Արցախի հարցը, երբ սկսում ենք Ստալինյան ապօրինի որոշումից հետո ընկած ժամանակաշրջանից` տարածքների հարց է առաջանում
ՔաղաքականությունՔաղաքագետ Հայկ Մատիրոսյանի կարծիքով՝ ներկայում Արցախի հարցը ռազմական ճանապարհով լուծելու գործընթաց է տեղի ունենում և հայկական կողմը պետք է կարողանա հասցնի իր տրամաբանական ավարտին հասցնի և դրանով համարի խնդիրը լուծված, քանի որ աշխարհում կան բազմաթիվ չկարգավորված կոնֆլիկտներ, որոնք սառցված են և դրան որևէ մեկը չի անդրադառնում: «Ես չգիտեմ պատմության մեջ գոնե մեկ դեպք, երբ երկիրը տարածքներ է ազատագրում, և հետո սկսում է այդ ազատագրած տարածքների շուրջ բանակցել և թշնամուն համոզել, որ ընդունի իր սուվերենությունը: Կա ստատուս-քվոի կարգավիճակ, ինչպես, օրինակ՝ Հյուսիսային և Հարավային Կիպրոսների դեպքում է: Թուրքերն ընդհանրապես չեն բանակցում Կիպրոսի իշխանությունների հետ: Այստեղ չկան բանակցություններ և կոնֆլիկտը սառեցված է: Նման կերպ աշխարհում հարյուրավոր սառեցված կոնֆլիկտներ կան, իսկ թշնամու հետ բանակցելու գաղափարը դա զուտ հայկական մոտեցում է, որը հանգեցնում է նման իրավիճակի: Այս պատերզամը պետք է մեզ սթափեցնի և ցույց տա, որ կոնֆլիկտի կարգավորման ընտրված ճանապարհը ի սկզբանե պետք չէր ընտրել, սա է իմ անձնական կարծիքը»,- ասաց Հ. Մարտիրոսյանը: Քաղաքագետը նշեց նաև, որ Հայաստանը ի սկզբանե հրաժարվել է հայտարարել, որ Արցախը և ազատագրված 7 շրջանները Հայաստանի սուվերեն տարածքներն են, որի իրավունքը միջագային փաստաթղթերով Հայաստանն ունի, քանի որ ազգերի լիգայի կողմից ճանաչված Հայաստանի առաջին հանրապետության մաս է եղել: Բայց, քանի որ Արցախի իրավական կարգավիճակի հաշվարկը սկսում են Քաղբյուրոյի Ստալինյան որոշումից սկսած, և այդեղից են բխեցնում ազգերի ինքնորոշման հարցը, հանգում ենք նրան, ինչին այսօր հանգել ենք: «Դրա փոխարեն մենք պետք է առաջինը առաջ մղեինք տարածքային ամբողջականության հարցը, բայց քանի որ Արցախի հարցը սկսում ենք Ստալինյան ապօրինի որոշումից հետո ընկած ժամանակաշրջանից, այդ պատճառով էլ առաջանում է տարածքների հարց: Այն դեպքում, երբ հարցի լուծումը սկսենք առաջին հանրապետությունից, կարծում եմ, համանախագահող երկրների շահերը կհամընկեն մեր շահերի հետ և համանախագահող երկրները միասին կսկսեն զսպել Թուրքիայի էքսպանսիան՝ Մեծ Թուրանի կազմավորման առաջին քայլը: Այսինքն՝ եթե մենք հրաժարվենք այն քաղաքականությունից որը դարձել է տրադիցիոն և փոխենք կոնֆլիկտի կարգավորման գաղափարախոսությունը, ապա գործնականում ավելի հեշտ կլինի իրական կյանքում հասնել հաջողության և պաշտպանել Հայաստանի շահերը, առավել ևս, երբ Թուրքիայի գործողություններում և մտադրություններում կա սարսափելի լարում ինչպես Ֆրանսիայի, այնպես էլ Ռուսաստանի մոտ»,- ասաց Հ. Մարտիորսյանը:
Լիանա Հակոբյան