձրացում կա՛մ տեղի չի ունենում, կա՛մ ևս 2000 դրամով է տեղի ունենում, բայց նրանց ամսական ծախսերն ավելանում են նվազագույնը 50 տոկոսով։ Նման մի հաշվարկ ունեիք, որ Նիկոլ Փաշինյանի կառավարման տարիներին բրինձը, բուսական յուղը, կարագը և այլն 50 տոկոսից ավելի համընդհանուր համախառն գնաճի են ենթարկվել, բայց թոշակը և նպաստն ավելացել են ընդամենը 2000 դրամով»,-հավելում է նա։

Այնուհետև անդրադառնում է իշխանության կողմից սահմանված և աղքատությանը նպաստող առարկայական և միջնորդավորված ծախսերին։ «Բոլորի համար գույքահարկը բարձրացրեցին։ 42 տոկոսից ավելի աղքատություն ունեցող երկրում այդպիսի բեռ սահմանելն անամոթություն է։ Տրանսպորտի սակագինը բարձրացրեցին, հիմա էլ մարզերում են այդ գործընթացը սկսել։ Կարմիր գծերը՝ մի կողմ։ Աղբի վճարը թանկացրեցին, ակցիզային հարկը պարբերաբար բարձրացրեցին։ Բոլոր տեսակի այսպիսի հարկային ավելացումները հանգեցրեցին տվյալ ոլորտի ապրանքների սակագների բարձրացման։ Օրինակ՝ մրգօղու ինքնարժեքը, այդ թվում՝ ակցիզային հարկի հետ միասին, կարող էր լինել 1000 դրամ, այժմ 1 լիտրի համար ակցիզային հարկի դրույքաչափը 3800 դրամ է։ Բանկային տոկոսադրույքների շարունակական ավելացում տեղի ունեցավ, որն, իհարկե, նորից աղքատացնելու է հասարակությանը, որովհետև սպառողական վարկերը, օրինակ՝ տրամադրում են 24 տոկոսով, վարկային կազմակերպությունների կամ բանկերի տարբեր ժամանակներում տարբեր ծրագրերով փաստացի տոկոսադրույքը հասնում է մինչև 30 տոկոսի։ Մարդը 30 տոկոսն իր աշխատավարձով, եկամուտով չի կարողանում սպասարկել, դրա համար էլ նորից աղքատությունը խորանում է։ Երիտասարդ ընտանիքները ցանկանում են բնակարաններ ձեռք բերել, և եթե նրա կառավարման ժամանակահատվածի սկզբում հնարավոր էր 10,5-11 տոկոսով հիփոթեքային վարկ ստանալ, հիմա տոկոսադրույքը 14 է, այսինքն՝ նույնիսկ երկարաժամկետ վարկերի տոկոսադրույքներն են բարձրացել։ Բարձրացել են բիզնես վարկերի տոկոսադրույքները, որն էլ, ըստ էության, պետք է ապրանքների սակագնի վրա ազդեցություն թողնի։ Բոլոր ոլորտներում արժեք կամ եկամուտ ձևավորող բոլոր բաղադրիչների վրա Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը թողել է բացասական ազդեցություն, որով նպաստել է աղքատության ավելացմանը»,-ընդգծում է տնտեսագետը։

Սարգսյանը գործողությունների մի շղթա է ձևակերպել՝ գնաճ, որը հանգեցնում է աղքատացման՝ աշխատավարձերի չբարձրացման պարագայում, սա էլ իր հերթին հանգեցնում է արտագաղթի և երկրի դատարկման։ Դեռևս 2018 թվականին այս գործողությունները կատարողներին անփորձ էին որակում, հետո սկսեցին հղում անել նրանց տգիտությանը, բայց հատկապես 44-օրյա պատերազմից հետո քաղաքացիների մեծամասնությունը իշխանության կողմից