Ֆասթեքսը սպորտի ֆեդերացիաներին տրամադրել է 276 միլիոն դրամ Ucom-ը և Իմփաքթ Հաբ Երևանը հայտարարում են 2025 թվականի Fellowship ծրագրի մասնակիցներին «Խանութից տուն գնալիս է դեպքը եղել». Հաղթանակ թաղամասում վրաերթի զոհ դարձած 42-ամյա կինը 4 երեխաների մայր էր Արտակարգ դեպք, Երևանում հարսանիքն ավարտվել է դանակաhարnւթյամբ, վիրավnրը փեսայի եղբայրն է. Shamshyan Հրդեհ Մասիս քաղաքում․ մեկ անձ հոսպիտալացվել է Գիշերը կրակոցներ են հնչել Երևանում․ ինչ է հայտնի Ավտովթար Շիրակի մարզում. վարորդի մայրը մահացել է, կինը հիվանդանոցում է Մեր լեգենդար պապերն ու տատերը դիմում են մեզ․ Մհեր Ավետիսյան Կրակnցներ՝ Երևանում գարեջրատան դիմաց, հայտնաբերվել է ինքնшձիգի մի քանի պարկnւճ. Shamshyan Կիլոմետրերի հասնող խցանում` Աբովյան-Երևան ավտոճանապարհին


Սննդի անվտանգության խորքային խնդիրներն ու դրանց առանցքային շերտերը. «Փաստ»

Մամուլ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Ներկա շրջափուլում, երբ աշխարհը բախվում է բազմաթիվ գլոբալ մարտահրավերների՝ առողջապահական ճգնաժամերից մինչև կլիմայական փոփոխություններ, սննդամթերքի անվտանգությունն այլևս չի դիտարկվում միայն որպես սպառողների իրավունքներին վերաբերող հարց: Այն դարձել է ազգային անվտանգության անբաժանելի կարևոր բաղադրիչ։ Սննդամթերքի անվտանգությունը կապված է երկրի կայունության, հանրային առողջության, տնտեսական զարգացման և նույնիսկ քաղաքական ինքնիշխանության հետ։ Իսկ այլ կերպ ասած՝ սննդամթերքի անվտանգությունը միայն պետության խնդիր չէ. այն յուրաքանչյուր քաղաքացու առողջության և բարեկեցության ապահովման հարց է։

Հայաստանում այս հարցն ունի առանձնահատուկ կարևորություն՝ հաշվի առնելով մեր երկրի շուրջ ստեղծված աշխարհաքաղաքական իրադրությունը, ՀՀ տնտեսական կառուցվածքը և ժողովրդագրական միտումները։ Ճիշտ է՝ ժամանակի ընթացքում որոշ քայլեր արվում են այս ուղղությամբ, բայց դա բավարար չէ։ Միայն առանձին դետալների շուրջ կարգավորումներով սննդի անվտանգության հարցը չի պարփակվում, խնդիրն ավելի խորքային է, քան թվում է առաջին հայացքից։ Առաջին հերթին առկա են սանիտարահիգիենիկ պայմանների բազմաթիվ խախտումներ, որոնք իսկապես մտահոգիչ են։ Բազմաթիվ ուսումնասիրություններ և ստուգումներ ցույց են տալիս, որ սննդի շղթայի տարբեր փուլերում՝ մթերքի պահեստավորումից մինչև մատուցում, հաճախ չի պահպանվում անհրաժեշտ ջերմաստիճանային ռեժիմը, բացակայում են անհրաժեշտ հիգիենիկ պայմանները, իսկ արտադրական տարածքներում երբեմն նկատվում է կենդանական ծագման թափոնների անպատշաճ կառավարում։

Բազմաթիվ մասնագետներ պարբերաբար շեշտում են, որ սննդամթերքի արտադրության և իրացման գործընթացում նվազագույն սանիտարական պահանջների խախտումը կարող է հանգեցնել լուրջ առողջապահական խնդիրների՝ սկսած ստամոքսաաղիքային թեթև տհաճություններից մինչև բակտերիալ վարակումներ, սուր թունավորումներ և հիվանդությունների տարածում։

