Իսրայելը փորձել է հարձակվել Իրանի Թավրիզի օդանավակայանի վրա. NourNews Շատ վատ վիճակ է, գյուղեր կան, ամբողջությամբ վնասվել են․ Նոյեմբերյան համայնքի ղեկավար ՀՀ ՊՆ «Ուրալ»-ը կողաշրջվել է․ կա վիրավոր Դժբախտ դեպք՝ ԲԴԽ նախկին նախագահ Գագիկ Ջհանգիրյանի ընտանիքում Սոչին ջրի տակ է անցել, սկսել է ձյուն տեղալ (տեսանյութ) Բլոգեր Արթուր Չախոյանի կողմից այսօր իրականացրած ակցիայի և դրա շրջանակում հնչեցված հերթական «կոռուպցիոն բացահայտումների» մասին․ Հայկ Կոստանյան Ցավոք, մեր մտավորականությունն անհաղորդ մնաց այս աղետին. Արմեն Մանվելյան Լրագրողի մասնագիտական գործունեությանը խոչընդոտելը և նրա հանդեպ կոշտ ֆիզիկական բռնություն գործադրելը հանցագործություն է․ Մենուա Սողոմոնյան «Մեր աշխատակիցները» շարքի հերթական հերոսը փականագործ Արտավազդ Սարգսյանն է, ով կարողանում է ապահովել հարյուրավոր սարքավորումների անխափան ընթացքը. ԶՊՄԿ Որևէ մեկը չպետք է զոհաբերվի, որ Նիկոլն իր կաշին փրկի. Հովհաննես Իշխանյան


Համակարգային ճգնաժամի հրեշավոր «երախը». «Փաստ»

Մամուլ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

2025 թվականի առաջին ամիսների զարգացումներն առավել հստակ ի ցույց են դնում Հայաստանի տնտեսական համակարգի խոցելիությունն ու կառավարման համակարգային խնդիրները։ Թեև կառավարությունում անընդհատ հայտարարում են կայուն աճի, պետական պարտքի վերահսկելիության և բյուջետային քաղաքականության արդյունավետության մասին, վերջին տվյալներն ու միջազգային զեկույցները փաստում են բոլորովին այլ իրականության մասին։ Տնտեսության դանդաղումը, պետական պարտքի ռեկորդային աճը, շռայլ ու անթափանցիկ բյուջետային ծախսերը, ինչպես նաև կառավարման անարդյունավետությունը խոսում են ավելի խորքային ճգնաժամի մասին, որը ժամանակի ընթացքում սկսել է ձևավորել տնտեսական արգելակման նոր փուլ։

Համաշխարհային բանկն ապրիլին հրապարակել է զեկույց, որում արձանագրվում է Հայաստանում տնտեսական աճի զգալի դանդաղումը։ Տնտեսական աճի կառուցվածքում հիմնական շեշտը դրվում է շինարարության և ծառայությունների աճի վրա, այնինչ արդյունաբերության ոլորտը հայտնվել է լրջագույն անկման մեջ։ Մասնավորապես, փետրվարին արձանագրվել է 27 տոկոս անկում արդյունաբերական արտադրության ծավալում, ինչը մտահոգիչ է ոչ միայն ներկայի, այլև միջնաժամկետ հեռանկարի առումով։ Այդ ֆոնին արտաքին առևտրի ցուցանիշները նույնպես վատթարացել են՝ արտահանումը փետրվարին կրճատվել է մոտ 68 տոկոսով՝ արձանագրելով վերջին տարիների ամենախոր անկումներից մեկը։

Տնտեսական անարդյունավետությունն ուղեկցվում է նաև սոցիալական խնդիրների խորացմամբ։ Աշխատաշուկայում գործազրկության մակարդակը շարունակում է բարձրանալ նույնիսկ այն պայմաններում, երբ անցյալ տարի, ըստ համաշխարհային Բանկի տվյալների, այս ցուցանիշն արդեն հասել էր 13,9 տոկոսի։ Ու սա այն պարագայում, երբ հնգամյա ծրագրով կառավարությունը նպատակ է սահմանել գործազրկությունը 10 տոկոսից նվազեցնել: Գործազրկության նմանատիպ ծավալը ոչ միայն սոցիալ-տնտեսական լարվածության ցուցիչ է, այլև ազդանշան, որ եթե որոշակի տնտեսական աճ էլ ունենում ենք, ապա այն բաշխվում է անհավասարաչափ ու պայմաններ չի ապահովում բավարար թվով աշխատատեղերի ստեղծման համար։

