Քաղաքական դաշտի շարունակական ամայացում
ՎերլուծությունՀայաստանյան քաղաքական դաշտում ներկայում ընթացող խմորումների ֆոնին, այնուամենայնիվ, կարծես թե, քաղաքական խճանկարը շարունակական բեկման գործընթացում է։ Առաջին հայացքից թվում էր, թե հաշվի առնելով 2017–ի խորհրդարանական ընտրությունների կարևորությունն ու առանձնահատկությունը, հայ քաղաքական ուժերն ու կուսակցություններն արդեն իսկ պետք է որոշակիորեն հստակեցնեին իրենց, այսպես ասած, մարտավարությունն ու ռազմավարությունը։ Սակայն պարզվում է` խորհրդարանական ընտրություններից և ամենակարևորը` խորհրդարանական կառավարման մոդելին անցում կատարելուց ընդամենը մի քանի ամիս առաջ, մեր քաղաքական կուսակցությունների մեծ մասը այդպես էլ չի կարողանում ձևակերպել հստակ քաղաքական օրակարգ։
Մեծ հաշվով մասնավորապես ոչ իշխանական դաշտի ներկայացուցիչների գործունեությունը սահմանափակված է լոկ տրաֆարետային ու գործնական ոչինչ չենթադրող հայտարարությունների ու կոչերի շրջանակներում, որոնց բազմազանությունը հայաստանյան հասարակական–քաղաքական իրականության մեջ, մեղմ ասած, հոգնեցրել է հանրությանը։ Դեպքից դեպք հայաստանյան ընդդիմադիր և ոչ իշխանական կուսակցությունները հանդես են գալիս միասնական ճակատ, դաշինք կամ ընդհանուր քաղաքական օրակարգի ձևակերպման անհրաժեշտության հռչակագրային բարձրաձայնումներով, որոնք, սակայն, տպավորություն է, որ բացարձակ կտրված են իրականությունից։ Արդյունքում մենք ունենում ենք հերթական անգամ հիասթափված ու որ ամենավատն է, անտարբեր հասարակություն, որին բացարձակ վստահություն չեն ներշնչում ոչ միայն իշխանությունները, այլև իշխանությունից հեռու ընդդիմադիր կուսակցությունները։
Նման իրավիճակը, կամա թե ակամա, ենթադրել է տալիս, որ հայաստանյան քաղաքական դաշտի ներկայի ամենահրատապ խնդիրը այդ դաշտի թարմացումն է կամ, այլ կերպ ասած, «ռեստարտը», քանի որ առկա ուժերն ու կուսակցությունները պարզապես պատրաստ չեն խորհրդարանական ընտրություններին գնալու: Իհարկե, այս իրավիճակը հետևանք է մասնավորապես ընդդիմության անգործության և իրավիճակի չպատկերացման և ձևավորվել է տևական ժամանակի ընթացքում։ Անշուշտ, մշտապես էլ ցանկացած ընդդիմության հնարավորությունները սահմանափակ են, սակայն քաղաքական գործունեության առանձնահատկությունը կայանում է նրանում, որ կուսակցությունը և առավել ևս քաղաքական հավակնություններ ներկայացնող ուժը պետք է շարունակաբար միջոցներ գտնի հանրային մոբիլիզացիայի որոշակի մակարդակ պահպանելու համար և գոնե ունենա որոշակի կայուն ընտրազանգված։ Այս առումով հայաստանյան քաղաքական դաշտում առկա կուսակցությունների ներկայի վիճակը մեծ հույսեր չի ներշնչում, քանի որ վերջիններիս գործունեության հիմքում, կարծես թե, դրված է միայն իրավիճակային խնդիրների հաղթահարումը՝ օրինակ Ազգային ժողովում հայտնվելը։ Սակայն հենց այս խնդիրն արդեն իսկ մեծ հարցականի տակ է հայտնվում, քանի որ պետք է խոստովանենք, որ ներկայի քաղաքական խճանկարի պահպանման արդյունքում որևէ ոչ իշխանական քաղաքական ուժ ի զորու չէ միայնակ հաղթահարել խորհրդարանում հայտնվելու շեմը։
Սակայն նույնիսկ այս պայմաններում ընդդիմադիր կուսակցությունները այդպես էլ չեն կարողանում որոշակի կոնսենսուսի հասնել, ինչի հետևանքը կարող է լինել այն, որ 2017–ի խորհրդարանում կհայտնվեն միայն իշխանական կուսակցությունը և նրա արբանյակները, որը կվտանգի քաղաքական դաշտի բազմաբևեռությունը։ Նման պայմաններում ոչ իշխանական կուսակցությունները կամ պետք է պարզապես թողնեն քաղաքական ասպարեզը, կամ էլ վերջապես կարողանան ձևակերպել հստակ և իրատեսական քաղաքական օրակարգ, առանց որի հայաստանյան քաղաքական դաշտում ոչ իշխանական ճամբարը կարող է հայտնվել քաղաքական գործընթացների լուսանցքում։
Աղասի Մարգարյան
Pressmedia.am վերլուծաբան