Առավել վտանգավոր է, երբ խնդիրներն ի հայտ են գալիս մթերքներում, որոնք սպառվում են անմիջապես՝ առանց ջերմային մշակում անցնելու, օրինակ՝ մրգերը կամ բանջարեղենը։ Հատկապես սեզոնային ակտիվության ժամանակ՝ ամռանը և տոնական օրերին, ռիսկերը կրկնապատկվում են, երբ շուկաներում և հանրային սննդի կետերում հաճախ ավելանում է մարդկանց հոսքը, իսկ վերահսկողությունը՝ թուլանում։ Փորձագետները հորդորում են թե՛ պետական մարմիններին, թե՛ գործարարներին առավել խիստ ուշադրություն դարձնել սանիտարահիգիենիկ ստանդարտների պահպանմանը, իսկ սպառողներին՝ պահանջատեր լինել՝ ընտրելով միայն այն հաստատությունները, որոնք ապահովում են մաքուր և անվտանգ սննդամթերք:

Հաջորդ կարևոր հարցը, որի ուղղությամբ հարկավոր է կենտրոնանալ, վերաբերում է վերահսկողության և ստուգումների ոչ բավարար մակարդակին։ Ճիշտ է՝ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը պարբերաբար անցկացնում է ստուգումներ և արձանագրում խախտումներ, սակայն գործող միջոցները դեռևս չեն բավարարում իրավիճակի շոշափելի բարելավմանը։ Պետական մարմինների կողմից վերահսկողությունը մեծամասամբ անհավասարաչափ է։ Կան ոլորտներ կամ տարածքային միավորներ, որտեղ ստուգումները կա՛մ շատ հազվադեպ են լինում, կա՛մ էլ ձևական բնույթ են կրում։ Երբեմն անգամ ժամկետանց ապրանքներ են վաճառվում, երբ սպառողներն այդքան էլ ուշադիր չեն լինում։ Հայաստանում ժամկետանց ապրանքները հաճախ հայտնվում են շուկայում տարբեր «ճկուն մեթոդների» կիրառման արդյունքում։ Օրինակ՝ որոշ անբարեխիղճ վաճառողներ պարզապես նոր պիտակ են կպցնում ապրանքի վրա՝ նշելով ավելի ուշ ժամկետ։ Շատ խանութներ և շուկաներ ժամկետանց կամ ժամկետի ավարտին մոտեցող ապրանքները վաճառում են մեծ զեղչերով՝ հաճախ առանց սպառողին հստակ տեղեկացնելու իրական վիճակի մասին։ Որոշ դեպքերում էլ ժամկետանց ապրանքները բացվում են, փաթեթավորվում փոքր տուփերում կամ փաթեթներում՝ առանց պատշաճ մակնշման։ Բայց առավել վտանգավոր է այն իրավիճակը, երբ այլ երկրներում արգելված ու էժան սննդամթերքը կարող է հայտնվել մեր շուկայում։ Օրինակ՝ էժան թուրքական լոլիկի ու այլ անորակ մթերքների մեծ խմբաքանակը ոչ միայն հարվածում է հայ գյուղատնտեսներին, այլև լուրջ վտանգ է ներկայացնում ազգաբնակչության առողջության համար։

Մյուս առանցքային խնդիրը կապված է սննդամթերքի որակի և անվտանգության մասին տեղեկատվության պակասի մասին։ Սպառողները հաճախ չեն տեղեկանում սննդի արտադրության, պահեստավորման կամ տեղափոխման գործընթացների մասին, ինչն ավելի դժվարացնում է անվտանգ ապրանք ընտրելը։ Մակնշումները հաճախ այնքան փոքր չափերի են, որ շատերը նույնիսկ դժվարանում են կարդալ։ Մյուս կողմից էլ՝ սպառողները խաբվում են գույնզգույն փաթեթավորմանը։ Ուստի, այս պայմաններում առաջնային խնդիր է մարդկանց իրազեկվածությունը բարձրացնելը։

