Ընդդիմադիր ուժերի սխալն այն էր, որ չներկայացրին վարչապետի իրենց թեկնածուին. Հովհաննես Իգիթյան (տեսանյութ)
ՔաղաքականությունԵթե խորհրդարանական ընտրություններում իշխանություններին այլընտրանք լիներ, ընտրողը չէր զիջի ադմինիստրատիվ ռեսուրսին և այսօր դուրս կգար փողոց: Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀՇ վարչության անդամ, նախկին պատգամավոր Հովհաննես Իգիթյանը՝ ամփոփելով ապրիլի 2-ի խորհրդարանական ընտրությունները: Իգիթյանը նշեց, որ ընդդիմադիր ուժերը դուրս չեն գալիս փողոց, որոնց նրանց մի մասը խնդիր էր դրել հաղթահարել 5 կամ 7 տոկոսանոց անցողիկ շեմը, ներկայացվել խորհրդարանում և չստանալով անցողիկ ձայներ, չլուծելով իրենց առջև դրված խնդիրը, չեն ըմբոստանում, որովհետև նկատել են, որ ստացած ձայները համաչափ են իրենց աշխատանքին:
- Հայաստանում առաջին անգամ անցկացվեցին խորհրդարանական կառավարման համակարգով ընտրություններ՝ նոր Սահմանադրության, նոր Ընտրական օրենսգրքի սահմաններում: Ակնկալիքները, որ ընտրակեղծարարությունը կնվազի և կբարձրանա հանրային վստահությունը ընտրական պրոցեսի նկատմամբ, արդարացվեցի՞ն:
- Հայաստանում եթե կռիվ ու ղալմաղալ չկա, ընտրություններից հետո իրար չեն սպանում, նշանակում է, որ լավ ընտրություններ անցան: Եվրոպացի կոլեգաներս առաջինը դա են մատնանշում: Ինչ վերաբերում է ադմինիստրատիվ ռեսուրսին, կաշառքին, դա ավելի զարգացած կերպով այս անգամ կիրառվեց: Իշխանությունները մեզ փորձում էին համոզել, որ այս ընտրական համակարգն ավելի ժողովրդավարական է, այնինչ, իրականում, դա այդպես չէր, սա եղավ մեծամասնականից ավելի վատ տարբերակ: Գաղափարական պայքարի ականատես մենք չեղանք, դա հնարավոր չէր, ավելի հեշտ էր հաղթանակ տանել թեկնածուի համար, հատկապես իշխանական գործիչների պարագայում, ովքեր հաճախ իրար դեմ էին պայքարում:
Իսկ ընտրական պրոցեսի վերաբերյալ վստահության մասով, չգիտեմ՝ դա վստահություն կարելի՞ է կոչել, թե ոչ: Այն տեսանկյունից, որ մարդը համոզված էր, որ իր ձայնը տեղ կհասնի, իր փոխարեն չեն քվեարկի, գուցե ինչ-որ իմաստով վստահություն էր, չնայած ես չգիտեմ՝ դա կարելի է վստահություն անվանել, թե ոչ, որովհետև ընտրողն ասում էր՝ ինձ համար միևնույնն է դուք ով եք, որ կուսակցությունից եք, ուզում եք խցկվեք Ազգային ժողով անձնական հարցերը լուծելու համար, իմ կարիքն ունեք, ուրեմն վճարեք դրա համար: Գրեթե բոլորի հանդեպ հանրային նույն վերաբերմունքն էր: Ես սա ավելի շատ արհամարհանք եմ համարում, քան վստահություն, իսկ սա հանգեցրեց նրան, որ այսօր փողոցում ըմբոստացող զանգված չենք տեսնում:
- Այն հանգամանքը, որ հետընտրական զարգացումներ չկան, հարաբերական անդորր է, արդյոք նշանակո՞ւմ է, որ ընտրություններին մասնակցող քաղաքական բոլոր ուժերը ճանաչում են արդյունքները:
Տեսեք, ընդդիմադիր ուժերի սխալը նաև այն էր, որ չներկայացրին վարչապետի իրենց թեկնածուին, որ ժողովուրդը հասկանար, որ Պողոսյան Պողոսին ընտրելով ո՞վ էր լինելու երկրի լիդերը: Այս հարցի պատասխանը շատերը չեն տվել: Ժողովուրդը չի տեսնում՝ ի՞նչ կորցրել այս կամ այն կուսակցությանը ձայն չտալով: Հայաստանում փոփոխություն է եղել, բայց հանրությունը դա չի հասկանում, չի զգում՝ ճակատագրական ընտրություն է անում, թե ոչ:
