Պարապության և խումարի արդյունքները
ՎերլուծությունՏոներն այլևս անցյալ են, կամաց–կամաց տեղի է տալիս նաև խումարը, որը պատել էր գրեթե ողջ հայաստանյան հանրությանը։ Բնականաբար, սկսում է արթնանալ նաև քաղաքական ու հասարակական կյանքը։ Սակայն արթնացման այդ առաջին նշույլները, այնուամենայնիվ, վկայում են, որ խումարը շարունակում է պայքարել։ Հենց այս մասին են խոսում տոնական ու հետտոնական օրերին կատարված մի շարք իրադարձություններն ու դրանց նկատմամբ արձագանքները։ Տարին մեծ հաշվով կարելի է ասել սկսվեց բավական սկանդալային սպանություններով։ Իհարկե, դրանք որևէ քաղաքական ենթատեքստ կամ բովանդակություն չունեին, անկախ նրանից, որ տուժողներն ու կասկածյալները չինովնիկներ կամ չինովնիկների որդիներ էին, սակայն ամեն դեպքում, նման լուրերն ինքնին մթագնում են տոնական տրամադրությունը։
Տոնականության առումով՝ 2016–ը ծանր տարի էր, այդ ծանրությունն իրեն զգացնել տվեց մինչև տարվա վերջին օրերը՝ դեկտեմբերի 29–ին Տավուշում ադրբեջանական դիվերսիայի տեսքով և վերջինիս վերաբերյալ միջազգային արձագանքներով։ Սակայն գուցե տոների գինովության, գուցե խումարի պատճառով, հայաստանյան համենայնդեպս մեդիահանրույթը, կարծես թե, կորցրել է իրավիճակը սթափ գնահատելու կարողությունը, որով չնայած երբեք էլ առանձնապես աչքի չի ընկել։ Բանն այն է, որ արհեստականորեն, թե միտումնավոր լայն ու բուռն քննարկման են արժանանում այնպիսի դրվագներ, ինչը, մեղմ ասած, տարօրինակ էր։ Այս տրամաբանությամբ հենց տոնական օրերին ամբողջ հայաստանյան ֆեյսբուքը ողողված էր մի գեղեցիկ ընտանեկան լուսանկարի մեկնաբանություններով, որի միակ առանձնահատկությունն այն էր, որ նկարում հայկական տարազով ընտանիքի հայրը սևամորթ էր կամ, ինչպես ասում են, աֆրոամերիկացի։ Ընդամենը մեկ սովորական ընտանեկան լուսանկարը բացահայտեց տարատեսակ ազգայնամոլների, նացիստների, ազգայնականների, տոլեռանդների կեղծ ու իսկական քաղքենիների և այլն։ Արդյոք նման թեմաները արհեստականորեն և կոնկրետ նպատակների հետապնդումո՞վ են դրվում շրջանառության մեջ, թե ոչ՝ դժվար է ասել։
Հաջորդ ոչ պակաս բուռն արձագանքի արժանացած թեման Հանրային հեռուստաընկերության «Մարտիկ» հաղորդաշարի տոնական հաղորդումն էր, որտեղ մի դրվագում դերասան Վարդան Պետրոսյանը թուրքական առոգանությամբ կեղծ լեզվով ինչ–որ բան է գոռում դիտակետից և այնտեղից էլ պատասխան ստանում։ Այս դրվագի վերաբերյալ ասպարեզում հայտնվեցին տարատեսակ մեկնաբանություններ, մեկնաբանողներ ու վերլուծողներ։ Բարոյախրատական կոչեր հնչեցնողներ, դերասանին քննադատողներ ու պաշտպանողներ, բանը հասավ նրան, որ դերասանին սկսեցին մեղադրել պատերազմի կոչեր անելու, քաղքենիության և տարատեսակ այլ «մահացու մեղքերի» մեջ։ Վերջում պարզվեց, որ այդ դրվագն ընդամենը բեմականացում էր։ Ըստ իս, այն չափազանց անհաջող ու չստացված կատակ էր, ոմանց կարծիքով գուցե զավեշտալի, սակայն ամեն դեպքում այն կատակ էր, թե ինչ որակի, դա այլ հարց է, իսկ ինչ վերաբերում է դերասանի թուրքերեն հայհոյախառն արտահայտություններին, ապա այստեղ նույնիսկ մեկնաբանության ու անդրադառնալու կարիք չկա, քանի որ պետք է խոստովանենք, որ հայհոյանքը, ընդ որում շատ ավելի կոպիտ ու բազմահարկ, մեր սովորական առօրյա խոսակցական լեզվի մի որոշակի շերտն է, այդ շերտը շատ ավելի լայն ու բազմաժանր է բանակում՝ զինվորների խոսակցական առօրյայում, դա լավ է, թե վատ՝ բոլորովին այլ խնդիր է։
Վերջապես մյուս կողմից պետք է նշել, որ այս քննարկումների ու իրադարձությունների ֆոնին, չափից ավելի փոքր ուշադրություն հատկացվեց իսկապես կարևոր մի շարք իրողությունների, որոնց թվում են ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի կողմից դեկտեմբերի 29–ի դիվերսիայի վերաբերյալ հայտարարությունը, Սյունիքի նախկին մարզպետի պաշտոնանկությունը մարզի ՀՀԿ տարածքային կազմակերպության ղեկավարի պաշտոնից, որն ըստ էության ցույց է տալիս այն ընդհանուր կուրսը, որով շարժվելու է իշխող կուսակցությունը ընտրություններին ընդառաջ։ Այս շարքը կարելի է շարունակել երկար, սակայն դրա փոխարեն թերևս հույս հայտնենք, որ գոնե ընտրություններին ընդառաջ հայաստանյան լրատվամիջոցները, հասարակական գործիչները, բլոգերները, ակտիվիստներն ու «ակծիվիստները» վերջապես կկարողանան կողմնորոշվել, թե որն է մեր իրականության մեջ էականն ու կարևորը, իսկ որը «պարապ վախտի խաղալիք»։
Աղասի Մարգարյան
PressMedia.am վերլուծաբան