Մեծ հաշվով, խնդրահարույց է նաև սննդային հավելանյութերի և քիմիական նյութերի չկարգավորված օգտագործումը։ Որոշ արտադրողներ օգտագործում են արգելված կամ չվերահսկվող քանակությամբ հավելանյութեր, կոնսերվանտներ ու քիմիական նյութեր, որոնք վնասաբեր են առողջության համար և կարող են պայմաններ ստեղծել քաղցկեղի ու այլ հիվանդությունների առաջացման համար։ Նկատի ունենանք, որ Հայաստանում քաղցկեղի տարածման վիճակագրությունը բավական մտահոգիչ է, ինչը որոշ չափով պայմանավորված է նաև սննդի մեջ կանցերոգեն նյութերի կիրառմամբ։

Անհրաժեշտ է նաև առավելագույնս սահմանափակել գենետիկորեն ձևափոխված օրգանիզմների կիրառումը Հայաստանի ողջ տարածքում: Մարդիկ հաճախ փորձում են առավել էժան սննդամթերքից օգտվել՝ գաղափար անգամ չունենալով, որ դրանք գենետիկորեն ձևափոխված օրգանիզմներ են պարունակում։ Մյուս կողմից էլ՝ խնդրահարույց է մատակարարման շղթայի նկատմամբ վերահսկողության պակասը։ Երբ ապրանքը շուկայում խնդիր է առաջացնում, հաճախ դժվար է պարզել դրա աղբյուրը, որովհետև ամբողջ մատակարարման շղթան պատշաճ կերպով չի գրանցվում և վերահսկվում։

Բացի այդ, մեր հանրության շրջանում տեղական արտադրության ապրանքների նկատմամբ վստահության պակաս կա։ Ու սա՝ այն պայմաններում, որ Հայաստանում արտադրված սննդամթերքը մեծամասամբ շատ ավելի որակյալ ու վերահսկելի է, քան ներկրվածը։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ 