կատարվող բոլոր քայլերում դիտավորություն նկատեց։ Մեր զրուցակիցը փիլիսոփայական հայտնի խոսքն է մեջբերում՝ եթե ցանկանում եք երկիրը քանդել, իշխանության ղեկը վստահեք տգետներին։ «Սա, իհարկե, Հայաստանի ապամոնտաժման գործարկված ծրագիր է։ Այս մարդիկ, այո՛, դիտավորյալ կատարում են այդ հանցագործությունը, բայց շատ են նաև դեպքերը, որ առանց հասկանալու են անում։ Միշտ խուսափում եմ վիրավորանքներ հասցնելուց, չեմ կարող իջնել այդ մակարդակի, վիրավորել Նիկոլ Փաշինյանին ինչ-որ բառով, որը նրա իրական էությունը նկարագրի։ Նրա իրական էությունն այնքան կեղտոտ, ցածր ու վատն է, որ այդպիսի բառ չեմ կարող հնչեցնել։ Բայց մի բառ էի ինձ համար գտել, որը որոշակի չափով մի քիչ բնութագրում էր։ Միշտ ասում էի՝ տգետ են սրանք։ 7 տարի հետո կառավարության նիստի ժամանակ նա ասաց, որ իրենք տգետ են։ Սա այն միակ բառն է, որը լեգալ և լեգիտիմ իրավունք է տալիս բոլորիս օգտագործելու, որովհետև նա էլ է, այսպես ասած, ընդունում, որ տգետ է։ Նա գնում է որոշակի ծրագիր իրականացնելու՝ դրսից պարտադրված, թե նրան թելադրված, թողնենք այդ ձևական կողմը, թե ինչպես է տեղի ունենում, շատ բաներ նրանք տգիտությունից ելնելով են իրականացնում»,-եզրափակում է Նաիրի Սարգսյանը։

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Արարատյան դաշտի շոգն ասենք, թե Շիրակի գիշերային տեղատարափները․ Գագիկ Սուրենյանը տեսանյութ է հրապարակել Երևանում սպասվում է մինչև +40 աստիճան տաքություն Խոշոր հրդեհ՝ Երևանում. կրակն ու ծուխը տեսանելի են մի քանի հարյուր մետրից Վթար է․ տասնյակ հասցեներում մինչև 8 ժամ ջուր չի լինի Իրանում 5.6 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է եղել ԶՊՄԿ գլխավոր տնօրեն Ռոման Խուդոլիի ուղերձը Հանքագործի և մետալուրգի տոնի կապակցությամբԴոլարն էժանացել է, ռուբլին՝ թանկացել․ փոխարժեքն՝ այսօր Սևանա լճում երեկվանից կորած ամուսինները հայտնաբերվել են Տղամարդուն ներս է քաշել ՄՌՏ սարքը. նա մահացել է (լուսանկարներ) Սպասվում է կարճատև անձրև և ամպրոպ․ եղանակը՝ Հայաստանում Ռուսաստանին առաջարկել ենք հաջորդ շաբաթ նոր հանդիպում անցկացնել. ԶելենսկիՓրկարարները, ջրասուզակները Սևանա լճում և հարակից անտառներում որոնում են կորած ամուսիններին Նիկոլն ինչ հայտարարել է, հակառակն է արել. Մենուա ՍողոմոնյանԲելգիայի խորհրդարանի պատգամավոր Էլեն Սամինը լիագումար նիստի ժամանակ հանդես է եկել կարևոր ու համարձակ ելույթով՝ անդրադառնալով Արցախի հարցին և ԵՄ–Ադրբեջան հարաբերություններին. ՀայաՔվեՆիկոլն իրավասություն չունի Արցախը ճանաչելու Ադրբեջանի կազմում. Ավետիք ՉալաբյանՑանկացած մարդ պետք է հասկանա իր տեղն ու դերը. Մհեր ԱվետիսյանՀանքագործի և մետալուրգի օրվա տոնական