Սև ծովից նոր ցիկլոն է ներթափանցում Հայաստան․ Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասին 50-ամյա տղամարդու մոտ և մեքենայում մարիխուանա է հայտնաբերվել ՆԳՆ-ից հայտնում են Արմավիրի գյուղերից մեկում ավտոմեքենա է այրվել Հավատում էինք մինչեւ վերջ, զգացողություններն անհավանական են. Մխիթարյան Կյանքից հեռացել է Սամվել և Կարեն Կարապետյանների հայրը Երևանում ԱՄՆ դեսպանատունը հայտարարություն է տարածել Պետբյուջեի միջոցները փոշիացվում ու մսխվում են. Հրայր Կամենդատյան Ագաթանգեղոսի շենքերից մեկից աղջիկն իրեն ցած է նետել․ հարևանները նրան չեն ճանաչում․ ինչ է կատարվել քիչ առաջ Կենտրոնում Թույլ է ոչ թե հայ ժողովուրդը, այլ իշխող քաղաքական ռեժիմը. Արմեն Մանվելյան


«Պետք է շարունակական և հետևողական աշխատանք տանենք հանքարդյունաբերության ոլորտի ներուժն օգտագործելու համար»

Հասարակություն

Ապրիլի առաջին կիրակին ընդունված է նշել որպես երկրաբանի մասնագիտական տոն՝ Երկրաբանի օր, ինչը խորհրդանշում է երկրաբանական արշավների և դաշտային աշխատանքների սկիզբը: Այսօր ԵՊՀ աշխարհագրության և երկրաբանության ֆակուլտետում տեղի ունեցավ Հայաստանում երկրաբանության զարգացման մեջ մեծ ավանդ ունեցող Գագիկ Կարապետյանի անվան ինտերակտիվ լսարանի բացումը, իսկ հանդիսավոր նիստի ժամանակ՝ ֆոտոգրքի շնորհանդես, հուշամեդալների և շնորհակալագրերի հանձնում։ Երկրաբանի օրվան նվիրված ողջույն խոսքով հանդես եկան ԵՊՀ ռեկտոր Հովհաննես Հովհաննիսյանը, ԵՊՀ աշխարհագրության և երկրաբանության ֆակուլտետի դեկան Սարգիս Քելյանը, Բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմնի ղեկավար Հովհաննես Մարտիրոսյանը և այլք: Նիստի ընթացքում զեկույց ներկայացրեց ԶՊՄԿ գլխավոր տնօրենի առաջին տեղակալ, Հայաստանի հանքագործների և մետալուրգների միության նախագահ Վարդան Ջհանյանը: Նա նշեց, որ համաշխարհային տնտեսական աճը և համաշխարհային տնտեսությունն առանց հանքարդյունաբերության անհնար է: «Երկրաբանի մասնագիտությունը, երևի թե, ամենահին արդյունաբերական մասնագիտություններից է, առանց որի չէր լինի մարդկության զարգացումը: Այն կարևոր է մեր տնտեսության համար, որովհետև առանց դրա մեր տնտեսության ամենագլխավոր ճյուղը՝ հանքարդյունաբերությունը, չէր կարող զարգանալ և ընդհանրապես լինել։ Սա ներուժ ունեցող այն ճյուղերից է, որը թույլ կտա զարգանալ տնտեսությանը»,-ասաց Ջհանյանը:

