Չինական «պարտիա»
ՎերլուծությունՇուրջ երկու շաբաթ է, ինչ հարավկովկասյան տարածաշրջանն ամբողջությամբ եռում է, և ակնհայտ է, որ այստեղ առաջիկայում լուրջ վերադասավորումներ են սպասվում։ Ըստ էության՝ Հայաստանի, նաև փաստացի Կովկասի և հետագա ճյուղավորումով դեպի արևելք, հյուսիս և հարավ ծավալվելու թուրքական ագրեսիայի հանդեպ նկատելի է Չինաստանի բավական պասիվ արձագանքը:
Պետք է նշենք, որ Չինաստանը, փաստացի, Կովկասի ռեգիոնալ տերություն չէ, չունի մեծ ներկայացվածություն, միևնույն ժամանակ, աշխարհաքաղաքական դերակատարման հավակնորդ պետություն է, եթե, իհարկե, բաց դիմակայության գնալու ԱՄՆ նախագահի հնարքը չի բերել զգուշավորության և զսպվածության: Այստեղ տեղին է ընդգծել մի առանցքային դրվագ․ բանն այն է, որ Չինաստանի քաղաքականությունը գործնականում մշտապես ուղեկցվել է փիլիսոփայական զսպվածության ոճով, ինչը, գուցե, նկատվում է նաև Կովկասում Թուրքիայի հրահրած ահաբեկչական պատերազմի հանդեպ վերաբերմունքի պարագայում:
Չինաստանը ոչ միայն անտարբեր չէ Կովկասի հանդեպ, այլ գործնականում դիտարկում է այն կարևորագույն հանգույց իր աշխարհաքաղաքական դերակատարման իմաստով: Ընդ որում, այդ հարցում կարծես թե էական նշանակություն է տրվում Հայաստանին, մի շարք, այդ թվում նաև արցախյան հարցի հետ առնչվող իրողությունների բերումով: Չինաստանի այդ մտայնության մասին է վկայում Հայաստանում Պեկինի մեծ դեսպանատան կառուցումը: Հազիվ թե դա լինի Պեկինի մեծամոլության ճարտարապետական դրսևորում: Մասշտաբը թերևս ֆունկցիոնալ դերակատարության պրոյեկցիան է, ընդ որում, ոչ միայն կովկասյան ռեգիոնի իմաստով:
Այդ համատեքստում չինական մեծ լռությունը առաջացնում է ավելի մեծ հետաքրքրություն՝ ինչու՞ է Պեկինը լուռ և բավարարվել խաղաղության հասնելու եզակի կոչով: Հնարավոր է, որ Չինաստանը չի համարում, թե ներկայում պատրաստ է ունենալ էական ազդեցություն իրավիճակի վրա, առնվազն այնքան, որ չստանա այլ խնդիրներ: Ըստ այդմ, քանի դեռ չունի ռեգիոնալ բավարար ֆունկցիոնալ ծավալում, Պեկինը գերադասում է ավելի շուտ հետևել: Գուցե Պեկինը համարում է, որ այդ գրոհը դեռևս բավական հեռու է իրենից, հետեւաբար պետք չէ խանգարել, այլ հարկ է գուցե սպասել Ռուսաստանի և Իրանի թուլացման, ինչը Չինաստանի համար կբացի ավելի լայն ճանապարհ:
Անի Կիրակոսյան