- Պարո՛ն Իգիթյան, հաջորդ խորհրդարանի իշխանության և ընդդիմության համամասնությունը ինչպե՞ս եք գնահատում: 2 ընդդիմադիր ուժ կա, 2 իշխանական:
- ՀՀԿ-ականները ասում են, որ իրենց դեմ որևէ խաղ չկա, եթե ուզենան միայնակ կձևավորեն կառավարությունը, ցանկացած հարց կլուծեն առանց որևէ աղմուկի: Միաժամանակ ասում են, թե իրենց գործընկերոջը՝ ՀՅԴ-ին միայնակ չեն թողնի, մի 2-3 պորտֆել կտան, ՀՅԴ-ն առայժմ չի արտահայտվել, բայց կարծում եմ, որ դեմ չի լինի: Կայուն մեծամասնությունը վատ է, դա նշանակում է՝ ինչ կուզենք, կանենք, թող խոսափողներով ձայն բարձրացնեն, բղավեն, մենք ինչ կուզենք կանենք: Դրականն այն է, որ 1/3-րդին հասնող ընդդիմությանը փոքրիկ հնարավորություններ այս համակարգով տրված են ազդելու: Բայց ես չեմ կարծում, որ սա մեծ խնդիր է, կփոխվի որևէ բան: Լավ է, որ «ԵԼՔ»-ն ու «Ծառուկյան» դաշինքը զգալի ձայն ունեն, բայց այս համակարգով այդքանը քիչ է:
- Նախընտրական շրջանում շատ քննարկվեց Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման հարցը: Առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը առաջ քաշեց թեզ, ըստ որի ՀՀ-ն առաջինը պետք է ստորագրի Մադրիդյան սկզբունքները: Սա գնահատվեց որպես պարտվողական քաղաքականություն, փոխզիջումային: Հնարավո՞ր է, որ այս թեզը դեռևս քննարկվի ու շարունակություն ունենա:
- Ես չեմ կարծում, թե Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը քննարկվեց: Քննարկում նշանակում է, որ սեղանի շուրջ հավաքվում են քաղաքական ուժեր, դեբատներ են ընթանում: Նման բան չի եղել, եղել է Լևոն Տեր-Պետրոսյանի 2 հայտարարություն, ելույթ, որին արձագանքներ են եղել ավելի շատ անձնական բնույթի, քան գաղափարական: Սա ոչ թե քննարկում էր, այլ՝ շահարկում, որ մի քաղաքական ուժ որոշեց առաջ տանել մի գաղափար, որի անունը դրեց Խաղաղություն, կարծես թե միայն իրենք էին ուզում խաղաղություն, արդյունքում շահարկեցին Լեռնային Ղարաբաղի հարցը: Կարծում եմ, որ բանակցային մթնոլորտը, տրամաբանությունը վերցնել ու խցկել նախընտրական տրամաբանության մեջ երբեք արդյունք չի բերի: Չեմ ասում, թե քանի տոկոս են ստացել ու չեմ կապում սա նրա հետ, թե այդքանն է իր հետ համաձայն: Առաջ քաշվեց մի թեզ, որը ընտրություններից առաջ այս կերպ երբևէ չէր դրվել ու կարծում եմ, որ ընտրություններից հետո չի էլ լինելու: Համաձայն չեմ, որ մյուս կուսակցությունները ԼՂ մասին չեն մտածում: Եթե Տեր-Պետրոսյանը դրանք չի հավանել, դա իր անձնական հարցն է: Մեկ այլ ուժ էլ կարող էր նստել, վերցնել 8 կուսակցությունների ծրագիր, այդ թվում՝ ՀԱԿ-ինը, ու մի քիչ քմծիծաղով ներկայացնել դրանք: Նա նախընտրական տրամաբանություն է՝ մեկը մյուսին սևացնել: Լեռնային Ղարաբաղի հարցը բոլորի ուսերին է, բայց իշխանությունն է ներկայացնում մեր շահը որպես ԼՂ անվտանգության երաշխավորի: