Հայերենի փոխարեն՝ վարքի ու էթիկայի պահանջներ
ՎերլուծությունՕրերս հայաստանյան լրատվական դաշտում և սոցցանցերում բավական լայն, երբեմն էլ զավեշտալի քննարկումնների արժանացավ ԱԺ պատգամավորության թեկնածունների Հայոց լեզվի իմացության պահանջի կետը։ Անշուշ, մի կողմից հասկանալի և ողջունելի է նման պահանջը, քանի որ պատգամավորը յուրօրինակ կերպով հասարակության մի հատվածի հավաքական ներկայացուցիչն է և այս տեսանկյունից գրագետ հայերենի իմացությունը, ոչ միայն ցանկալի կամ պարտադիր պետք է լինի, այլև ընդհանրապես նման պահանջը պետք է անիմաստ լինի, քանի որ պատգամավորն անխոս պետք է ունենա ներկայանալի կրթության ու գրագիտության մակարդակ։
Ցավոք սրտի ներկայիս խորհրդարանի բազմաթիվ պատգամավորներ դպրոցական տարիներին, մեղմ ասած ցածր առաջադիմություն են ունեցել ոչ միայն հայոց լեզվից, այլ նաև մյուս բոլոր առարկաներից՝ այդ թվում նաև վարքից ու էթիկայից։ Ներկա պատկերն հաշվի առնելով, և նկատի ունենալով, որ ներկայիս պատգամավորներից շատերին մենք կտեսնենք նաև առաջիկա խորհրդարանում, թերևս մեծ հույսեր պետք չէ փայփայել, թե հայերենի իմացության պահանջը որևէ բան փոխելու է, քանի որ չենք կարծում, թե այդ խոչընդոտը դժվարությամբ կհաղթահարեն մեր երեսփոխանները, և կհաղթահարեն բնականաբար ոչ թե հայերենի փայլուն իմացությամբ, այլ մոտավորապես այն միջոցներով, որոնցով և ընտրվում էին պատգամավոր։
Մյուս կողմից, ինչքան էլ ողջունելի համարենք ազգընտիրների գրագիտությունը, այնուամենայնիվ, թերևս հայերենին տիրապետելուց շատ ավելի կարևոր է պատգամավորի մասնագիտական պատրաստվածությունը, քանի որ ի վերջո շատ ավելի լավ է ունենալ վատ հայերեն խոսող, սակայն իր գործի գիտակ ու սկզբունքային գործիչ, քանի թե գեղեցիկ հայերեն խոսող և խոսքերից այն կողմ չգնացող պատգամավոր։ Առավել ևս երբ ներկայումս էլ անցյալում էլ, մենք տեսել են բազմաթիվ գրագետների, որոնք իրենց գրագիտությունն օգտագործել են ընդամենը պատասխանատվությունից խուսափելու, խնդիրները քողարկելու և լղոզելու համար։ Ի դեպ ինչքան լավ են նրանք խոսել հայերեն, այնքան ավելի վարպետաբար են մանիպուլյացրել հանրությանը։
Ուստի այս տեսանկյունից, թերևս լեզվի իմացության պահանջը փոքր-ինչ ժամանակավրեպ է և գուցե ավելի լավ կլիներ, եթե հայերենի փոխարեն մանրամասն ուսումնասիրվեին պատգամավորների հանրային վարքագիծը, էթիկայի նորմերին տիրապետելն ու լրատվամիջոցների ու ընդհանրապես լայն հասարակության ներկայացուցիչների հետ շփվելու կարողությունները, որպեսզի առաջիկա խորհրդարանն էլ համալրված չլինի ծնոտ պոկող, բռնաբարող ու հայհոյող պատգամավորներով։
Աղասի Մարգարյան
PressMedia.am վերլուծաբան