Միևնույն ժամանակ, մտահոգիչ է այն իրավիճակը, որ գնաճը՝ հատկապես սննդամթերքի շուկայում, շարունակում է նոր ռեկորդներ արձանագրել։ Պատահական չէ, որ մարտին արձանագրվել է վերջին մեկ տարվա բարձրագույն գնաճը, ինչը հատկապես ծանր իրավիճակ է ստեղծել ցածր եկամուտ ունեցող խավերի համար։

Տնտեսության մեջ դիտարկվող այսպիսի միտումներին գումարվում է նաև պետական պարտքի խնդիրը։ Արդեն իսկ մարտ ամսվա դրությամբ պետական պարտքն աճել է և հասել 13 միլիարդ 581 միլիոն դոլարի, ինչն, ըստ էության, ռեկորդային է անկախ Հայաստանի ողջ պատմության ընթացքում։ Փաշինյանի կառավարման 7 տարվա ընթացքում պետական պարտքը ծավալային առումով գրեթե կրկնապատկվել է։ Այս գումարի զգալի մասը սպասարկվում է բարձր տոկոսադրույքով։ Օրինակ՝ նոր թողարկված եվրապարտատոմսերը՝ 750 միլիոն դոլարի չափով, ունեն 7,1 տոկոս տոկոսադրույք։ Սա աննախադեպ բարձր թիվ է՝ հատկապես այն պարագայում, երբ 2021 թվականին այդ տոկոսադրույքը կազմել էր ընդամենը 3,87 տոկոս։ Միայն պարտքի սպասարկումն էական բեռ է դառնում պետության ուսերին։ Մյուս կողմից էլ՝ նշված ցուցանիշները խոսում են Հայաստանի նկատմամբ միջազգային շուկայի վստահության նվազման մասին՝ անկախ պաշտոնական հայտարարություններից։

Ճիշտ է՝ ֆինանսների նախարարության կողմից հնչող հավաստիացումներում փորձ է կատարվում ավելի մեղմ ներկայացնել առկա պատկերը՝ մատնանշելով միջազգային շուկայի անբարենպաստ պայմանները և ընդհանուր գլոբալ տնտեսական փոփոխությունները, բայց դրանք ընդամենը հանրության գլխի տակ փափուկ բարձ դնելու հուսահատ ճիգեր են։ Եթե պետական պարտքը աճում է նման տեմպերով, իսկ տնտեսությունը՝ դանդաղում, դա արդեն տեղիք է տալիս խորքային մտահոգությունների։ Պարտքի ներգրավման արդյունավետությունն էլ ակնհայտ հարցականի տակ է՝ այն իրականում օգտագործվում է հիմնականում ընթացիկ ծախսերի ֆինանսավորման համար, այլ ոչ թե տնտեսական արդյունավետ ներդրումների ուղղությամբ։

Ավելին, խիստ մտահոգիչ է այն, որ բյուջետային ծախսերն իրականացվում են ոչ թափանցիկ պայմաններում։ Եվրոպայի խորհրդի կոռուպցիայի դեմ պայքարի կազմակերպությունը՝ GRECO-ն, դեռևս 2024 թվականին պահանջել էր հրապարակել բարձրաստիճան պաշտոնյաների՝ վարչապետի, նախագահի և Ազգային ժողովի նախագահի ծախսերը՝ հատկապես արարողակարգային, տրանսպորտային ու կեցության ոլորտներում։ Սակայն այս պահանջը մինչ օրս չի կատարվել, իսկ հանրությունը փաստացի զրկված է իմանալու, թե ինչպես են ծախսվում պետական միջոցները։ Օրինակ՝ բարձրաստիճան պաշտոնյաների արարողակարգային բնույթի ծախսերը շարունակում են գաղտնի մնալ՝ հղում անելով «Գնումների մասին» 2016 թվականին փոփոխված օրենքին, որը թույլ է տալիս չհրապարակել այդ տվյալները։

Բացի այդ, բյուջետային ծախսերում նկատվում է շռայլության տարր։ Ավելացել են պետական մարմինների ծախսերը, այդ թվում՝ ծառայողական ավտոմեքենաների ձեռքբերումներ, դիվանագիտական ներկայացուցիչների և պատվիրակությունների գործուղումներ, ինչպես նաև տասնյակ միլիոնավոր դրամների ծախս պահանջող հասարակական միջոցառումների կազմակերպում։