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Ֆասթեքսը սպորտի ֆեդերացիաներին տրամադրել է 276 միլիոն դրամ Չթողնենք, որ պղծեն մեր սրբությունները. Մենուա ՍողոմոնյանUcom-ը և Իմփաքթ Հաբ Երևանը հայտարարում են 2025 թվականի Fellowship ծրագրի մասնակիցներին «Խանութից տուն գնալիս է դեպքը եղել». Հաղթանակ թաղամասում վրաերթի զոհ դարձած 42-ամյա կինը 4 երեխաների մայր էր Արտակարգ դեպք, Երևանում հարսանիքն ավարտվել է դանակաhարnւթյամբ, վիրավnրը փեսայի եղբայրն է. Shamshyan Հրդեհ Մասիս քաղաքում․ մեկ անձ հոսպիտալացվել է Գիշերը կրակոցներ են հնչել Երևանում․ ինչ է հայտնի Ավտովթար Շիրակի մարզում. վարորդի մայրը մահացել է, կինը հիվանդանոցում է Մեր լեգենդար պապերն ու տատերը դիմում են մեզ․ Մհեր ԱվետիսյանԿրակnցներ՝ Երևանում գարեջրատան դիմաց, հայտնաբերվել է ինքնшձիգի մի քանի պարկnւճ. Shamshyan Կիլոմետրերի հասնող խցանում` Աբովյան-Երևան ավտոճանապարհին 8-րդ դասարանի աշակերտը կրшկել է դպրոցի պատուհանին․ մանրամասներ (լուսանկար) Գործարկվել է Աբու դաբի – Երևան երթուղով չվերթ․ մանրամասներ Բանակ, Արցախ, Հայոց ցեղասպանության ճանաչում, Անկախության հռչակագիր... բոլոր այս և այլ արժեքներ ոտնակոխ են արել. Մենուա ՍողոմոնյանՄեղքից ազատվելը կրթության մեջ չկա․ Մենուա Սողոմոնյան«Հայկական գործոն»-ի հերթական թողարկումը նվիրված էր հայկական ազգայնականության արդիականացմանը․ Ավետիք ՉալաբյանՈղբերգական վթար, «Opel»-ը բախվել է արգելապատնեշներին, վարորդի մայրը մաhացել է․ Shamshyan «ՎԱԶ»-ը կողաշրջվել և ընկել է ձորը. ավտոմեքենայի մոտակայքում հայտնաբերվել է վարորդի մարմինը Առանձին շրջաններում սպասվում են տեղումներ Երկրաշարժ է գրանցվել Հայաստանում Դոլարն էժանացել է, ռուբլին` թանկացել. փոխարժեքն` այսօր Այն, ինչ կատարվում էր վերջին օրերին, իր լուռ ու խորիմաստ պատասխանը ստացավ այսօր.Շաքե Իսայան Չի կարելի «ինչ անում ենք՝ մեր էրեխեքի համար ենք անում» կարգախոսի տակ թաքնվելով, քանդել սեփական երեխաների ապագան. Մհեր Ավետիսյան Այս գեղեցիկ օրը սիրով հյուրընկալեցի «Ես կամ» նախաձեռնության փոքրիկ ու մեծ հերոսներին. Գագիկ Ծառուկյան Հունիսի 1-ը մետրոպոլիտենում. տոն, ժպիտներ և մուլտհերոսներԱշտարակ քաղաքի Երևանյան փողոցում ավտոմեքենա է այրվել Հրդեհ Գերմանիայի հիվանդանոցում. զոհվել է երեք հիվանդ, վիրավորվել՝ ավելի քան 50 մարդ Դատապարտում ենք գործող վարչախմբի՝ Հայ Առաքելական Եկեղեցուն թիրախավորող վարքը․ «Հայաստան» խմբակցություն Բացահայտվել է Սև ծովում Ռուսաստանի դեմ Եվրոպայի ծրագիրը․ ի՞նչ դեր կունենա Թուրքիան Ուկրաինական ԱԹՍ-ներով հարձակում՝ Իրկուտսկի զորամասի վրա (տեսանյութ) Երևանում բախվել են բեռնատարն ու «Toyota»-ն. կան վիրավորներ Պարեկների և բժիշկների շնորհիվ հնարավոր եղավ փրկել շնչահեղձ եղած 5-ամյա աղջնակի կյանքը ՌԴ զորքերը հրթիռային հարված են հասցրել ՈՒԶՈՒ ուսումնական ստորաբաժանմանը. 12 զոհ, 60-ից ավելի՝ վիրավոր «Ես պատրաստ չեմ ամուսնության»․ ինչ են նվիրել դերասանուհի Աննա Մաքսիմին (տեսանյութ) ՖԻԴԵ-ի հունիսի դասակարգման աղյուսակում Հայաստանն ունի 6 ներկայացուցիչ Կարևոր՝ կենսաթոշակառուների համար․ 1 միլիոն դրամի հավելում կտրամադրվի Կրեմլ. Պուտինի և Թրամփի խոսակցություններն արդեն արդյունքներ են տալիս Միշա Ջորկաեֆֆը՝ Հայաստանի Մ-19 հավաքականի գլխավոր մարզիչ Արտակարգ դեպք. թմրանյութերի ազդեցության տակ գտնվող բորտուղեկցորդը մերկացել է և պարել ինքնաթիռում Ողբերգական դեպք «Սուրբ Աստվածամայր» բժշկական կենտրոնում. 10 ամսական երեխա է մահացել ՌԴ-ն հայտնել է՝ պայթեցվել են Բրյանսկի և Կուրսկի շրջանների երկաթուղային կամուրջները. կան զոհեր և տուժածներ Արտաշատի կամրջի մոտ «Nissan»-ը դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց և գլխիվայր հայտնվել ջրատարում Հայ ուղևորը մանրամասներ է հայտնում Բրյանսկում տեղի ունեցածից (տեսանյութ) Վթար. մի քանի ժամ գազ չի լինի որոշ հասցեներում Սպասվում է արևոտ եղանակ՝ առանց տեղումների Կենսաթոշակները կբարձրանա՞ն․ ի՞նչ է փոխվելու Վթարային ջրանջատումներ հունիսի 1-ին. ո՞ր հասցեներում ջուր չի լինի Տեղի է ունեցել Փաշինյան-Պուտին հեռախոսազրույց․ քննարկել են տարածաշրջանային զարգացումներին վերաբերվող հարցեր Ավտովթար՝ Գեղարքունիքի մարզում. կա 6 վիրավոր Անգլիայի գրեթե բոլոր նոր տները մինչև 2027 թվականը կունենան արևային վահանակներ
Ամենադիտված