ՀԱԿ–ը գնում է Սահմանադրական դատարան
ՔաղաքականությունԼրագրողների հետ ճեպազրույցի ընթացքում ՀԱԿ խորհրդարանական խմբակցության քարտուղար Արամ Մանուկյանը նշեց, որ սկսել են ստորագրահավաքի գործընթաց, որպեսզի դիմեն Սահմանադրական դատարան։ Դատարան դիմելու խնդիրը կապված է ընտրությունների օրվա փոփոխության հետ։
Ինչպես հայտնի է, ընտրությունները նշանակված են ապրիլի 2–ին։ Այստեղ կարևորը հարցի երկու կողմն է։ Կողմերից մեկը իրավական է, մյուսը՝ բարոյական։ Վերջին ասպեկտում շեշտվում է ապրիլյան քառօրյա ֆարսի գործոնը և այդ ընթացքում զոհված զինվորների հիշատակը։ Սա Էլինար Վարդանյանի մոտեցումն էր։ Սակայն ՀԱԿ–ը չի գնում Սահմանադրական դատարան այս հիմքով։ Ընդհակառակը, ինչպես պնդում է Արամ Մանուկյանը, հայցը ներկայացվում է բացառապես իրավական հիմքերով, ինչի պատճառն առաջացած իրավական կազուսն է։
Ընտրությունների օրն ապրիլի 2–ին նշանակելու ընդդիմախոսները կարծում են, որ Ազգային ժողովի հերթական ընտրություններ անցկացնելու մասին 2015 թվականի Սահմանադրության փոփոխությունների համապատասխան հոդվածը դեռևս ուժի մեջ չի մտել, ուստի գործում է հին հաշվարկը, որի համաձայն ընտրությունները չէին կարող նշանակվել ապրիլի 2–ին:
ՀԱԿ–ը պահանջում է ընտրությունների օրը տեղափոխել ապրիլի 21–30–ի միջակայք։ Այս նույն կարծիքին են նաև դիտորդական առաքելություն իրականացնող կազմակերպությունները, որոնք անգամ այդ ժամկետները հասցնում են մինչև մայիսի երկրորդ կես։
Սահմանադրական դատարան դիմելու համար ՀԱԿ–ին անհրաժեշտ կլինի 27 պատգամավորի ստորագրություն։ Այս պահին, ըստ Արամ Մանուկյանի, համաձայնվել է ստորագրել 23–24 պատգամավոր։ Դժվար է լուծել մնացած երեք կամ չորս պատգամավորի խնդիրը։
Եթե ուշադիր նայենք գործընթացին, կարող ենք փաստել, որ միգուցե, ընտրությունների օրվա փոփոխությունը մեծ հաշվով կարող է ոչինչ չտալ իշխանությանը կամ ընդդիմությանը։ Ավելի շուտ, այդ օրվա փոփոխությունն իշխանությունից ոչինչ չի պակասեցնի։ Սակայն, նույն ասպեկտից երբ նայում ենք իշխանական խոսնակներից մեկի՝ Հովհաննես Սահակյանի արդարացումներին, ապա տեսնում ենք, որ նրանք չեն էլ փորձում իրավական դաշտում տալ հիմնավորումներ։ Ավելի շատ տպավորություն է ստեղծվում, որ իշխանությունը «պրինցիպի» հարց է լուծում՝ ընդառաջ չգնալով ընդդիմության հիմնավորված պահանջին։
Ինչո՞ւ հիմնավորված, որովհետև նրանք բազմիցս ներկայացրել են իրավական այն հիմքերը, որոնցից ելնելով պահանջում են օրվա փոփոխությունը։ Իսկ ի տարբերություն այս հիմնավորումների, իշխանությունը չի գտել որևէ հակափաստարկ, կամ եթե անգամ գտել է, հարկ չի համարել այն ներկայացնել հանրությանը։ Նրանք բավարարվել են այնքանով, որ հղում են արել ինչ–որ իրավաբանների կարծիքի, որոնց անունն անգամ չի նշվում։ Փոխարենը, ընդդիմությանը խորհուրդ են տալիս դիմել Սահմանադրական դատարան՝ շատ լավ գիտակցելով, որ ներկա ԱԺ կազմում դժվար կլինի հավաքել այդ 27 ստորագրությունը։
Ամենայն հարգանք տածելով բոլորի հանդեպ, կարող ենք փաստել, որ քչերն են պատկերացնում գործընթացի իրական հիմքերը, իսկ պատկերացնողների մի մասն էլ պարզապես կարող է չստորագրել՝ ելնելով իր կուսակցական պատկանելիությունից։ Մյուս կողմում էլ հայտնվել է այն խումբը, որն անցնող հինգ տարիների ընթացքում ապացուցել է, որ իրավական, օրենսդրական և քաղաքացիական դաշտերի հետ կապված ոչինչ էլ չի պատկերացնում։ Ընտրությունների օրվա փոփոխությունը կարող է իր մեջ կրել նաև իրավական–խորհրդանշական բնույթ։ Այն առիթ է իշխանություններին ապացուցելու, որ իրենց մոտ մնացել է քաղաքական կամքի մեկ տոկոս և ի վիճակի են, գեթ ընտրությունների օրը ճիշտ նշանակել։ Այլապես ստեղծվում է մի աբսուրդ վիճակ, երբ ընտրությունները դեռ չսկսված արդեն կեղծվում են։
Վահրամ Թոքմաջյան