Նմանատիպ իրավիճակը վկայում է կառավարման համակարգային ճգնաժամի մասին։ Պետական ռեսուրսների բաշխումն ու օգտագործումը չի ենթարկվում հաշվետվողականության սկզբունքներին, իսկ տնտեսական քաղաքականությունը չի կարողանում ապահովել երկրի կայուն զարգացումը և սոցիալական պաշտպանությունը։

Որպես հետևանք՝ ներդրումային միջավայրը մնում է անկայուն, իսկ տնտեսական աճի բոլոր հնարավորությունները՝ սահմանափակված։ Հայաստանի տնտեսությունը մուտք է գործել անկայունության նոր փուլ, որտեղ արտաքին պարտքի աճը զուգակցվում է տնտեսական դանդաղման, անարդյունավետ կառավարման և հասարակության նկատմամբ հաշվետվողականության պակասի հետ։ Տնտեսական արգելակումը հաղթահարելու համար անհրաժեշտ է քաղաքական կամք՝ կտրուկ վերանայելու ֆինանսական քաղաքականության ողջ ճարտարապետությունը, ապահովելու վերահսկողություն և թափանցիկություն ու վերադառնալու ռազմավարական մտածողության դաշտ՝ հեռանալով ներկա վարչական «մեկօրյա լուծումների» տրամաբանությունից։ Բայց դժվար է ակնկալել, որ ներկայիս իշխանությունները ի զորու կլինեն այս առումով վերափոխվել, քանի որ հենց նրանք են, որ պետությունը դարձրել են իրենց «կթու կովը», որին չեն «կերակրում», սակայն ցանկանում են օգուտներ ստանալ։ Անձնական օգուտներ:

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Հայոց եկեղեցին թուլացնելը, նրա նկատմամբ իշխանություն հաստատելը շատ ավելի ծանրակշիռ զիջում է, քան տարածքները․ Մենուա ՍողոմոնյանԻսկանդարյանը հերթական օգնությունը ստանալու մոլուցքի պատճառով իրեն նույնացրել է իմ խոսքում նշված անձի հետ․ Տիգրան Ավինյանի հոր հայտարարությունը Գլխավոր դասը, որ մենք պետք է քաղենք Իրան-Իսրայել հակամարտությունից․ Մհեր Ավետիսյան«Կողք կողքի»․ մեկնարկեց IDBank-ի՝ արցախցիներին ուղղված նոր ծրագիրը Իսրայելը փորձել է հարձակվել Իրանի Թավրիզի օդանավակայանի վրա. NourNews«Երաժշտություն հանուն ապագայի» հիմնադրամի կրթաթոշակառուները և «Ծնվել եմ Արցախում» ծրագրի շաhառուները հանդես կգան Էդվարդ Ավետիսյանի հիշատակին նվիրված համերգինՇատ վատ վիճակ է, գյուղեր կան, ամբողջությամբ վնասվել են․ Նոյեմբերյան համայնքի ղեկավար Թոշակառուներին պետք է տրամադրվի 10-15 տոկոսանոց հավելաճ. Հրայր ԿամենդատյանՀՀ ՊՆ «Ուրալ»-ը կողաշրջվել է․ կա վիրավոր Դժբախտ դեպք՝ ԲԴԽ նախկին նախագահ Գագիկ Ջհանգիրյանի ընտանիքում Սոչին ջրի տակ է անցել, սկսել է ձյուն տեղալ (տեսանյութ) Բլոգեր Արթուր Չախոյանի կողմից այսօր իրականացրած ակցիայի և դրա շրջանակում հնչեցված հերթական «կոռուպցիոն բացահայտումների» մասին․ Հայկ ԿոստանյանՑավոք, մեր մտավորականությունն անհաղորդ մնաց այս աղետին. Արմեն ՄանվելյանԼրագրողի մասնագիտական գործունեությանը խոչընդոտելը և նրա հանդեպ կոշտ ֆիզիկական բռնություն գործադրելը հանցագործություն է․ Մենուա Սողոմոնյան«Մեր աշխատակիցները» շարքի հերթական հերոսը փականագործ Արտավազդ Սարգսյանն է, ով կարողանում է ապահովել հարյուրավոր սարքավորումների անխափան ընթացքը. ԶՊՄԿՈրևէ մեկը չպետք է զոհաբերվի, որ Նիկոլն իր կաշին փրկի. Հովհաննես ԻշխանյանՀորդառատ անձրևներ են սպասվում․ եղանակն այս օրերին Էլինա Ավանեսյանը WTA դասակարգման աղյուսակում նահանջել է 1 հորիզոնականովԱյս օրերին Երևանը վերածվել էր բալետային արվեստի մայրաքաղաքիԱմերիկյան ինքնաթիռները զանգվածաբար լքում են իրենց բազաները. ինչ է կատարվում Առաքելությունը՝ փրկել կյանքեր. նշվել է Արյան դոնորի համաշխարհային օրը Գերմանիայում պատշգամբային էլեկտրակայանների թիվը մեկ տարում կրկնապատկվել է Առեղծվածային ու ողբերգական դեպք՝ Երևանում. Գայի պողոտայում գտնվող ագուն հարակից շինությունում հայտնաբերվել է տղամարդու մարմին Փաշինյանից որևէ լրջություն ակնկալելն անիմաստ է Պետական կառավարման կոլապսը մի կարկուտի հետևանքով Փաշինյանը սսկվել է, բայց ձեռ չի քաշել հակաեկեղեցական արշավից Գազամատակարարման պլանային դադարեցումներ հունիսի 17-ին և 18-ին․ բազմաթիվ հասցեներ են նշված Մենք չպետք է բավարարվենք ասելով, որ եկեղեցու կողքին ենք, մեր անելիքներվ պետք է առաջ գնանք. Բագրատ ՍրբազանՍրանք նիկոլի գործիքներն են, ու հենց սրանց նմաններն են ոստիկանական համակարգում պահվում՝ բարձր աշխատավարձով, որպեսզի պետք եղած դեպքում օգտագործեն ժողովրդի դեմ. Աննա ԿոստանյանՏԵՍԱՆՅՈՒԹ․ Իրանցիները խուճապահար լքում են երկիրը. ի՞նչ է կատարվում Հայաստանի տնտեսությունը պետք է ծառայի ոչ թե ցուցանիշներին, այլ քաղաքացիներին. Հրայր Կամենդատյան«Նրա սերը հենարան է ցանկացած դժվարության մեջ իմ ու դստերս համար». Անի Օհանյանը նոր հրապարակում է արել «17 տարեկան երեխուս հավաքեցին տարան, մյուս երեխես էլ՝ 15 տարեկան, գնաց հետեւից». քասախցի կինԻրանում 2,5 մագնիտուդով երկրաշարժը տեղի է ունեցել Այն մասին, թե ինչ է սպասվում Նիկոլ Փաշինյանին Հայ Առաքելական եկեղեցու նկատմամբ ոտնձգությունների համար, և ինչու ենք մենք դրան հետևողականորեն հետամուտ լինելու. Ավետիք ՉալաբյանԱյս արշավը կաթողիկոսի դեմ չէ․ Նաիրի ՍարգսյանԻնչ է հայտարարել Իրանի նախագահը Արա շղթա արեք. փակեք. էս ինչ եք անում. գերլարված իրավիճակ Քասախում Ջուր չի լինելու հունիսի 17-ին մինչև հունիսի 18-ը․ հասցեներ Սպասվում է անձրև, ամպրոպ, առանձին շրջաններում կարկուտ. եղանակն առաջիկա օրերին Իրանում` զոհերի նոր թվի մասին Ռուբլին թանկացել է․ փոխարժեքն՝ այսօր «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ընկերությունն իր գործառույթների շրջանակում գործադրում է առավելագույն ջանքեր՝ արտակարգ իրավիճակի հետևանքները հնարավորինս արագ վերացնելու համար Թուրք-ադրբեջանական տանդեմի ագրեսիվ մտադրությունները չեն անհետացել և Իրանի հնարավոր թուլացմանը կհետևի Հայաստանի վրա ճնշման ակտիվացումը. "Կամուրջ" քաղաքացիական նախաձեռնությունԱպարանում ու Լուսագյուղում կան վնասված տանիքներ ու ավտոմեքենաներ. ՆԳՆԱպարանում ուժեղ փոթորկի ու քամու պատճառով ավերածություններ են տեղի ունեցել Իրանը այլ երկրների միջոցով որևէ հաղորդագրություն չի փոխանցել Իսրայելին. Էսմայիլ Բաղայի Իրանը հիշեցնում է, որ իսրայելական ռազմական ավիացիայի վառելիքային մատակարարումները Բաքվից են արվում Ջրատարից դուրս են բերել անձը չպարզված քաղաքացու դի Իրանում և Իսրայելում զոհերի շրջանում ՀՀ քաղաքացիներ լինելու մասին տվյալներ այս պահին չկան. ՀՀ ԱԳՆ
Կո՞ղմ եք ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրմանը
Ամենադիտված