Փայլանի և այլոց հայրենիքը։ Ցավոտ հարցեր
ՔաղաքականությունՀայաստան-Սփյուռք հերթական համաժողովից հուշ մնացին մի քանի կանոնիկ ելույթներ, ամպագորգոռ հայտարարություններ և հիմնականում պաթոսային քաղաքականության լոլոներ, որոնք ամենայն հավանականությամբ հապճեպորեն մոռացության են մատնվելու։ Գուցե դեռ մի քանի օր էլ հայաստանյան սոցցանցերը լցված լինեն անկախության սերնդի ներկայացուցիչների և Կարո Փայլանի սելֆիներով, սակայն դա արդեն ժամանցային թեմա է։
Այս ամենի հետ մեկտեղ շարունակվելու է առավել խորանալ Արարատի գագաթին հայկական դրոշը տեսնելու մտայնությունը և անպատասխան է մնալու այն հարցը, թե վերջապես երբ պետք է տեսնենք այդ դրոշը։ Անշուշտ զավեշտալի կլիներ, եթե այսքան ցավալի չլիներ այն, որ համալսարանի ուսանողը և ավելին ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետի ուսանողը այսօրինակ բովանդակությամբ հարց է ուղղում Թուրքիայի պառլամենտի՝ թեկուզ և ազգությամբ հայ պատգամավորին։ Ցավալի, քանի որ նման մակերեսայնությունն ու անադեկվատ աշխարհընկալումը մասնավոր դեպք չէ, այլ համատարած հոգեխանգարմունքի հասնող իռացիոնալիզմ։
Միամիտ համալսարանականի ոչ պակաս միամիտ հարցն իրականում ի ցույց է դնում այն, որ հայաստանյան հասարակության մի ստվար հատվածը ոչ միայն չի կարողանում վերլուծել Կարո Փայլանի, Հրանտ Դինքի և նման գործունեություն ծավալող այլ գործիչների քայլերն ու դիրքորոշումը, այլև ընդհանրապես ի զորու չէ ընկալել այդ գործունեությունը։
Սա չափազանց ցավոտ խնդիր ու հարցադրումը, որին այդպես էլ արժանվույնս անդրադարձ չի արվում։ Տողերիս հեղինակին գուցե և անարգանքի սյունին գամեն մեր պաթոսախեղդ ռազմահայրենասերները, սակայն այդուհանդերձ պետք է արձանագրենք մեկընդմիշտ, որ Կարո Փայլանը ազգությամբ հայ, թուրք քաղաքական գործիչ է, ազգությամբ հայ, սակայն թուրք գործիչ էր նաև Հրանտ Դինքը։ Այստեղ անշուշտ պետք է շեշտել, որ թուրք ասվածը ունի միայն քաղաքացիության բովանդակություն և ոչ այն բովանդակությունը, որն այնքան սիրում են մեր ռազմա-փսևդո-հայրենասերները։
Այս նույն տրամաբանությամբ թուրքական «Բելգե» հրատարակչության հիմնադիր Ռագըբ Զափարօղլուն ազգությամբ թուրք, թուրք հասարակական գործիչ է, ով իր կյանքի մեծ մասն անցկացրել է բանտում՝ իր հիմնադրած հրատարակչության և բոլոր այլ հնարավոր միջոցներով Հայոց Ցեղասպանության թեման շարունակաբար արծարծելու պատճառով։
Այստեղ առաջ է գալիս տրամաբանական հարցը՝ ինչն է միավորում Փայլանին, Դինքին և Զափարօղլուին, պատասխանը միանշանակ է՝ գործունեությունը հանուն Թուրքիայի։ Սա առավել քան բնական է, քանի որ Թուրքիան Փայլանի, Զափարօղլու և Հրանտ Դինքի հայրենիքն է։ Նշվածներից որևէ մեկի չի պայքարել չի պայքարում և չի էլ պայքարելու Թուրքիայի կործանման համար։ Եվ նշված, եվ նմանօրինակ բոլոր գործիչների վերջնական նպատակը արդար, ժողովրդավար, բարեկեցիկ ու զարգացող Թուրքիան է։ Եվ սա բոլորվին էլ պարսավանք չէ, քանի որ, եթե ինչ-որ մեկը դնում է Հայոց ցեղասպանության ճանաչման խնդիրը հենց Թուրքիայում, ապա նա բոլորվին էլ չի ցանկանում ոչնչացած տեսնել թուրքական պետականությունը, այլ զուտ ցանկանում է ապրել ժողովրդավար ու զարգացող հայրենիք Թուրքիայում։
Այս, թվում է՝ պարզունակ միտքն այդպես էլ հասու չի դառնում անգամ հայաստանյան հասարակության բավական գիտակից շերտերին։ Արդյունքն էլ լինում է այն, որ Փայլանից Արարատ լեռը կամ Վանա լիճն ենք ուզում։ Հետևանքում Փայլանն ընկալվում է որպես Թուրքիայի մեջլիսում հայ «ագենտ», ով պայքարում է «Ծովից ծով Հայաստանի» համար, ինչը պարզ է, որ բոլորովին էլ այդպես չէ և շատ նորմալ է, որ այդպես չէ, և դա բոլորովին էլ չի ստվերում ոչ Փայլանի և ոչ էլ մյուսների գործունեությունը։
Աղասի Մարգարյան