Հավելում է՝ բոլոր կանխատեսումներով մտնում ենք պղնձի դարաշրջան: «Եթե վերջին 100 տարին մարդկությունը և համաշխարհային տնտեսությունը ապրել է նավթի դարաշրջանում, վերջին մի քանի տարիներին ականատես ենք լինում մեծ փոփոխության, երբ նավթի դարաշրջանն իր տեղը զիջում է ալտերնատիվ վերականգնվող էներգետիկայի դարաշրջանին, իսկ այն, առանց հանքարդյունաբերության և կարևորագույն մետաղների, ինչպիսին նաև պղինձն է, անհնար է կյանքի կոչել: Ըստ բոլոր կանխատեսումների՝ պղնձի պահանջարկը շատ մեծ աճ է գրանցելու: Կանխատեսումների համաձայն՝ էկոլոգիապես մաքուր էներգետիկայի անցնելու, ուրբանիզացիայի տեխնոլոգիական առաջընթացի և համաշխարհային տնտեսության աճի շնորհիվ մինչև 2035 թ.-ը պղնձի պահանջարկը կկրկնապատկվի։ S&P Global-ի կանխատեսման համաձայն՝ 2035 թ.-ին շուկայում պղնձի դեֆիցիտը կարող է կազմել մոտ 1,5 մլն տոննա՝ բարձր արտադրանքի սցենարի դեպքում, և մինչև 9,9 մլն տոննա՝ ցածր արտադրանքի սցենարի դեպքում։ Սա նշանակում է, որ մետաղի շատ բարձր գներ են սպասվում: Պղնձի դերը մեծանալու է, իսկ նավթինը՝ փոքրանալու, և, ըստ բոլոր կանխատեսումների, իր դերն ու կարևորությունը կորցնելու է: Երկրորդ կարևորագույն մետաղը, որը Հայաստանում կա, մոլիբդենն է: Թեկուզ այդքան էլ տարածված չէ նրա օգտագործումն աշխարհի արդյունաբերական տարբեր ոլորտներում, բայց այն ոչ պակաս աճ է գրանցելու համաշխարհային տնտեսության մեջ, որովհետև մոլիբդենն էլ համարյա բոլոր նոր էներգետիկ տեխնոլոգիաների մեջ օգտագործվում է՝ սկսած հողմային կայաններից և ավարտած արևային կայաններով: Միջազգային էներգետիկ գործակալության գնահատմամբ՝ մինչև 2040 թ.-ը մոլիբդենի պահանջարկը կավելանա 290 տոկոսով: Այս դեպքում էլ կլինի դեֆիցիտ և կանխատեսվում է մոլիբդենի գնաճ»,-նշում է նա:

Ջհանյանն ընդգծում է՝ մեր ՀՆԱ-ն աճում է. «Հանքարդյունաբերության ոլորտի մասնակցությունը ՀՆԱ-ում կազմում է 2-5 տոկոս: Հանքարդյունաբերության մասնաբաժինը ՀՆԱ-ում առավելագույնի է հասել 2004-2006, 2011-2012, 2017 և 2021 թվականներին մետաղների գների բարձրացման ժամանակ: ՀՆԱ-յի մասնաբաժնից մոտ երկու անգամ ավելի մեծ մասնաբաժին ունի վճարված հարկերի մասով մեր ոլորտը, այդ մասնաբաժինը հասնում է մինչև 11 տոկոսի: Մեկ հետաքրքիր փաստ կա, որը մշտապես շեշտում ենք: 2000-ական թվականների սկզբին Հայաստանում տարեկան այնքան հարկ է վճարվել, որքան հիմա միայն հանքարդյունաբերություն է վճարում: 2024 թ.-ի խոշոր հարկատուների ցանկում առաջին տեղում Զանգեզուրի պղնձամոլային կոմբինատն է՝ մոտ 102 միլիարդ դրամ վճարված հարկերով»:

Հայաստանի հանքագործների և մետալուրգների միության նախագահի կարծիքով, հանրության մոտ ձևավորված կարծիք կա, թե հանքարդյունաբերությունը շատ տարածված է Հայաստանում, ամեն տեղ հանքեր են: «Իրականում այդքան էլ տարածված չէ: Համաշխարհային բանկը հետազոտություն է կատարել՝ ուսումնասիրելով տարբեր երկրները, ըստ հանքերի հագեցվածության: Հայաստանը նույնիսկ հարյուրյակի մեջ չի մտնում, այսինքն՝ Հայաստանը հագեցած չի հանքերով, ունի ներուժ, մեր ոլորտի դերը կարևոր է, բայց հագեցվածություն չկա: Այսօր մեր պետական պարտքի ցուցանիշը բավականին բարձր է: Մեր կարծիքով, պարտքի բեռը թեթևացնելու ճանապարհներից մեկը արդյունաբերության զարգացումն է Հայաստանում, արդյունաբերության զարգացումն առաջին հերթին հանքարդյունաբերությունն է և էներգետիկան: Հանքարդյունաբերության ծավալը զարգացնելու երեք հիմնական ուղղություն կա: Առաջին՝ այն հանքավայրերը, որոնք պատրաստ են շահագործման, պետք է շահագործել: Օրինակ՝ «Լիդիան Արմենիայի» դեպքում Ամուլսարի հանքավայրի շահագործում: Երկրորդ՝ գործողների արտադրության ծավալների ավելացում, օրինակ՝ Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ, Թեղուտ, Ագարակ և այլն: Համարյա բոլոր հանքավայրերը Հայաստանում ունեն շատ մեծ պաշարներ և կարող են  շահագործվել 50 և ավելի տարիների ընթացքում: Երրորդ՝ նոր հանքավայրերի շահագործում, սա մեր դեպքում բարդ է, որովհետև ԽՍՀՄ տարիներից այս կողմ երկրաբանական հետախուզման աշխատանքներ համարյա կամ բավարար չեն արվել: Եթե հիմա սկսենք նոր ծավալի հետախուզման աշխատանքներ անելը, պահանջվում է մոտավորապես 10-15 տարի այդ աշխատանքները սկսելու պահից մինչև արտադրանք տալը, այսինքն՝ արդեն այդքան հետ ենք մնացել: Երրորդ ճանապարհը պետք է հիմա սկսենք, բայց դրա էֆեկտը գուցե կտեսնի հաջորդ սերունդը։

Շատերի մոտ կարծես լիարժեք պատկերացում չկա մեր ոլորտի կարևորության, ներուժի և նշանակության մասին: Հանրությունը պետք է հասկանա՝ ոլորտները, որոնք զարգացնելու արդյունքում հնարավորություն կա հզոր պետություն ունենալու, քիչ են: Մեկը մեր ոլորտն է, պետք է շարունակական և հետևողական աշխատանք տանենք մեր ոլորտի ներուժը օգտագործելու համար»,-եզրափակեց Վարդան Ջհանյանը:

Լուսինե Առաքելյան

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Գիշերներն ինչո՞ւ են ջուրն անջատում. «Փաստ» Իշխանությունների հիստերիան մատնում է իրենց խախուտ վիճակը. «Փաստ» «Որքան ավելի ուժեղ և հզոր լինի Ռուսաստանը, այնքան ավելի ուժեղ և անվտանգ կլինի Հայաստանը». «Փաստ» Կառավարության որոշումը դեռ չկա, բայց «պրոցեսները» գնում են. «Փաստ» Սև ծովից նոր ցիկլոն է ներթափանցում Հայաստան․ Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Նիկոլ, թարգիր լկստված դեռահասի հիստերիկ նոպաներով նախկին նախագահներին «եկեք բանավիճենք» չռեալիզացված ֆանտազիա առաջարկելՏյումենի հայերի միության նախագահ Աբրահամ Հովեյանը ուղերձ է հղել Հաղթանակի օրվա առթիվ Ամերիաբանկը 26-րդ մասնաճյուղը բացեց «Աջափնյակում»Հայորդի ճամբարը՝ Մի դրամի ուժի մայիս ամսվա շահառու50-ամյա տղամարդու մոտ և մեքենայում մարիխուանա է հայտնաբերվելՆԳՆ-ից հայտնում են Կոնվերս Բանկը միանում է Ասիական զարգացման բանկի կանաչ ֆինանսավորման հանձնառությանըԳողության դեպքերն անընդհատ աճում են, ե՞րբ եք կանխելու․ Թադևոսյանը՝ ՆԳՆ–ինԱրմավիրի գյուղերից մեկում ավտոմեքենա է այրվել Հավատում էինք մինչեւ վերջ, զգացողություններն անհավանական են. ՄխիթարյանԿյանքից հեռացել է Սամվել և Կարեն Կարապետյանների հայրը Երևանում ԱՄՆ դեսպանատունը հայտարարություն է տարածել Պետբյուջեի միջոցները փոշիացվում ու մսխվում են. Հրայր Կամենդատյան Ագաթանգեղոսի շենքերից մեկից աղջիկն իրեն ցած է նետել․ հարևանները նրան չեն ճանաչում․ ինչ է կատարվել քիչ առաջ Կենտրոնում Թույլ է ոչ թե հայ ժողովուրդը, այլ իշխող քաղաքական ռեժիմը. Արմեն ՄանվելյանՏԵՍԱՆՅՈՒԹ․ 2 ամյա Տիգրանը ողջ է, ուրիշ տեղ է․ էքստրասենսը Մարմարիկում է Տա Աստված գողացած լինեն, գոնե փրկված լինի, աղոթում ենք․ բնակիչը՝ 2–ամյա տղայի մասին Մարմարիկ գետի հոսքը կանգնեցնում են, նավակներ են իջեցվելու հատակը նկարելու համար. երեխային փնտրում են «ՀայաՔվե» ազգային քաղաքացիական միավորումը Հրազդան քաղաքում կազմակերպելու է «Ազատ ընտրությունների դերը ժողովրդավարական հասարակությունում» թեմայով անվճար դասընթացԿրթությունը՝ առաջնահերթություն ԶՊՄԿ-ի համար «Մհեր Ավետիսյան. որքան ուժեղ և հզոր լինի Ռուսաստանը, այնքան ուժեղ և անվտանգ կլինի Հայաստանը» Փաստորեն, նիկոլականներն ու արեւմտամոլները ծանր են տարել Մոսկվայում Հանրապետականի մասնակցությունը Մեծ հաղթանակի 80-ամյակին նվիրված սիմպոզիումին. ՇարմազանովՆիկոլ Փաշինյանը սկսել է Գյումրու իշխանության զավթումը Փաշինյանական իշխանությունը գործում է ոհմակի կանոններով Մոսկվան խորապես մտահոգված է Հնդկաստան-Պակիստան ռազմական առճակատման սրմամբ. ՌԴ ԱԳՆՆԳՆ-ից հայտնում են Պակիստանը պայման է նշել Հնդկաստանի հետ կապված 2-ամյա երեխայի անհետանալու բոլոր վարկածները ստուգվում են Ոստիկաններ են ձերբակալվել Ողբերգական դեպք Երևանում, ջերմային այրվածքներով տղամարդ է մաhացել․ Shamshyan Ամեն ինչ տեղի է ունեցել րոպեների ընթացքում․ ցավոք, երեխան դեռ չկա Սահարայի ավազը սպառնում է Եվրոպայի արևային էներգետիկային ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհները հիմնականում անցանելի ենԷջմիածնում դաժանաբար ծեծի ենթարկված 22-ամյա տղան մшհացավ «Հաղթանակ 9/45» միջազգային շարժումը կազմակերպում է Մեծ Հաղթանակի 80-ամյակի մեծամասշտաբ տոնակատարություններըՀունան Պողոսյանը հրավիրվել է Գլխավոր դատախազություն«Աէրոֆլոտ»-ը հայտնել է որոշ չվերթների հնարավոր հարկադիր չեղարկումների կամ միավորումների մասին Նոր օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան․ Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Մարմարիկ գյուղում կորած երկու տարեկան երեխայի հայրը չի հավատում, որ երեխան ընկել է գետը Փաշինյանի այս յոթ տարին հուսախաբության շրջան էր. քաղաքացի Դոլարն ու ռուբլին թանկացել են․ փոխարժեքն՝ այսօր Russia today պարբերականն անդրադարձել է «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի աջակցությամբ կազմակերպված «Հաղթանակն իմ արխիվներում» մրցույթին Ինչպե՞ս վարել հաղթող բանակցություններ. Ակբա Բիզնես ակումբԷդուարդ Սպերցյանը Ռուսաստանի Պրեմիեր լիգայի տուրի խորհրդանշական թիմի կազմում էԱրթիկի՝ Հայրենական մեծ պատերազմի հերոսներին նվիրված հուշարձանն ապամոնտաժում են. ահազանգ
Ամենադիտված