Սեպտեմբերի մարտերից հետո 54 թարմ գերեզման է մնացել Արցախում. ե՞րբ կլուծվի արտաշիրիմման հարցը
Ուշադրության կենտրոնումՍեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին
2023 թվականի սեպտեմբերյան մարտերում զոհված զինծառայողների ու քաղաքացիական անձանց շուրջ 54 հուղարկավորություն է կատարվել Արցախում։ Հարազատները MediaHub-ի հետ զրույցում նշեցին, որ այդ ժամանակ դեռ պարզ չէր, որ հարկադրաբար տեղահանություն է լինելու։
Հայաստանում հաստատվելուց հետո արցախցիները սկսեցին բարձրաձայնել արտաշիրիմում կատարելու և իրենց հարազատների գերեզմաններն իրենց բնակության վայրեր տեղափոխելու հարցը։ Սակայն մինչ օրս ապարդյուն։
«Սկզբնական շրջանում այդ ուղղությամբ աշխատանքներ, այո՛, կատարվում էին, հիմա էլ կատարվում է, սակայն, այս հարցը միայնակ լուծել հնարավոր չէ։ Պետական մակարդակով կառուցողական մոտեցում է պահանջվում»,- MediaHub-ին փոխանցեց «Արցախյան 3-րդ պատերազմում զոհված եւ անհետ կորած զինծառայողների, հարազատների միություն» ՀԿ նախագահ Արմեն Ասրյանը։
Արցախյան վերջին պատերազմում, որն Ադրբեջանը հակաահաբեկչական գործողություն որակեց, հայկական կողմն ունեցավ ավելի քան երկու հարյուր զոհ՝ 214 զինծառայող, 21 խաղաղ բնակիչ։ Լինելով անելանելի և անորոշ իրավիճակում՝ արցախցիներն իրենց զոհված հարազատներին հողին են հանձնել այն ժամանակ, երբ մարմիններն իջեցրել են դիրքերից։
«Ամուսնուս մարմինը Մարտունուց Ճարտար հաջողվեց բերել երեկոյան։ Սեպտեմբերի 21-ին, գիշերը ժամը 00:00-ին, նրան հողին հանձնեցինք Ճարտարի գերեզմանատանը՝ հոր, եղբոր ու հորեղբոր կողքին։ Կանանց չթույլատրեցին մասնակցել հուղարկավորմանը։ Ես նրան այցելեցի առավոտյան։ Ո՛չ լույս կար, ո՛չ վառելիք, որ գոնե դիակը տեղափոխեինք Մարտունու դիահերձարան, սառցարանում պահեինք, որ տեղահանության ժամանակ տեղափոխեինք։ Դեռ պարզ չէր, թե հետո ինչ է լինելու, մեր մտքով չի անցել, որ, հնարավոր է, Արցախից դուրս գանք։ Փաստորեն Նվերի գերեզմանին այցելել եմ մեկ անգամ, հետո մեզ վիճակված էր անդառնալին, գաղթը»,- պատմում է պատերազմում անմահացած Նվեր Առստամյանի կինը՝ Հերսիլեն։
Այսօր Նվեր Առստամյանը կդառնար 31 տարեկան։ Հերսիլեի խոսքով՝ ինքն ու դուստրը ծաղիկներ են խոնարհել Բագրատաշենում արցախյան պատերազմում զոհված հերոսների հիշատակին կառուցված խաչքարին։ Կինը գնալու այլ տեղ չունի։
«Արցախում հուղարկավորությունները հիմնականում կատարվել են սեպտեմբերի 20-ից 23-ը։ Ամսի 23-ից հետո արդեն դիերը տեղափոխելու որոշում է կայացվել։ Դա է պատճառը, որ 54 թարմ գերեզման է մնացել այնտեղ, նրանց թվում նաև ամուսինս, իմ բախտակիցների հարազատները»,- նշեց կինը։
Շուտով կլրանա մեկ տարին, որ Արցախը հայաթափված է։ MediaHub-ի զրուցակիցները մեկ անգամ չէ, որ նշել են՝ «վերադառնանք, որ մեր գերեզմաններն անտեր չմնան»։ Սակայն, այլ խնդիր է 2023-ի հուղարկավորումները։
«Չհասցրեցինք ո՛չ այցելել, ո՛չ կարգին լաց լինել, կամ լավագույն դեպքում՝ հրաժեշտ տալ։ Կարոտում ենք»,- հավելեց Հերսիլեն։
Հունան Թադևոսյան