միջոցառումները` ֆոտոշարքովԱյս շաբաթ գործարկված մեր թվով 10-րդ գրասենյակի՝ Արաբկիրի կառույցի բացման ոգևորիչ կադրերը. Չալաբյան«ՀայաՔվեն» տարածքային գրասենյակ բացեց Արմավիր քաղաքումԱլիևը հրաժարվում է «խաղաղության պայմանագրի» ստորագրումից. Դավիթ ՍարգսյանՍամբել Բաբայանի «թարս աճած խիյարը» Իշխանության վախի հերթական դրսևորումը ԱՄՆ հայտը կարող է Կովկասում սառը պատերազմ հրահրել Փաշինյանի ստերը. խաբում է ու չի կարմրում ԶՊՄԿ-ն և մայր բուհը 33 ճամբարականի ծանոթացրել են երկրաբանի մասնագիտության նրբություններինԲալթյան երկրների ամենամեծ արևային էլեկտրակայանը գտնվում է Էստոնիայում, և այժմ այն աջակցում է ցանցի կայունությանը Նիկոլը պառակտում է մեր երկիրը, հային հանում է հայի դեմ. քաղաքացիԸնդդիմությունը պիտի «վարագույրը հետ քաշի» ու սկսի ճանաչել հանրությանը. «Թարմ ուղեղով»Ինչո՞ւ են կարևոր արաբական աշխարհի ուղղությամբ շեշտադրումները. «Փաստ» Արցախն ուրանալու և հանձնելու ինքնախոստովանությունը. «Փաստ» «Չկա «Խաղաղության խաչմերուկ», կա ընդամենը մեկ խնդիր՝ ո՞վ է վերահսկելու Ադրբեջանը Նախիջևանին կապող ճանապարհը». «Փաստ» Կարևորը՝ մնա իշխանության, իսկ թե ինչ կլինի Հայաստանի հետ, նրան չի էլ հետաքրքրում. «Փաստ» Երբ մի գրագետ, մի խելոք, մի կազմակերպված խոսքն արդեն «արտառոց» է. «Փաստ» Ինչո՞ւ «Վեոլիա ջրի» հարցը Փաշինյանի հետաքրքրությունների մեջ չէ. «Փաստ» ԵՄ-ն ֆինանսավորում է Փաշինյանի հակառուսական արտաքին քաղաքականությունը. «Փաստ» Վարչախմբի նպատակը մարդկանց վախի ու սարսափի մեջ պահելն է. Արմեն ՄանվելյանՇիրակի մարզում 772 հատ ոչխար են գողացել Բաթումիում տղամարդու են գնդակահարել, որը ենթադրաբար Թուրքիայի քաղաքացի էՄահացել է Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի պատվավոր նախագահ, դասախոս Հարություն Արմենյանը ՄՊՀ-ն ուսումնասիրում է հեղուկ գազի շուկայում տեղի ունեցող գործընթացները. խոսնակԼեբեդևը բացառել է Հայաստանի՝ ԱՊՀ-ից դուրս գալու հնարավորությունըՀայկական ազգային փառատոնին կցուցադրվի ԱրարատԲանկի «Ոտքի կանգնելու կամքը» ֆիլմաշարըԱվտովթար՝ Արմավիրի մարզում. կան վիրավորներ Կապի խափանման հետևանքով շտապօգնության 103 հեռախոսահամարը չի գործումԻմ ամուսնանալուց հետո մերոնք լիքը տանջվել են. Էվելինա Ստեփանյանը բացառիկ խոստովանություն է արել Լեւոն Արոնյանը հաղթեց Հիկարու Նակամուրային եւ կիսաեզրափակիչում էՈւսուցչի միջին աշխատավարձը ոստիկանի աշխատավարձի կեսն է. Ատոմ Մխիթարյան«Կթքեմ վրեդ, համբալ». ծեծկռտուք և քաշքշոց հանրային տրանսպորտում (տեսանյութ) Կուբայի կառավարությունը խաղադրույք է կատարում արևային պարկերի վրաՌոմանոս Պետրոսյանը նշանակվեց
Կո՞ղմ եք ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրմանը
Ամենադիտված